Lạm phát cuối năm: 'Nỗi lo' có thật hay chỉ là cơn sóng nhỏ?

Lạm phát được hiểu là sự gia tăng mức giá chung của hàng hóa và dịch vụ trong một nền kinh tế. Đây là một trong những chỉ số chính đo lường sức khỏe của nền kinh tế. Đặc biệt, trong bối cảnh lạm phát hiện tại, việc giá điện tăng trong tháng 10/2024 đang là một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự quan tâm đến lạm phát những tháng cuối năm.

Theo Báo cáo vĩ mô tháng 9/2024 của CTCP Chứng Khoán Bảo Việt (BVSC), việc tăng giá điện từ tháng 10 sẽ bắt đầu tác động mạnh vào CPI tháng 11 và tháng 12, với dự báo chỉ số CPI sẽ vượt mức 3% trong hai tháng cuối năm, cao hơn so với mức 2,63% trong tháng 9​. Mặc dù vậy, tốc độ tăng CPI đã có xu hướng chậm lại, và BVSC dự đoán rằng lạm phát cả năm sẽ dao động trong khoảng 3,5% - 3,8%, thấp hơn mức mục tiêu 4% - 4,5% mà Chính phủ đã đặt ra​.

Biểu đồ dự báo diễn biến chỉ số CPI theo năm (YoY) - Nguồn: Tổng cục Thống kê (GSO), BVSC tổng hợp.

Việc tăng giá điện có ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất và dịch vụ, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp tiêu thụ nhiều năng lượng như sản xuất và vận tải. Nhưng bên cạnh đó, một số yếu tố khác cũng đang góp phần vào áp lực lạm phát, bao gồm giá cả hàng hóa nhập khẩu và biến động tỷ giá hối đoái​. Sự bất ổn của thị trường dầu và nguyên liệu đầu vào trên toàn cầu, cùng với các cú sốc cung ứng chưa được giải quyết hoàn toàn, tiếp tục ảnh hưởng đến lạm phát cuối năm.

Liệu CPI có bị đẩy lên quá cao?

Theo báo cáo từ VPBank Securities, mặc dù giá điện có thể khiến CPI tháng 11 và 12 tăng trên mức 3%, lạm phát cả năm vẫn nằm trong mức an toàn, dự kiến không vượt quá 4%. Điều này được lý giải bởi việc kiểm soát giá điện có thể được thực hiện trong thời gian ngắn hạn và không kéo dài qua nhiều tháng, do đó, tác động của việc tăng giá điện sẽ có giới hạn.

Dự báo CPI Việt Nam năm 2024 từ các tổ chức tài chính quốc tế - Nguồn: VPBank Securities tổng hợp từ các báo cáo của các tổ chức tài chính quốc tế.

Trong bối cảnh lạm phát có thể gia tăng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) được dự báo sẽ duy trì chính sách tiền tệ mở rộng, nhằm hỗ trợ nền kinh tế​. Áp lực tỷ giá và lạm phát giảm bớt trong các tháng đầu năm 2024 đã tạo điều kiện để NHNN nới lỏng các biện pháp tiền tệ. Tuy nhiên, thách thức đối với NHNN sẽ là duy trì mức lạm phát dưới ngưỡng mục tiêu mà không gây ra tình trạng tăng giá hàng hóa và dịch vụ quá mạnh.

Bên cạnh đó, Chính phủ có thể can thiệp để điều tiết giá cả của một số hàng hóa thiết yếu, nhằm tránh sự gia tăng đột ngột của lạm phát. Các biện pháp này bao gồm việc kiểm soát giá các mặt hàng nhạy cảm với biến động thị trường, như xăng dầu và thực phẩm. Tuy nhiên, việc này cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như méo mó thị trường và thiếu hụt nguồn cung​.

Tóm lại, lạm phát cuối năm 2024 có thể là một vấn đề đáng chú ý, nhưng các biện pháp kiểm soát của Chính phủ và NHNN được kỳ vọng sẽ giữ tình hình trong tầm tay. Với việc lạm phát cả năm vẫn nằm dưới ngưỡng 4%, có thể nói rằng đây chưa phải là một mối lo ngại lớn. Tuy nhiên, việc theo dõi sát sao tình hình và chuẩn bị cho những thay đổi là điều cần thiết để đảm bảo nền kinh tế vẫn phát triển ổn định.

>> Ẩn số giá dầu trong bức tranh lạm phát quý IV