Lần đầu tiên Việt Nam có chiến lược toàn diện về phát triển dịch vụ logistics, đặt mục tiêu vào top 30 thế giới vào năm 2050

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn vừa ký Quyết định số 2229/QĐ-TTg ngày 9/10/2025 phê duyệt Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050.

Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một chiến lược toàn diện, dài hạn và đồng bộ về logistics - ngành được xem là “mạch máu” của nền kinh tế, có vai trò đặc biệt trong thúc đẩy tăng trưởng, giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Chiến lược do Bộ Công Thương chủ trì xây dựng trong suốt 3 năm, với sự tham gia đóng góp ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp, chuyên gia và viện nghiên cứu.

Theo Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn, mục tiêu tổng quát của Chiến lược là phát triển dịch vụ logistics Việt Nam bền vững, hiệu quả, chất lượng và có giá trị gia tăng cao, năng lực cạnh tranh tốt, phát huy lợi thế địa lý và vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Chiến lược xác định logistics là ngành kinh tế quan trọng, có giá trị gia tăng cao và là động lực phát triển kinh tế - xã hội, gắn liền với quá trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và hội nhập quốc tế.

Các mục tiêu cụ thể theo hai giai đoạn

Chiến lược phấn đấu trong giai đoạn 2025 - 2035, tỷ trọng giá trị tăng thêm của dịch vụ logistics trong tổng sản phẩm trong nước đạt 5% - 7%. Tốc độ tăng trưởng trung bình của ngành dịch vụ logistics hằng năm đạt 12% - 15%. Tỷ lệ doanh nghiệp thuê ngoài dịch vụ logistics đạt 70% - 80%. Chi phí logistics so với tổng sản phẩm trong nước giảm xuống tương đương 12% - 15%; xếp hạng theo Chỉ số hiệu quả logistics (LPI - do Ngân hàng Thế giới công bố) trong nhóm 40 quốc gia và vùng lãnh thổ hàng đầu. Số lượng doanh nghiệp dịch vụ logistics sử dụng các giải pháp chuyển đổi số đạt 80% số doanh nghiệp logistics Việt Nam.

Dịch vụ logistics phát triển hiệu quả theo hướng giảm phát thải, chuyển đổi sang các nguồn năng lượng xanh. 70% người lao động trong ngành dịch vụ logistics được đào tạo trình độ chuyên môn kỹ thuật, trong đó 30% có trình độ đại học trở lên. Trong giai đoạn này xây dựng được ít nhất 05 trung tâm dịch vụ logistics hiện đại ngang tầm quốc tế, giữ vai trò là đầu mối kết nối và phát triển với chuỗi cung ứng trong khu vực và quốc tế.

Giai đoạn đến năm 2050, tỷ trọng giá trị tăng thêm của dịch vụ logistics trong tổng sản phẩm trong nước đạt 7% - 9%. Tốc độ tăng trưởng trung bình của ngành dịch vụ logistics hằng năm đạt 10% - 12%. Tỷ lệ doanh nghiệp thuê ngoài dịch vụ logistics đạt 80% - 90%. Chi phí logistics so với tổng sản phẩm trong nước giảm xuống tương đương 10% - 12%. Xếp hạng theo Chỉ số hiệu quả logistics (LPI - do Ngân hàng Thế giới công bố) trong nhóm 30 quốc gia và vùng lãnh thổ hàng đầu.

Số lượng doanh nghiệp dịch vụ logistics sử dụng các giải pháp chuyển đổi số đạt 100% số doanh nghiệp logistics Việt Nam. Dịch vụ logistics tiếp tục phát triển hiệu quả theo hướng giảm phát thải, góp phần đưa phát thải ròng của quốc gia về 0. 90% người lao động trong ngành dịch vụ logistics được đào tạo trình độ chuyên môn kỹ thuật, trong đó 50% có trình độ đại học trở lên và xây dựng được ít nhất 10 trung tâm dịch vụ logistics hiện đại ngang tầm quốc tế, giữ vai trò là đầu mối kết nối và phát triển với chuỗi cung ứng trong khu vực và quốc tế.

9 nhóm giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm

Để hiện thực hóa các mục tiêu, Chiến lược nêu rõ 9 nhóm giải pháp chủ đạo:

Thứ nhất, hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước. Đột phá trong cải cách thủ tục hành chính, phát triển mô hình hải quan số, hải quan thông minh, áp dụng chứng từ điện tử và ban hành bộ tiêu chí phân loại trung tâm logistics. Chiến lược cũng nhấn mạnh việc rà soát, sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật để tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, khuyến khích tư nhân đầu tư.

Thứ hai, phát triển kết cấu hạ tầng logistics đồng bộ, hiện đại. Theo đó, tập trung hình thành các trung tâm logistics quy mô lớn tại Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng – gắn với cảng biển, sân bay quốc tế. Đầu tư nâng cấp hệ thống cảng biển, cảng hàng không, cảng cạn, đường sắt liên vận quốc tế và hạ tầng số, hạ tầng thương mại. Đặc biệt, phát triển logistics phục vụ thương mại điện tử, logistics đô thị xanh, kho thông minh, đáp ứng xu thế chuyển đổi số.

Thứ ba, thúc đẩy liên kết vùng và quốc tế. Theo đó, hình thành các vùng động lực logistics tại Đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ và miền Trung. Tăng cường kết nối liên vùng, quốc tế thông qua hành lang kinh tế trọng điểm, giúp giảm chi phí vận tải và nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng.

Thứ tư, xây dựng nguồn hàng, phát triển thị trường logistics. Khuyến khích đầu tư vào khu thương mại tự do, khu phi thuế quan, hình thành chuỗi logistics nông sản, phát triển dịch vụ logistics chuyên biệt cho nông nghiệp, công nghiệp chế biến và thương mại điện tử xuyên biên giới.

Thứ năm, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp logistics. Hỗ trợ doanh nghiệp phát triển dịch vụ tích hợp 4PL, 5PL, vươn ra thị trường quốc tế. Thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo, phương tiện vận tải ít phát thải, góp phần thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Thứ sáu, đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ. Cụ thể, đẩy mạnh ứng dụng AI, dữ liệu lớn, blockchain trong quản lý chuỗi cung ứng; xây dựng thị trường công nghệ logistics, hệ thống cơ sở dữ liệu công nghệ và các tổ chức trung gian kết nối cung – cầu trong lĩnh vực này.

Thứ bảy, phát triển nguồn nhân lực logistics chất lượng cao. Theo đó, ban hành bộ tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia; kết nối các trường đại học, viện nghiên cứu trong và ngoài nước để đào tạo đa cấp độ. Phấn đấu đến 2050, 90% lao động được đào tạo chuyên môn, trong đó 50% có trình độ đại học trở lên.

Thứ tám, phát huy vai trò hiệp hội và doanh nghiệp tiên phong. Cụ thể, khuyến khích hình thành các doanh nghiệp logistics mạnh, có khả năng dẫn dắt thị trường và tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Các hiệp hội logistics sẽ là cầu nối giữa doanh nghiệp và Nhà nước, tổ chức diễn đàn, triển lãm quốc tế quảng bá hình ảnh logistics Việt Nam.

Thứ chín, các nhiệm vụ khác bao gồm Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, địa phương triển khai kế hoạch hành động, định kỳ sơ kết – tổng kết và báo cáo Thủ tướng Chính phủ, đảm bảo tiến độ và hiệu quả triển khai chiến lược.

Chiến lược phát triển logistics không chỉ nhằm giảm chi phí và tối ưu chuỗi cung ứng, mà còn tạo động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế, góp phần đưa Việt Nam trở thành trung tâm trung chuyển và phân phối hàng hóa của khu vực vào năm 2035, và vươn tầm quốc tế vào năm 2050.

Tuy nhiên, việc triển khai chiến lược cũng đặt ra nhiều thách thức như nhu cầu vốn đầu tư lớn, áp lực đào tạo nhân lực chất lượng cao, và sự cạnh tranh mạnh từ các trung tâm logistics trong khu vực. Dẫu vậy, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, cùng sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp, Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để hiện thực hóa mục tiêu trở thành một trong những mắt xích logistics quan trọng của châu Á.