Mặt hàng Việt triệu đô được săn đón tại hơn 75 thị trường, nhưng Mỹ và EU lại chững: Điều gì đang xảy ra?
Mỹ, EU, Nga, Canada và Thái Lan là 5 thị trường nhập khẩu nhiều nhất mặt hàng này của Việt Nam.
Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, trong 3 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đạt hơn 228 triệu USD, tăng 6% so với cùng kỳ năm trước.
Tính đến hết tháng 3/2025, các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam đã xuất khẩu sang hơn 75 thị trường trên thế giới. Trong đó, Mỹ, EU, Nga, Canada và Thái Lan là 5 thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ của Việt Nam.
Trong 3 tháng đầu năm 2025, thị trường Mỹ chiếm tới 39% tổng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam. Xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này trong tháng 3 có xu hướng tăng trưởng chậm lại, chỉ tăng gần 9% so với cùng kỳ năm trước.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tổ chức NOAA của Mỹ bước đầu đã đưa thông báo sơ bộ là không công nhận tương đương cho ngành hải sản Việt Nam, đồng nghĩa với việc nếu không đáp ứng yêu cầu của NOAA đúng thời hạn, thì hải sản Việt Nam sẽ bị cấm nhập khẩu vào Mỹ từ ngày 1/1/2026. Điều này đã phần nào tác động tới xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang thị trường Mỹ.
Bên cạnh đó, những lo ngại về khả năng Mỹ tăng thuế nhập khẩu đối với Việt Nam cũng khiến cho các nhà nhập khẩu Mỹ lo lắng mà hạn chế nhập khẩu các đơn hàng từ Việt Nam.
Tương tự như thị trường Mỹ, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang EU cũng đang tăng chậm lại trong tháng 3. Đồng thời, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang các thị trường trong khối cũng nhiều biến động.
Hiện, Hà Lan đang dẫn đầu về nhập khẩu cá ngừ của Việt Nam với giá trị nhập khẩu đạt hơn 13 triệu USD, tăng 82% so với cùng kỳ. Trong khi xuất khẩu cá ngừ sang Italy có nhiều biến động, với mức giá trị xuất khẩu đạt hơn 9 triệu USD giảm 2% so với cùng kỳ. Xuất khẩu sang thị trường Đức cũng không mấy khả quan khi lại đảo chiều giảm trong tháng 3 với mức giảm 9%.
Trước đó, trong tháng 1/2025, xuất khẩu cá ngừ sang EU cũng không khả quan khi giảm 13%. Đáng chú ý, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang thị trường này giảm mạnh 21% so với cùng kỳ. Các hạn ngạch ưu đãi thuế quan theo hiệp định EVFTA đã được khởi động lại tuy nhiên việc thiếu nguồn cung nguyên liệu cá ngừ vằn trong nước đang tiếp tục cản trở xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang thị trường này.
 |
| Ảnh minh họa - Nguồn: Internet |
Trong 3 tháng đầu năm 2025, thị trường Canada, Nhật Bản và Nga là những điểm sáng trong xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam. Cụ thể, xuất khẩu sang các thị trường này đã tăng trưởng liên tục trong 2 tháng trở lại đây, đặc biệt là thị trường Nga.
Tính riêng tháng 3/2025, xuất khẩu cá ngừ sang Nga tăng 92% so với cùng kỳ. Điều này đưa Nga trở thành thị trường xuất khẩu cá ngừ đơn lẻ lớn thứ 3 của Việt Nam, sau Mỹ và Hà Lan.
Nhờ vào Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á-Âu (VN-EAEU FTA) được ký kết vào năm 2015 nên khi xuất khẩu cá ngừ sang Nga, Việt Nam không phải chịu thuế nhập khẩu.
Năm 2024, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam ghi nhận bước tiến đáng kể với kim ngạch đạt 989 triệu USD, so với năm 2023 tăng 17%. Trong đó, Hoa Kỳ là thị trường nhập khẩu lớn nhất, chiếm hơn 39% tổng giá trị xuất khẩu.
Giá trị xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ tăng trưởng liên tục trong giai đoạn 2014 - 2019. Năm 2020, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, xuất khẩu sang thị trường này đã sụt giảm, sau đó đã tăng trở lại và lập đỉnh vào năm 2022 với kim ngạch đạt gần 487 triệu USD.
Dù xuất khẩu cá ngừ có dấu hiệu phục hồi tích cực, song các chuyên gia nhận định ngành vẫn phải đối mặt với không ít thách thức từ các thị trường nhập khẩu chủ chốt, đặc biệt là Mỹ và EU.
Theo bà Nguyễn Thị Vân Hà, Chuyên gia thị trường của VASEP, Mỹ hiện đang tạm hoãn thuế đối ứng trong vòng 90 ngày, điều này đã tạo hiệu ứng tích cực tức thì lên thị trường xuất khẩu cá ngừ, đơn hàng bắt đầu tăng trở lại.
Tuy nhiên, bà Hà cũng cho biết, việc tạm hoãn thuế đối với Việt Nam mặc dù tạo ra nhiều cơ hội cho toàn ngành, song doanh nghiệp cá ngừ nói riêng và thủy sản nói chung vẫn cần tỉnh táo trước những rủi ro đang hiện hữu.
Các doanh nghiệp nên tập trung đẩy mạnh các lô hàng còn đang trong quá trình trung chuyển, vận chuyển đến quốc gia nhập khẩu cuối cùng, ít nhất là trong 90 ngày tới để hạn chế tối đa rủi ro bị áp thuế cao. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần chủ động mở rộng xuất khẩu sang các thị trường khác như Trung Đông, châu Á... để tránh phụ thuộc quá nhiều vào thị trường Mỹ.
>>TP.HCM: 14 đơn hàng xuất khẩu trị giá gần 14 tỷ đồng bị hủy trong nửa tháng
15 mặt hàng xuất khẩu tỷ đô trước 'lằn ranh' thuế Mỹ và bài học giữ vị thế cho hàng Việt
Ớt, chanh leo, tổ yến... Việt Nam xuất khẩu chính ngạch vào Trung Quốc
