Máy bay bay ngược chiều quay Trái Đất có nhanh hơn không? Câu trả lời của NASA khiến nhiều người bất ngờ

Nếu bạn từng nghĩ rằng chỉ cần “treo” máy bay giữa trời và chờ Trái Đất quay để đưa điểm đến lại gần hơn, thì thật tiếc, vũ trụ không hoạt động như vậy. Để đi nhanh hơn, bạn vẫn phải bay, và tốt nhất là bay về hướng đông, nơi Trái Đất cùng gió “hợp lực” đẩy bạn đi nhanh hơn đôi chút.

Thực tế, việc bay ngược hay xuôi chiều quay của Trái Đất không quyết định tốc độ đến nơi, bởi cả hành tinh, bầu khí quyển, chiếc máy bay và chính bạn đều đang cùng chuyển động trong một khối quay khổng lồ. Thứ duy nhất ảnh hưởng đáng kể đến thời gian bay chính là gió, đặc biệt là các luồng phản lực (jet stream) thổi mạnh ở độ cao từ 9 đến 12 km.

Những luồng gió này thường di chuyển từ tây sang đông với vận tốc có thể vượt 300 km/giờ. Vì thế, khi máy bay bay về phía đông, ví dụ từ New York sang London, nó được “đẩy” bởi gió, khiến hành trình nhanh hơn và tiết kiệm nhiên liệu. Ngược lại, bay về phía tây đồng nghĩa với việc phải “chống gió”, khiến chuyến bay kéo dài thêm hàng giờ.

Theo NASA, hiện tượng này còn chịu tác động của hiệu ứng Coriolis. Do Trái Đất là một khối cầu quay quanh trục, tốc độ quay tại xích đạo nhanh hơn nhiều so với ở các vĩ độ cao. Sự chênh lệch đó khiến không khí di chuyển giữa các vùng bị lệch hướng, tạo nên các dòng gió mạnh bao quanh hành tinh trong đó có các luồng phản lực mà ngành hàng không phải tính toán kỹ khi lập đường bay.

Vậy tại sao không thể tận dụng chính sự quay của Trái Đất để đến nơi nhanh hơn? Lý do nằm ở quán tính. Khi máy bay cất cánh, nó không tách khỏi chuyển động quay của Trái Đất mà mang theo quán tính ấy. Giống như khi bạn nhảy lên ở xích đạo nơi tốc độ quay đạt khoảng 1.670 km/giờ, bạn không “bị bỏ lại phía sau”, mà vẫn đáp xuống đúng chỗ ban đầu, vì bạn và bầu khí quyển đều đang quay cùng hành tinh.

Một hiểu lầm phổ biến là nghĩ rằng Trái Đất quay bên dưới một bầu khí quyển đứng yên. Nếu điều đó đúng, chúng ta sẽ phải sống trong những cơn gió khủng khiếp với vận tốc hàng nghìn km/giờ. Nhưng trên thực tế, lực ma sát và trọng lực khiến không khí quay cùng Trái Đất. Vì thế, máy bay bay trong không khí thực chất là bay trong một “khối khí” đang chuyển động cùng hành tinh, giống như bạn đi lại trong khoang của một con tàu khổng lồ.

Nói ngắn gọn, bay ngược chiều quay của Trái Đất không hề giúp bạn đến nơi nhanh hơn. Cả bạn, máy bay và bầu khí quyển đều “đồng hành” với hành tinh này. Thứ duy nhất có thể giúp rút ngắn hành trình không nằm ở việc Trái Đất quay, mà nằm ở hướng gió, một sản phẩm phụ kỳ diệu của chính sự quay ấy.