MBS: Nợ xấu ngân hàng khó cải thiện, dự báo đi ngang quanh 2% trong năm 2025

Chất lượng tài sản của hệ thống ngân hàng niêm yết (NHNY) trong quý II/2025 ghi nhận những tín hiệu trái chiều. Báo cáo của Công ty Chứng khoán MB (MBS) cho biết, tỷ lệ nợ nhóm 2 toàn ngành giảm rõ rệt xuống 1,25% cuối quý II, thấp hơn 35 điểm cơ bản so với quý trước. Tỷ lệ nợ xấu (NPL) cũng giảm nhẹ về mức 2,03%, thấp hơn 12 điểm cơ bản so với quý I.

Nếu tính cả nợ nhóm 2–5, toàn hệ thống giảm 24 điểm cơ bản so với cuối năm 2024. Tuy nhiên, theo MBS, mức cải thiện này chưa đủ để khẳng định xu hướng chất lượng tài sản đang được cải thiện rõ rệt. Nguyên nhân là áp lực từ tín dụng tiêu dùng và cho vay bán lẻ, mảng tăng trưởng nhanh trong nửa đầu 2025 có thể khiến nợ xấu quay lại tăng trong thời gian tới.

Dù nợ nhóm 2 cải thiện, nhưng tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLR) lại giảm xuống mức 80,2%, thấp nhất kể từ Covid-19. Đây là chỉ báo quan trọng cho thấy bộ đệm dự phòng của nhiều ngân hàng đã mỏng hơn so với giai đoạn 2022–2023.

Trong nửa đầu 2025, chi phí dự phòng của các NHNY chỉ tăng nhẹ 1,3% so với cùng kỳ, trong đó nhóm ngân hàng quốc doanh (SOCBs) giảm tới 18,6% chi phí dự phòng, trong khi nhóm ngân hàng tư nhân (NHTMCP) tăng 17,1%. Điều này phản ánh sự khác biệt lớn trong chiến lược trích lập: khối quốc doanh đang giảm tốc trích lập để hỗ trợ lợi nhuận, còn khối tư nhân duy trì chính sách thận trọng hơn.

MBS dự báo, nửa cuối 2025, các ngân hàng sẽ buộc phải tiếp tục trích lập dự phòng ở mức cao, nhằm kiểm soát tỷ lệ nợ xấu khi tín dụng bán lẻ mở rộng. Việc duy trì trích lập dự phòng thận trọng cũng là điều kiện cần để bảo vệ NIM trong bối cảnh chi phí vốn chưa giảm mạnh.

Ngân hàng Nhà nước (SBV) từ đầu năm đã nới hạn mức tăng trưởng tín dụng cho nhiều ngân hàng, nhằm hỗ trợ nền kinh tế. Đến ngày 8/8/2025, tín dụng toàn hệ thống tăng 10,28% so với đầu năm, cao hơn nhiều so với 5,84% cùng kỳ 2024. Dự báo cả năm, tín dụng có thể đạt 17–18%.

Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng tín dụng cao đi kèm rủi ro chất lượng. Khi nhiều ngân hàng mở rộng mạnh mảng bán lẻ, cho vay tiêu dùng và bất động sản, áp lực nợ xấu trong trung hạn vẫn hiện hữu. MBS cảnh báo, nếu tăng trưởng tín dụng không đi kèm với kiểm soát rủi ro chặt chẽ, tỷ lệ nợ nhóm 2 có thể quay đầu tăng, tạo áp lực lên nợ xấu trong năm 2026.

Nguồn: MBS

MBS dự báo lợi nhuận ròng toàn ngành ngân hàng năm 2025 vẫn tăng 15% so với 2024, nhưng áp lực chi phí dự phòng sẽ “ăn mòn” một phần lợi nhuận. Khối tư nhân dự báo lợi nhuận tăng 27,1%, khối quốc doanh tăng 10,7%. Tuy nhiên, nếu nợ xấu phát sinh nhiều hơn kỳ vọng, lợi nhuận có thể chịu áp lực giảm tốc.

Trong bối cảnh này, việc duy trì chính sách trích lập dự phòng thận trọng được xem là cần thiết. MBS dự báo chi phí trích lập toàn ngành sẽ tăng khoảng 8,5% trong năm 2025. Nhóm ngân hàng quốc doanh dự kiến giảm chi phí trích lập 11,1%, trong khi nhóm tư nhân tăng 8,8%.

MBS đánh giá, chất lượng tài sản ngành ngân hàng khó có thể cải thiện mạnh trong ngắn hạn. Tỷ lệ nợ xấu được dự báo đi ngang quanh mức 2% trong năm 2025, trong khi nợ nhóm 2 vẫn tiềm ẩn rủi ro chuyển hóa thành nợ xấu.

Trong bối cảnh định giá cổ phiếu ngân hàng đã ở vùng cao, yếu tố chất lượng tài sản trở thành biến số quan trọng để phân hóa các mã. Nhà đầu tư dài hạn được khuyến nghị ưu tiên ngân hàng có bộ đệm dự phòng lớn và khả năng kiểm soát rủi ro tốt như VCB, CTG, BID, trong khi cần thận trọng với các ngân hàng có LLR thấp hoặc đẩy mạnh cho vay tiêu dùng.