'Mở khóa' tăng trưởng bằng kinh tế số: Việt Nam đặt mục tiêu bứt phá trong thập kỷ tới
Kinh tế số đang nổi lên như động lực phát triển mới, khoa học – công nghệ và chuyển đổi số giữ vai trò trung tâm trong quá trình tăng trưởng của Việt Nam.
Ngày 21/11 tại Hà Nội, Báo Kinh tế & Đô thị tổ chức Diễn đàn “Phát triển kinh tế số: Cơ hội và thách thức trong kỷ nguyên mới”, thu hút lãnh đạo cơ quan quản lý, chuyên gia kinh tế – công nghệ và đại diện nhiều doanh nghiệp.
Sự kiện nhằm nhận diện xu hướng, trao đổi giải pháp và thúc đẩy hợp tác để đưa kinh tế số trở thành động lực tăng trưởng mới của Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi số toàn cầu.
Cơ hội bứt phá trong kỷ nguyên chuyển đổi số
Phát biểu khai mạc, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi, Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị, nhấn mạnh chuyển đổi số không chỉ là áp dụng công nghệ vào mô hình truyền thống mà là quá trình thay đổi toàn diện từ thương mại điện tử, thanh toán số tới dữ liệu lớn, điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo. Ông cho rằng Việt Nam đang đứng trước cơ hội bứt phá để trở thành một trong những nền kinh tế số năng động của khu vực.
Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 xác định khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá then chốt, giữ vai trò quyết định trong nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Cùng với đó, Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đặt mục tiêu kinh tế số đóng góp 20% GDP vào năm 2025 và 30% vào năm 2030, coi hạ tầng số, công nghệ số và công nghiệp số là trụ cột dẫn dắt quá trình xây dựng nền kinh tế hiện đại và hội nhập sâu rộng.
Những năm gần đây, kinh tế số Việt Nam ghi nhận nhiều bước tiến quan trọng. Tỷ trọng kinh tế số trong GDP tăng đều qua các năm; các mô hình thương mại điện tử, thanh toán số, logistics thông minh và dịch vụ số phát triển mạnh, góp phần nâng cao năng lực quản trị và hiệu quả vận hành của doanh nghiệp. Hệ sinh thái công nghệ cũng mở rộng nhanh chóng với sự tham gia của các tập đoàn lớn và lực lượng startup năng động, tạo tác động lan tỏa sang nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, tài chính, bán lẻ và logistics.
Riêng Hà Nội – trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa của cả nước – đã có bước tiến rõ rệt khi tỷ trọng kinh tế số trong GRDP tăng từ 15,37% năm 2020 lên 16,26% năm 2024. Kết quả này khẳng định hiệu quả của chiến lược phát triển dựa trên khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và kinh tế số.
Thành phố đặt mục tiêu kinh tế số chiếm 30% GRDP vào năm 2030 và 40% vào năm 2045, hướng tới mô hình tăng trưởng hiện đại, xanh, bền vững và dựa trên công nghệ cao, đồng thời trở thành hình mẫu trong xây dựng hệ sinh thái số và đổi mới sáng tạo của cả nước.
Khoa học – công nghệ và chuyển đổi số là động lực then chốt
Tại diễn đàn, phần thảo luận chuyên môn đã ghi nhận nhiều góc nhìn đáng chú ý từ các chuyên gia và nhà quản lý.
Trong tham luận của mình, ông Nguyễn Phú Tiến, Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế số và Xã hội số (Bộ Khoa học và Công nghệ) nhấn mạnh khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đang trở thành động lực trung tâm của kinh tế số.
Theo ông, kinh tế số Việt Nam hiện tăng trưởng khoảng 20% mỗi năm, nhanh nhất Đông Nam Á và cao gấp ba lần tốc độ tăng GDP. Động lực này chỉ có thể duy trì khi Việt Nam làm chủ các công nghệ nền tảng như AI, dữ liệu lớn, điện toán đám mây và các nền tảng số “made in Vietnam”.
Ông Tiến cho rằng chuyển đổi số cần được triển khai đồng bộ ở chính phủ số, doanh nghiệp số và xã hội số để đưa toàn bộ nền kinh tế lên môi trường số, giảm chi phí tuân thủ, nâng cao minh bạch và mở rộng không gian phát triển. Đây cũng là yếu tố giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, đồng thời hình thành lực lượng công dân số và nguồn nhân lực chất lượng cao.
Ở lĩnh vực thương mại điện tử, ông Nguyễn Hữu Tuấn – Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (Bộ Công Thương) cho biết, thương mại điện tử đang là lĩnh vực tăng trưởng nhanh nhất, đóng vai trò dẫn dắt chuyển đổi số doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm nhỏ và vừa.
TS Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội phân tích rằng, SMEs đang đối mặt nhiều thách thức về hạ tầng số, kỹ năng quản trị và tiếp cận vốn. Ông đề xuất tăng đào tạo nhân lực số, tư vấn chuyển đổi số và kết nối doanh nghiệp với các nền tảng công nghệ.
Ở góc độ nhân lực, ông Nguyễn Bình Minh, Trưởng ban Phát triển nguồn nhân lực VECOM cho rằng, nhu cầu nhân lực kỹ thuật số ngày càng cao, đòi hỏi thúc đẩy đào tạo chuyên sâu và kỹ năng mềm để đáp ứng yêu cầu mới...
Phiên thảo luận của diễn đàn ghi nhận nhiều chia sẻ thực tiễn từ doanh nghiệp trong các lĩnh vực sản xuất – kinh doanh, thương mại điện tử, nông nghiệp và logistics.
Các đại diện như DOLPHIN, Sapo, NetSpace, NextFarm và Sorimachi Việt Nam mang đến nhiều kinh nghiệm hữu ích, phản ánh bức tranh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ và thực chất...
