Mỹ hồi phục, Trung Quốc chật vật: Tác động như thế nào đến kinh tế Việt Nam?

Kinh tế toàn cầu phục hồi: Mỹ thăng hoa, Trung Quốc chật vật

Kinh tế thế giới đang trải qua giai đoạn phục hồi, nhưng với tốc độ không đồng đều. Theo báo cáo kinh tế-tài chính của Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia (NFSC), nhiều tổ chức quốc tế bao gồm Ngân hàng Thế giới (World Bank), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), đều nâng dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu cho năm 2024.

Cụ thể, World Bank dự báo tăng trưởng toàn cầu đạt 2,6% trong khi IMF kỳ vọng mức tăng trưởng là 3,2%. Cả hai đều điều chỉnh tăng nhẹ so với các dự báo trước đó với các yếu tố chủ yếu thúc đẩy bao gồm nhu cầu tiêu dùng và thương mại tăng lên sau đại dịch​.

Trong số đó, kinh tế Mỹ đang phục hồi mạnh mẽ. Quý II/2024, GDP của Hoa Kỳ tăng 3,0% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu nhờ tiêu dùng nội địa và đầu tư phi dân cư​. Chính phủ Mỹ đã thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ tăng trưởng, bao gồm các gói kích thích tài chính lớn. Mức lạm phát cũng giảm mạnh, từ 2,9% tháng 7 xuống 2,5% vào tháng 8​.

Biểu đồ diễn biến CPI toàn phần và CPI lõi của Mỹ (2021-2024) - Nguồn: Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia (NFSC).

Ngược lại, Trung Quốc - nền kinh tế lớn thứ hai thế giới - lại đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình phục hồi. GDP quý II năm 2024 của Trung Quốc chỉ tăng 4,7%, mức tăng trưởng chậm nhất trong hơn một năm. Kinh tế nước này chịu áp lực từ nhiều yếu tố: khủng hoảng bất động sản, đồng Nhân dân tệ mất giá, và nhu cầu nội địa suy yếu. Thêm vào đó, xuất khẩu của Trung Quốc chỉ tăng nhẹ 7% trong tháng 7/2024, khiến cho thặng dư thương mại thu hẹp​.

Thương mại Việt Nam: Lối đi nào giữa các biến động?

Kinh tế Việt Nam phụ thuộc mạnh mẽ vào xuất nhập khẩu, vì vậy những biến động của các nền kinh tế lớn như Mỹ và Trung Quốc đều tác động trực tiếp. Sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ của Mỹ là một tín hiệu tích cực cho các doanh nghiệp Việt Nam, khi nước này vẫn là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, với giá trị thương mại hai chiều đạt hàng chục tỷ USD mỗi năm. Nhu cầu tiêu dùng tăng cao tại Mỹ có thể giúp các mặt hàng xuất khẩu như dệt may, da giày và đồ gỗ của Việt Nam tiếp tục tăng trưởng mạnh.

Ngược lại, Trung Quốc vừa là thị trường xuất khẩu lớn vừa là nguồn cung nguyên liệu thô quan trọng cho Việt Nam. Sự giảm tốc trong tăng trưởng của Trung Quốc có thể làm giảm nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu từ Việt Nam, đặc biệt là các sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp. Thêm vào đó, sự suy yếu của đồng Nhân dân tệ làm gia tăng áp lực cạnh tranh về giá đối với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam.

Giá năng lượng và biến động tài chính: Những cú hích mới cho thương mại Việt Nam

Giá cả hàng hóa toàn cầu cũng đang biến động mạnh, đặc biệt là giá năng lượng và các sản phẩm nông sản. Giá dầu thô WTI tăng mạnh, đạt mức 71,5 USD/thùng vào tháng 9/2024, do căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông và các biện pháp kích thích kinh tế của Trung Quốc. Những biến động này tác động không nhỏ đến chi phí nhập khẩu nguyên liệu và đầu vào sản xuất của Việt Nam, từ đó ảnh hưởng tới giá thành và khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường quốc tế.

Ngoài ra, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) cũng đã điều chỉnh chính sách tiền tệ thận trọng, tác động đến dòng vốn FDI vào Việt Nam. FDI từ các nước châu Âu đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm của Việt Nam, do đó sự thay đổi chính sách này có thể ảnh hưởng đến dòng vốn đầu tư trong thời gian tới.

Sự phục hồi không đồng đều của các nền kinh tế lớn trên thế giới mang lại cho Việt Nam cả cơ hội lẫn thách thức. Từ cơ hội khai thác nhu cầu thị trường Mỹ cho đến rủi ro về nguồn cung từ Trung Quốc, Việt Nam cần sự chuẩn bị chu đáo và chính sách kinh tế linh hoạt. Một mặt, cần tận dụng tối đa cơ hội xuất khẩu, thúc đẩy các ngành hàng chủ lực như dệt may và gỗ. Mặt khác, cần đa dạng hóa thị trường nhập khẩu, giảm bớt phụ thuộc vào một vài nguồn cung nhất định.

Việc duy trì sự ổn định của thị trường trong nước và thúc đẩy các ngành xuất khẩu chủ lực sẽ giúp Việt Nam tiếp tục vững vàng trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động. Đồng thời, việc nâng cao chất lượng sản phẩm, tối ưu hóa chi phí sản xuất, và xây dựng thương hiệu quốc gia mạnh mẽ sẽ giúp Việt Nam không chỉ vượt qua thách thức mà còn tận dụng được những cơ hội từ sự thay đổi của kinh tế toàn cầu.

Câu chuyện về sự phục hồi kinh tế toàn cầu, với Mỹ bứt phá và Trung Quốc gặp khó khăn, đã vẽ nên một bức tranh kinh tế phức tạp đối với Việt Nam. Nhưng chính trong sự phức tạp đó, những doanh nghiệp biết nhìn xa, dám thay đổi và thích ứng nhanh chóng sẽ là những người chiến thắng. Việt Nam có thể không kiểm soát được mọi biến động trên thế giới, nhưng với tinh thần linh hoạt và chiến lược rõ ràng, chúng ta có thể biến thách thức thành cơ hội và tiến về phía trước với sự tự tin và vững vàng.

>> 'Đôi cánh' tăng trưởng có đủ giúp Việt Nam vượt sóng lớn?