Mỹ thí điểm taxi điện bay
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố một chương trình thí điểm mang tính đột phá, nhằm thúc đẩy việc sử dụng taxi điện bay và củng cố vị thế dẫn đầu của Mỹ trong lĩnh vực công nghệ hàng không tiên tiến.
Reuters đưa tin, Bộ Giao thông vận tải Mỹ cho biết Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) sẽ triển khai Chương trình thí điểm tích hợp cất - hạ cánh (CHC) thẳng đứng bằng điện (eIPP). Đây được coi là nền tảng cho một “khuôn khổ và quy định mới”, tạo điều kiện cho hoạt động an toàn của taxi bay, đồng thời mở rộng hợp tác với các doanh nghiệp tư nhân, chính quyền bang và địa phương.
“Cuộc cách mạng công nghệ vĩ đại tiếp theo trong ngành hàng không đã đến. Mỹ sẽ đi đầu và khẳng định vị thế quốc gia tiên phong về đổi mới giao thông. Điều này cũng đồng nghĩa với hàng loạt việc làm chất lượng cao trong lĩnh vực sản xuất và nhiều cơ hội kinh tế hơn”, ông Sean Duffy - Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Mỹ - nhấn mạnh.

Theo kế hoạch, chương trình sẽ triển khai ít nhất 5 dự án thí điểm trong vòng 3 năm, bao gồm cả hoạt động có người lái và không người lái. Trọng tâm là máy bay CHC thẳng đứng bằng điện (eVTOL), không chỉ phục vụ vận chuyển hành khách mà còn hỗ trợ vận tải hàng hóa, y tế khẩn cấp hay cứu hộ trong thảm họa.
Điểm đáng chú ý là chương trình cho phép các loại máy bay chưa hoàn tất chứng nhận của FAA được bay thử nghiệm, nhằm rút ngắn thời gian thương mại hóa. Vì thông thường, quá trình cấp chứng nhận có thể kéo dài nhiều năm.
Thực tế, FAA đã mở đường cho công nghệ mới từ năm 2023 khi cấp phép cho Joby Aviation - công ty khởi nghiệp tại California - tiến hành thử nghiệm nguyên mẫu taxi bay điện. Hiện tại, Joby đã xác nhận sẽ tham gia chương trình eIPP của FAA.
“Chúng tôi đã dành hơn 15 năm xây dựng công nghệ máy bay và hệ thống vận hành. Đây là lúc để mang dịch vụ này đến với cộng đồng,” ông Greg Bowles - Giám đốc chính sách của Joby - cho biết.

Cùng với Joby, Archer Aviation cũng tuyên bố tham gia, với cam kết chứng minh khả năng vận hành an toàn, êm ái của taxi bay. “Những chuyến bay đầu tiên này sẽ củng cố vị thế dẫn đầu của Mỹ trong ngành hàng không tiên tiến,” nhà sáng lập kiêm CEO của Archer Aviation là Adam Goldstein nhấn mạnh.
NY Times cho hay, ý tưởng taxi bay từng chỉ xuất hiện trong phim Hollywood, nhưng trong thập kỷ qua, hàng loạt công ty khởi nghiệp và tập đoàn lớn như Toyota, Hyundai, Stellantis đã tham gia thị trường đầy tiềm năng này. Không ít doanh nghiệp đã thất bại, song những “tay chơi” còn trụ lại đang tiến nhanh tới mục tiêu thương mại hóa và Joby là ví dụ điển hình.
Tháng trước, Joby đã chi 125 triệu USD để mua mảng taxi trực thăng của Blade Air Mobility, đồng thời hợp tác với Uber để tích hợp dịch vụ vào ứng dụng gọi xe. Tháng 8 vừa qua, Joby cũng ghi dấu mốc quan trọng khi hoàn tất chuyến bay thử nghiệm hơn 19 km qua vùng không phận FAA kiểm soát, đánh giá mức độ trưởng thành của công nghệ eVTOL.
Không chỉ dừng ở Mỹ, Joby còn đưa chiếc máy bay sản xuất đầu tiên tới Dubai, chuẩn bị ra mắt dịch vụ taxi hàng không thương mại vào đầu năm 2026.

Theo giới quan sát, với chương trình eIPP, Washington không chỉ muốn rút ngắn lộ trình cấp phép, mà còn đặt nền móng cho ngành công nghiệp hàng không điện mới trị giá hàng chục tỷ USD trong tương lai.
“Có thể chỉ vài năm nữa, người dân bình thường sẽ không cần đường xá, mà có thể bước lên một chiếc taxi bay điện và đến bất kỳ đâu,” tờ The Verge nhận định và nhấn mạnh thêm rằng, nếu thành công, Mỹ sẽ không chỉ dẫn đầu về công nghệ hàng không, mà còn định hình tương lai của ngành vận tải toàn cầu trong kỷ nguyên xanh và thông minh...