Đến thời điểm hiện tại, giai đoạn hoàng kim của các doanh nghiệp ngành thầu xây dựng đã đi qua từ 4 - 5 năm. Sau đà lao dốc, Coteccons, Fecon hay Hoà Bình vẫn chưa thể trở lại.
Mùa công bố báo cáo tài chính quý 4 và cả năm 2022 đã chính thức khép lại với phần lớn các doanh nghiệp trên thị trường. Bên cạnh những nhóm ghi nhận sự tăng trưởng lớn như ngân hàng, hóa chất - phân bón, còn đó những nhóm doanh nghiệp chứng kiến sự lao dốc lợi nhuận mạnh mẽ như nhóm bất động sản, thép, xây dựng,...
Với riêng nhóm doanh nghiệp lớn "làng" thầu xây dựng, năm 2022 khép lại với trạng thái vui ít - buồn nhiều và lo cũng nhiều.
CTD, HBC và FCN: Lợi nhuận tiếp tục trượt dài
Quý 4/2022, CTCP Fecon (Mã FCN - HOSE) ghi nhận doanh thu thuần đạt 838 tỷ đồng - giảm 34% so với cùng kỳ. Nhờ thoái vốn dự án điện mặt trời Vĩnh Hảo 6 nên công ty báo lãi sau thuế 49,3 tỷ đồng - cao nhất trong 2 năm.
Lũy kế năm 2022, FCN đạt 3.043 tỷ đồng doanh thu - giảm 12% so với năm 2021; lợi nhuận sau thuế đạt 51,3 tỷ - lần lượt giảm 29% và giảm 27% YoY và là mức lãi thấp nhất của FCN kể từ khi niêm yết (tháng 7/2012).
 |
| Đvt: Tỷ đồng |
Năm 2022, FCN đặt mục tiêu doanh thu hợp nhất 5.000 tỷ đồng; lãi sau thuế hợp nhất 280 tỷ đồng. Với kết quả này, FCN mới thực hiện được 61% chỉ tiêu doanh thu và 18% kế hoạch lợi nhuận.
Cùng cảnh ngộ, CTCP Xây dựng Coteccons (Mã CTD - HOSE) công bố báo báo tài chính hợp nhất quý 4/2022 với ghi nhận 6.230 tỷ đồng doanh thu thuần - gấp 2,1 lần quý 4/2021i và lãi ròng trở lại gần 19 tỷ đồng sau 2 quý lỗ trước đó cũng như mức lỗ hơn 63 tỷ trong cùng kỳ năm 2021.
Luỹ kế năm 2022, Coteccons đạt 14.537 tỷ doanh thu thuần - tăng 60% so với 2021 (tương đương 97% kế hoạch đề ra). Dù lỗ thuần cả năm gần 54 tỷ song nhờ khoản lợi nhuận khác 88 tỷ, sau cùng CTD vẫn lãi ròng gần 21 tỷ - giảm gần 14% so với năm trước đó.
 |
| Lợi nhuận sau thuế của CTD qua các năm (Đvt: Tỷ đồng) |
Đáng nói, đây đã là năm kinh doanh lao dốc thứ 5 liên tiếp của ông lớn ngành thầu xây dựng này kể từ mức lãi 1.653 tỷ đồng năm 2017. Dù vậy, con số 21 tỷ này cũng đủ để giúp CTD hoàn thành kế hoạch kinh doanh đã đề ra cho cả năm.
Đối trọng lớn nhất của Coteccons nhiều năm qua là CTCP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (Mã HBC - HOSE) mới đây cũng đã công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý 4/2022 với doanh thu thuần hơn 3.218 tỷ đồng - giảm hơn 600 tỷ YoY và là quý giảm thứ 2 liên tiếp. Kinh doanh dưới giá vốn khiến Hòa Bình lỗ gộp 426 tỷ đồng.
Chi phí hoạt động tăng rất mạnh khiến HBC báo lỗ sau thuế quý 4/2022 gần 1.202 tỷ đồng (cùng kỳ lãi 19 tỷ).
Với việc chỉ thu về hơn 66 tỷ đồng lợi nhuận ròng sau 3 quý trước đó, lợi nhuận sau thuế năm 2022 của HBC nhanh chóng chuyển âm nặng với con số 1.140 tỷ đồng - năm đầu thua lỗ kể từ khi niêm yết (năm 2006).
Năm qua, ông lớn ngành xây dựng này đã ghi nhận tổng cộng 14.123 tỷ - tăng 24% so với năm 2021. Dù vậy, kết quả này vẫn là không đủ để Tập đoàn hoàn thành kế hoạch 17.500 tỷ doanh thu đã đề ra.
Sau "cú ngã" đau của Hòa Bình, ngôi lợi nhuận năm 2022 đổi chủ
Đi ngược với xu hướng chung của nhóm doanh nghiệp thầu xây dựng, CTCP Đầu tư Xây dựng Ricons ghi nhận hơn 11.384 tỷ đồng doanh thu thuần trong năm 2022 - tăng 41% so với với năm trước trong đó lãi ròng gần 91 tỷ đồng - tăng 13% YoY.
Đáng nói, con số này đủ để Ricons vượt qua Coteccons, Fecon hay Xây dựng Hòa Bình để trở thành doanh nghiệp lớn nhóm thầu xây dựng (niêm yết) ghi nhận lợi nhuận sau thuế lớn nhất năm 2022 (năm 2021, vị trí này thuộc về HBC với khoảng lãi 97 tỷ).
Ở một góc khác, dù chưa thực sự được nhiều nhà đầu tư biết đến song làng thầu xây dựng cũng đang chứng kiến sự trỗi dậy của một thương hiệu mang tên CTCP Newtecons - doanh nghiệp được điều hành bởi ông Nguyễn Bá Dương (cựu Chủ tịch HĐQT Coteccons) - vừa thông báo đã cán mốc kế hoạch 10.000 tỷ doanh thu năm 2022. Trong khi đó, con số lợi nhuận vẫn chưa được tiết lộ.
Sau 10 năm thăng trầm...
 |
Nhìn lại bước tranh doanh thu năm 2022 của nhóm thầu xây dựng, ngoại trừ Fecon ghi nhận doanh thu giảm nhẹ, các ông lớn còn lại đều ghi nhận doanh thu trên 10.000 tỷ đồng. Đáng chú ý, từ mức thấp nhất 7 năm, Coteccons đã đòi lại vị trí số 1 về doanh thu từ tay Hòa Bình (chỉ hơn đối thủ 414 tỷ đồng) sau cú sảy chân trước đó.
Dù vậy, việc trúng giá một số gói thầu trước đây và thực hiện trong bối cảnh giá nguyên vật liệu (thép, xi măng, cát,..) đều tăng mạnh khiến phần lợi nhuận thực tế của nhóm đều giảm mạnh. Cộng thêm chi phí hoạt động lớn khiến khoản lãi sau cùng của nhóm chỉ còn ở mức "tượng trưng" - tương ứng biên lợi nhuận ròng năm 2022 của cả CTD, FCN, Ricons đều dưới 3% trong khi Hòa Bình thâm chí ghi nhận mức âm.
 |
Có thể thấy, xét trong bước tranh rộng, giai đoạn hoàng kim của các doanh nghiệp ngành thầu xây dựng đã đi qua kể từ sau khi nhóm lập đỉnh cả về doanh thu và lợi nhuận trong các năm 2017 - 2018. Ngoại trừ Fecon không ghi nhận quá nhiều biến động, lần lượt CTD, HBC hay Ricons đều chứng kiến lợi nhuận sau thuế rơi rất mạnh.
Tại ngày 31/12/2022, tổng nợ phải trả của Fecon giảm 10% về mức 4.103 tỷ đồng; Coteccons tăng thêm gần 4.000 tỷ lên mức 10.751 tỷ. Nợ phải trả của Xây dựng Hòa Bình cũng tăng 14% lên gần 14.283 tỷ đồng trong khi con số này với Ricons tăng tới 49% so với đầu năm lên 5.786 tỷ.
Với CTD, sau 3 năm "thay tướng" (thời điểm nhóm Kusto lên nắm quyền), dù tạo ra tới 38.200 tỷ đồng doanh thu song tổng lợi nhuận sau thuế chỉ vỏn vẹn 380 tỷ, biên lãi ròng chưa đầy 1%.Đến cuối năm 2022, dòng tiền hoạt động kinh doanh của công ty âm tới 1.626 tỷ trong khi năm 2021 dương 421 tỷ.
Trong khi đó với Xây dựng Hòa Bình, xung đột ghế quyền lực trong những ngày cuối năm 2022 - đầu 2023 (thậm chí đã âm ỉ trước đó vài tháng) trở thành điểm nhấn cho khoản lỗ ròng nghìn tỷ trong quý 4 và cả năm của ông lớn làng thầu này.
