"Nghiện" mua bán chứng khoán, nhà đầu tư lỗ nặng vì các khoản phí giao dịch

Nửa đầu năm 2022 có lẽ là khoảng thời gian không mấy suôn sẻ đối với rất nhiều nhà đầu tư chứng khoán trong bối cảnh thị trường diễn biến xấu và rơi hơn 300 điểm từ đỉnh tháng (kết phiên 8/7/2022, VN-Index đang đứng mức 1.171 điểm) với thanh khoản teo tóp.

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán kém lạc quan, việc xây dựng được chiến lược phù hợp với từng thời điểm của thị trường là rất quan trọng. Tuy nhiên, rất nhiều nhà đầu tư thường không tuân theo những yêu cầu đó.

Dưới đây là một số sai lầm nhà đầu tư thường mắc phải:

Thứ nhất, các chi phí, thuế phát sinh trong quá trình giao dịch quá lớn, thường vượt quá 20%/năm. Về dài hạn, rất khó một phương pháp đầu tư hay giao dịch nào trên thị trường chứng khoán đảm bảo lợi nhuận hàng năm luôn vượt trên 20% so với mức lợi nhuận bình quân của thị trường. Điều này có nghĩa, nếu thị trường tăng trưởng 15% trong năm thì phương pháp giao dịch đó phải đảm bảo lợi nhuận đạt 35% trở lên mới đủ bù đắp chi phí.

Thứ hai, hiệu quả giao dịch thấp khi quyết định mua bán thường xuyên thường dựa trên các phân tích kỹ thuật, nhận định cảm tính hoặc các kết luận chớm nhoáng thiếu đi sự xem xét phân tích kỹ lưỡng. Theo đó, về lâu dài sẽ dễ dàng cho thấy chất lượng các kết quả giao dịch kém.

Việc quá tập trung vào trading còn làm hao tổn nguồn lực thời gian, sức khỏe và ảnh hưởng tâm lý tiêu cực trong cuộc sống của người giao dịch trong khi đó thường không mang lại hiệu quả về kinh tế hay các giá trị khác.

Thứ ba, lầm tưởng rằng giao dịch càng nhiều thì sẽ có càng nhiều kinh nghiệm và trading sẽ càng giỏi. Nhà đầu tư cần xác định thị trường chứng khoán như một mê cung biến đổi liên tục, mỗi lần đi vào lại một con đường mới nên rất khó đoán định.

Về chiến lược đầu tư trong thời kỳ suy thoái

Một chuyên gia chứng khoán cho rằng, nhà đầu tư không cần mua cổ phiếu giảm mạnh nhất mà cần quan sát những mã giảm về dưới giá trị thực. Khi đón đầu được nỗi sợ do suy thoái, những cổ phiếu đó sẽ có cơ hội phục hồi mạnh mẽ nhất.

Hiện tại, trên thị trường có rất nhiều nhà đầu tư thua lỗ nặng nề, thậm chí có những nhà đầu tư lỗ 40 - 50% tài khoản. Mỗi người có những cách xử lý riêng, có người sẽ rời bỏ hoàn toàn và có ác cảm lớn với thị trường chứng khoán, có người lại chọn "trốn tránh" bằng cách đóng bảng điện, không quan tâm đến doanh nghiệp cũng như cổ phiếu nắm giữ. Tuy nhiên, nếu may mắn nắm giữ cổ phiếu doanh nghiệp tốt thì còn có cơ hội lấy lại vốn khi thị trường hồi phục song nếu nắm giữ dài hạn những cổ phiếu của doanh nghiệp đang có hoạt động kinh doanh ngày càng yếu kém thì khả năng tài khoản lỗ chồng lỗ là rất cao.

Điểm sáng hiện tại là chúng ta đang ở trong một đáy rất gần của một đợt suy thoái và trong dài hạn thị trường vẫn sẽ tiếp tục đi lên. Do đó, đối với nhà đầu tư thua lỗ nặng cần xem xét đến hai yếu tố để đưa ra quyết định gồm: Loại bỏ tâm lý đầu cơ và xem xét mã cổ phiếu đang cầm xem có thực sự tăng trưởng lợi nhuận trong vòng 2 - 3 năm tới không và định giá cổ phiếu hiện tại đã đủ rẻ so với giá trị doanh nghiệp.

Nếu cổ phiếu nắm giữ có đủ những yếu tố trên, nhà đầu tư có thể yên tâm nắm giữ cổ phiếu.

Thời gian tới, có thể thị trường sẽ tiếp tục đi ngang hoặc sideway rất khó chịu song một khi những yếu tố tiêu cực qua đi, đà phục hồi của thị trường sẽ quay trở lại.