Việc tăng giá tiền điện, tiền nước đã giáng một đòn nặng nề lên tâm lý của người tiêu dùng.
Người tiêu dùng Trung Quốc, vốn đã bị đè nặng bởi khủng hoảng bất động sản và thị trường lao động trì trệ, giờ đây tiếp tục phải đối mặt với hóa đơn tiện ích tăng vọt.
Ít nhất 125 thành phố và quận ở Trung Quốc đã công bố giá xăng tăng khoảng 10% kể từ tháng 6 năm ngoái, theo ước tính của công ty chứng khoán Haitong International. Nhiều địa phương cũng chính thức thông báo tăng tiền điện, nước.
Các nhà phân tích nhận định đây không phải thời điểm thích hợp để tăng giá các dịch vụ tiện ích. Doanh số bán lẻ hàng tiêu dùng của Trung Quốc vừa đạt tốc độ tăng trưởng chậm nhất kể từ cuối năm 2022, sau khi các lệnh kiểm soát đại dịch được dỡ bỏ.
Dữ liệu hôm 17/5 cũng cho thấy nhu cầu về ô tô, quần áo và giày dép giảm mạnh trong tháng 4.
 |
| Tiền điện nước tăng khiến dân Trung Quốc kêu trời. Ảnh: Reuters |
Chi phí tiện ích tăng có nguy cơ hạn chế chi tiêu cho các dịch vụ và hàng hóa khác. Thêm vào đó, Tập đoàn Đường sắt Nhà nước Trung Quốc trong một động thái hiếm hoi sẽ tăng giá vé cho một số tuyến đường cao tốc phổ biến lên tới 20% bắt đầu từ tháng 6 tới.
Chiến lược gia cấp cao Zhaopeng Xing tại ngân hàng ANZ Thượng Hải cho biết: “Đây là một đòn giáng lớn đến tâm lý của người tiêu dùng”.
Nhiều chính quyền địa phương Trung Quốc đang nỗ lực tăng giá điện, nước khi cuộc khủng hoảng bất động sản làm suy giảm doanh số bán đất, một trong những nguồn thu chính của họ. Những địa phương này có rất ít lựa chọn khi phải gánh khoản nợ lên tới khoảng 9 nghìn tỷ USD.
Liu Boyang, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại CNCB Hong Kong, bình luận: “Lý do chính cho việc tăng giá là để lấp đầy khoảng trống tài chính”.
Trong khi lạm phát tổng thể tại Trung Quốc hiện ở mức thấp – chỉ số giá tiêu dùng chính thức chỉ tăng 0,3% trong tháng 4 so với 1 năm trước – thì nguy cơ giá tiện ích cao có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý người tâm dùng.
Điều này là bởi các hộ gia đình Trung Quốc từ lâu đã được hưởng tiền nước, điện giá rẻ nhờ vào các khoản trợ cấp đáng kể của Nhà nước.
Sử dụng tiết kiệm
Tại một số khu vực ở Thượng Hải, người dân chuẩn bị đối mặt với việc hóa đơn tiền nước tăng 50%. Trong khi đó, một số khu vực của Trung Quốc cũng đã tăng giá điện - thường là khoản chi tiêu tiện ích tốn kém nhất.
June Yang, giáo vụ tại một trường học ở thành phố Quảng Châu, bắt đầu khuyên 2 cô con gái tắm nhanh hơn để tiết kiệm tiền và thường xuyên nhắc nhở chúng tắt đèn khi rời khỏi phòng.
Cô nói: “Đây là những tiện ích được chúng tôi sử dụng hàng ngày, nhưng giờ chúng tôi phải cố gắng không lãng phí chúng”.
Yang và chồng cô thường phải trả khoảng 600 NDT (2,1 triệu đồng) mỗi tháng cho tiền gas, nước và điện. Cô dự đoán hóa đơn sẽ bắt đầu tăng từ tháng này.
 |
| Người tiêu dùng Trung Quốc phải đối mặt với áp lực mới khi hóa đơn tiện ích tăng vọt. Ảnh: Reuters |
Tuy nhiên, theo Tianfeng Securities, chi phí tiện ích chỉ chiếm khoảng 5% chi tiêu trung bình của hộ gia đình.
Wang Tao, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc của UBS Group AG, nhận định điều đó có nghĩa là khó có khả năng xảy ra sự sụt giảm lớn về tiêu dùng.
Ngoài ra, các nhà hoạch định chính sách đang hành động để thúc đẩy chi tiêu tiêu dùng. Chủ tịch Tập Cận Bình tuần trước cũng công bố các biện pháp giải cứu thị trường bất động sản. Phần lớn các nhà kinh tế vẫn tin rằng Bắc Kinh sẽ đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 5% trong năm nay.
Dù vậy, những điều này không mang lại chút an ủi nào cho hàng triệu người tiêu dùng đang tức giận vì giá tiện ích tăng cao mỗi tháng.
Sự phẫn nộ
Tại Quảng Châu, chính quyền địa phương biện minh việc tăng giá nước gần đây là cần thiết để cải thiện cơ sở hạ tầng và khuyến khích tiết kiệm nước.
Nhưng khi họ tổ chức một buổi điều trần công khai về vấn đề này, người dân đã bày tỏ sự bất bình.
Làn sóng phẫn nộ xuất hiện trên mạng khi người dân đặt câu hỏi về việc lựa chọn 17 người – ở một thành phố có hơn 18 triệu dân – làm đại diện tại phiên điều trần.
Một trong những đại diện đo là chủ nhà hàng ủng hộ đề xuất tăng hóa đơn tiện ích cho người dân cao hơn so với các doanh nghiệp.
Truyền thông địa phương đưa tin, sau phiên điều trần, cửa hàng của người này đã phải hứng chịu làn sóng đánh giá tiêu cực trên mạng. Một bình luận viết: “Tại sao lại thay mặt cho chúng tôi để tăng giá nước? Đúng là một nhà hàng không có lương tâm”.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng không tránh khỏi áp lực về giá. Giờ đây, họ phải đối mặt với một vấn đề nan giải khác, tự chịu chi phí vận hành gia tăng hơn hoặc chuyển chúng sang cho khách hàng - những người có thể đã cảm nhận được khó khăn này ở trong chính ngôi nhà của mình.
