Người giàu xếp hàng mua nhà ở xã hội, có sổ đỏ 300m2 vẫn tranh mua

Trong danh sách 149 người bốc trúng suất mua NƠXH Trung Văn có 7 trường hợp có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở tại các vị trí khác, hoặc nhà đất vượt quá 10 m2/người, nhưng vẫn tham gia bốc thăm. Điều này làm giảm mất cơ hội bốc thăm trúng suất mua nhà của những người có nhu cầu thật khác.

Thậm chí, có trường hợp đã có sổ đỏ 300m2 đất. Các trường hợp trên bị huỷ quyền mua. Như vậy, dự án có 7 căn chưa bán.

Để mua căn hộ tại dự án này vào tháng 5 vừa qua, 1.300 khách hàng đã tham gia bốc thăm chọn 149 suất mua nhà tại dự án NƠXH NHS Trung Văn. Tỷ lệ cạnh tranh để trúng suất mua nhà là 1/9 và 1.151 hồ sơ tham gia bốc thăm sẽ bị loại.  

Dù là dự án nhà ở xã hội dành cho đối tượng người thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở nhưng theo ghi nhận, nhiều người đi ô tô đến bốc thăm mua NƠXH tại dự án này. Khoảng 500m hai bên đường Trần Quý Kiên, đoạn qua cổng Nhà thi đấu quận Cầu Giấy ô tô xếp hàng dài.

Nói về hiện tượng này tại một diễn đàn cùng tên tổ chức mới đây, ông Nguyễn Hữu Đường, Chủ tịch Tập đoàn Hòa Bình giải thích nhìn nhận: Nhiều người tham gia, thậm chí đi ô tô đến tận nơi để bốc thăm mua NƠXH tại dự án NHS Trung Văn do đây là khu đất đẹp, nhà ở có giá trị lớn, từ 35 - 45 triệu đồng/m2.

"Chính vì vậy, nếu người dân bốc trúng, mua được một căn hộ thì lập tức có lãi có khi lên đến 100%, nên nhiều người đi ô tô vào đó bốc thăm lắm", ông Đường nói.

Cho nên, ông Đường ví von, mua được một căn nhà ở đây chẳng khác nào "trúng xổ số, trúng xe ô tô", người dân càng đổ xô đến.

Trong khi đó, nêu quan điểm về việc chọn đối tượng đăng ký mua NƠXH, ông Bùi Tiến Thành, Trưởng phòng Phát triển đô thị (Sở Xây dựng Hà Nội) cho rằng, trách nhiệm này thuộc về chủ đầu tư dự án NƠXH.

"Để tránh chọn nhầm đối tượng, TP Hà Nội cũng đã có chương trình riêng, giao cho ngành, UBND các quận, huyện, thị xã thường xuyên theo dõi. Nếu có sẽ thông báo trực tiếp về Sở Xây dựng Hà Nội để tổng hợp, điều tra. Trường hợp phát hiện sai đối tượng, gian dối khi mua NƠXH sẽ cho thu hồi căn nhà này lại ngay", ông Thành nhấn mạnh.

Nhà giàu tranh được suất mua nhà ở xã hội

Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, có tình trạng "người giàu" tranh suất mua NƠXH của những người có thu nhập thấp ở đô thị. Thậm chí có tình trạng "người giàu" thu nhập cao sở hữu các căn hộ NƠXH.

Lý giải nguyên nhân tình trạng này, theo ông Châu, có một phần do các tiêu chí để được mua NƠXH hiện nay tưởng chừng chặt chẽ nhưng thực tế có thể "lách luật". 

Một trong số đó là các tiêu chí điều kiện về thu nhập của đối tượng hưởng chính sách NƠXH. 

Cụ thể, theo Luật Nhà ở 2014 quy định người được hưởng chính sách NƠXH phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.

Tuy nhiên, thực tế, có nhiều người làm thêm nghề "tay trái" lại tạo ra thu nhập cao hơn, thậm chí cao hơn nhiều lần so với thu nhập của nghề chính thể hiện trên bảng tiền lương, tiền công chính thức. 

Do đó, có một số người thu nhập cao nhưng vì luật không tính các khoản thu nhập khác không phải tiền công, tiền lương nên họ vẫn hội đủ tiêu chí điều kiện về thu nhập, đó là không thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân để được mua, thuê mua NƠXH. 

Bên cạnh đó, theo ông Châu, Luật Thuế thu nhập cá nhân cho phép miễn thuế thu nhập cá nhân đối với 16 trường hợp. Trong đó, thu nhập từ tiền lãi ngân hàng hoặc tiền kiều hối. 

Đối với khoản thu nhập từ tiền gửi tiết kiệm của người nghỉ hưu, già yếu, mất sức lao động hoặc số tiền kiều hối có giá trị không lớn để cải thiện cuộc sống thì quy định miễn thuế thu nhập cá nhân rất chính xác và thể hiện sự nhân văn. Nhưng sẽ không hợp lý khi miễn, không đánh thuế thu nhập cá nhân đối với các khoản thu nhập rất lớn từ lãi tiền gửi tiết kiệm hoặc từ kiều hối.

Ông Châu dẫn ví dụ, có trường hợp gửi tiền ngân hàng với số tiền rất lớn, khoảng 40 - 50 tỷ đồng với lãi suất khoảng 9%/năm, đến cuối năm người này nhận được lãi 4-5 tỷ đồng nhưng không thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân. Nếu họ chưa có nhà thì vẫn được công nhận là đủ điều kiện mua NƠXH.

Từ đó, ông Châu đề nghị ngoài điều kiện về thu nhập với đối tượng hưởng chính sách NƠXH không thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân hoặc thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân bậc 1 của các bậc chịu thuế, cần bổ sung điều kiện về thu nhập còn bao gồm các khoản thu nhập khác không phải là tiền công, tiền lương. 

Trao đổi với PV  luật sư Nguyễn Hữu Toại, Giám đốc Công ty Luật TNHH Hừng Đông cho biết, theo quy định hiện nay, chủ đầu tư có trách nhiệm yêu cầu khách hàng mua nhà ở xã hội nộp hồ sơ chứng minh về giấy đăng ký, điều kiện cư trú, thu nhập… Nhưng chủ đầu tư lại không phải là đơn vị phát hành các giấy tờ này mà phụ thuộc vào các chủ thể xác nhận như cơ quan quản lý, đơn vị công tác… của người đăng ký mua nhà ở xã hội. 

Theo luật sư, cơ quan quản lý, chủ đầu tư có trách nhiệm về rà soát hồ sơ nhưng cũng cần quy định trách nhiệm của người tham gia mua nhà ở xã hội – người trực tiếp thụ hưởng chính sách theo hướng cam kết nếu không thuộc đối tượng được mua thì phải chịu chế tài nào đó.

“Theo tôi, nên xem xét bổ sung quy định về trách nhiệm đối với người mua nhà ở xã hội. Nếu có quy định về vấn đề này thì bản thân người mua sẽ phải cân nhắc trong việc đăng ký. Để từ đó nâng cao trách nhiệm ý thức công dân và ý thức trách nhiệm của đối tượng được hưởng ưu đãi, thụ hưởng chính sách.

Nếu anh không thuộc đối tượng thì không được phép làm. Nếu gian lận thì ngoài việc bị thu hồi nhà ở xã hội tuỳ theo mức độ vi phạm có thể xử lý hành chính hoặc truy trách nhiệm hình sự trong trường hợp chứng minh dấu hiệu của gian dối, làm hồ sơ giả tạo, trục lợi chính sách…”, luật sư Toại nêu ý kiến.