Nguyên nhân khiến giấc mơ xe điện ngày càng xa vời

Xe ô tô điện đã dần chiếm lĩnh thị trường của xe xăng

Thị trường xe hơi thế giới chứng kiến sự vươn lên nhanh chóng của các mẫu xe điện. Ở Việt Nam, hàng loạt mẫu xe điện chạy pin cũng được ra mắt trong năm 2022.

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA), ô tô điện chiếm gần 50% thị phần tại lục địa già trong 3 tháng đầu năm nay. Trong đó, xe điện chạy pin đang là loại phương tiện đóng vai trò chủ đạo trong các dòng xe điện hóa.

Khái niệm xe điện của ACEA bao gồm xe điện chạy pin (BEV), xe hybrid (HEV), xe hybrid sạc ngoài (Plug-in Hybrid, PHEV) và xe điện sử dụng nhiên liệu hydro (FCEV).

Các xe điện chạy pin gây chú ý hơn cả, khi đạt số bán ra là 224.145 chiếc, tăng 53,4% so với cùng kỳ năm ngoái (tương đương 146.125 xe bán ra), chiếm 10% tổng doanh số bán xe du lịch ở châu Âu.

Xe điện chạy pin cũng vượt qua xe hybrid sạc ngoài (8,9%). Xe hybrid vẫn có doanh số tốt, chiếm khoảng 25% thị phần của toàn thị trường. Cuối cùng, xe điện sử dụng nhiên liệu hydro nắm giữ hơn 3% thị phần.

Đức vẫn là thị trường xe điện chạy pin lớn nhất ở châu Âu về doanh số, nhưng Anh có thị phần lớn hơn. Năm thị trường hàng đầu châu Âu đều ghi nhận doanh số xe điện chạy pin tăng 46% so với cùng kỳ năm ngoái.

Các chuyên gia cho rằng doanh số xe điện tăng cao do các nguyên nhân gồm xu hướng điện hóa bùng nổ, mong muốn từ bỏ nhiên liệu hóa thạch ô nhiễm, hàng loạt mẫu xe ô tô điện mới được tung ra.

Ngoài ra, tình trạng giá dầu tăng cao bởi khủng hoảng Nga - Ukraine cũng khiến doanh số loại phương tiện xanh bùng nổ chưa từng có.

Giá ô tô điện khó giảm do cơn sốt "vàng trắng"

Tình trạng tăng giá lithium có vẻ như chưa thể dừng lại. Giá lithium carbonate đã chạm ngưỡng kỷ lục 500.500 nhân dân tệ/tấn (71.315 USD) ở Trung Quốc, theo số liệu của Asian Metal Inc.

Mức giá này cao gấp hơn 3 lần so với năm ngoái, đẩy chi phí sản xuất pin xe điện lên cao.

Ngày càng nhiều người tiêu dùng ủng hộ xe sử dụng năng lượng mới khi cả thế giới đang hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Hiệp hội ô tô Trung Quốc đã nâng mức dự báo doanh số xe ô tô điện lên mức kỷ lục 6 triệu chiếc trong năm nay, cao gấp đôi năm 2021. Nhu cầu sử dụng pin ở nước này cũng được dự báo tăng gần gấp đôi, theo Bloomberg Intelligence.

Trong khi đó, tình trạng thiếu điện hồi tháng 8 ở tỉnh Tứ Xuyên - nơi cung cấp hơn 1/5 sản lượng lithium cho Trung Quốc - đã dẫn đến hai tuần cắt điện, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn cung trong thị trường vốn đã khan hàng.

Trung Quốc đã tổ chức một cuộc họp nhằm đánh giá tình hình và yêu cầu các công ty hàng đầu giúp bình ổn giá, theo Bộ Công nghiệp và Thông tin nước này.

Chính phủ Trung Quốc sẽ có biện pháp khuyến khích khai thác, ổn định xuất khẩu và khuyến khích tái chế.

Các nhà sản xuất pin và ngành công nghiệp ô tô đang "trói" các nhà cung cấp lithium ổn định. Việc giá vật liệu thô tăng cao có thể dẫn tới những lo ngại về lạm phát và tăng sức ép chi phí lên chuỗi cung ứng.

Đơn vị sản xuất pin của nhà sản xuất hàng đầu Trung Quốc là Ganfeng Lithium Co., đã nói với khách hàng vào tuần trước rằng giá cho các đơn đặt hàng mới sẽ được đánh giá lại trong bối cảnh chi phí sản xuất pin tăng đáng kể.

Pin hiện chính là linh kiện đắt nhất cấu thành nên giá bán của những chiếc ô tô điện, chiếm khoảng 1/3 giá bán. Trong giai đoạn giá lithium tăng mạnh vào năm ngoái và đầu năm nay, hầu hết nhà sản xuất xe điện đều phải tăng mạnh giá bán các mẫu xe của mình.

Từ giai đoạn đặt mục tiêu sản xuất những chiếc xe điện giá 25.000 USD, nhiều nhà sản xuất đã phải đánh giá lại kế hoạch của mình.

Giá bán trung bình của một chiếc ô tô điện tại Mỹ giai đoạn vừa qua đã chạm mốc 66.000 USD – mức rất cao so với các kế hoạch giảm giá xe điện trước đó. Với việc giá lithium tiếp tục duy trì ở mức cao trong khi các dự án về pin mới chưa có bước tiến mạnh mẽ, rất khó để các nhà sản xuất hạ giá thành của những chiếc ô tô điện trong tương lai gần.

Khi ngành công nghiệp ô tô bắt đầu chuyển sang chỉ sản xuất xe điện, được thúc đẩy bởi nhiều lệnh cấm xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch sẽ được triển khai khoảng một thập niên tới, áp lực sản xuất pin có trách nhiệm với môi trường và xã hội đã tăng lên.

Do đó, giá vật liệu pin xe điện, đặc biệt là lithium tăng vọt nhờ nhu cầu mạnh mẽ từ lĩnh vực xe điện và các nhà sản xuất pin Trung Quốc. Trung Quốc vẫn là nhà chế biến lithium lớn nhất thế giới, trong khi đó, các dự án cạnh tranh ở Mỹ và châu Âu đã phải đối mặt với một loạt trở ngại.

Xem thêm: Dòng SUV điện cỡ C có “vẻ ngoài” của Audi sắp có mặt tại Việt Nam