Nhà Trắng: 'Đừng đáp trả thuế quan, bạn sẽ được đền đáp'

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 9/4 đã bất ngờ thay đổi lập trường trong chính sách thuế quan, công bố trì hoãn áp mức thuế đối ứng cao hơn với hàng chục quốc gia trong 90 ngày – ngoại trừ Trung Quốc. Động thái đảo ngược này diễn ra chỉ vài ngày sau khi Nhà Trắng đưa ra các mức thuế cao chưa từng có, khiến thị trường tài chính toàn cầu chao đảo.

Theo thông báo chính thức từ Nhà Trắng, thuế quan áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ tăng vọt lên 125% và có hiệu lực ngay lập tức. Đây được xem là động thái cứng rắn nhằm gây áp lực lên Bắc Kinh trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tiếp tục leo thang.

Các cố vấn của Tổng thống cho biết chính sách thuế quan “linh hoạt và thay đổi liên tục” là một phần trong chiến lược dài hạn nhằm tối đa hóa lợi ích thương mại cho Mỹ. Họ nhấn mạnh rằng việc ban hành mức thuế cao trong tuần qua – dù gây thiệt hại tạm thời cho thị trường – chỉ mang tính chiến thuật để buộc các đối tác phải đàm phán nghiêm túc hơn.

Trong nhiều ngày liên tiếp, Tổng thống Trump đã khẳng định rằng các mức thuế quan do ông ban hành sẽ không bị gỡ bỏ – bất chấp tình trạng hỗn loạn trên thị trường tài chính, làn sóng chỉ trích từ giới đầu tư, phản ứng tiêu cực từ cử tri, cũng như lo ngại từ các đồng minh của Mỹ.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy những phát ngôn trước đó lại hoàn toàn trái ngược với quyết định mà ông đưa ra chỉ ít ngày sau đó. Dưới đây là ba ví dụ điển hình cho thấy Tổng thống Trump đã công khai phủ nhận khả năng thay đổi chính sách, trước khi bất ngờ đảo ngược lập trường:

“HÃY BÌNH TĨNH! Mọi thứ sẽ ổn thôi. Nước Mỹ sẽ lớn mạnh và tốt đẹp hơn bao giờ hết!” – ông Trump viết trên nền tảng Truth Social chỉ vài giờ trước khi thông báo tạm dừng áp thuế được đưa ra, bất chấp việc các số liệu kinh tế cho thấy tác động tiêu cực ngày càng rõ rệt từ các đợt áp thuế mới.

Trước đó, trong một tuyên bố tại Nhà Trắng hôm 7/4, ông nhấn mạnh: “Chúng tôi không xem xét việc tạm dừng thuế qua". Ngày 7/4, ngay trước giờ mở cửa thị trường, ông tiếp tục trấn an người dân trên Truth Social: “Hãy mạnh mẽ, can đảm và kiên nhẫn, và SỰ VĨ ĐẠI sẽ đến!”

Những tuyên bố mâu thuẫn trong thời gian ngắn cho thấy sự thiếu nhất quán trong chính sách thương mại của chính quyền Trump, đặt ra câu hỏi về chiến lược đàm phán thực sự của Nhà Trắng.

Một số chuyên gia cho rằng cách tiếp cận "đánh nhanh, rút gọn" bằng các tuyên bố bất ngờ có thể tạo sức ép ngắn hạn lên các đối tác thương mại, nhưng lại gây tổn hại lâu dài đến độ tin cậy của Mỹ trên trường quốc tế.

Đáp lại, chính phủ Trung Quốc đã công bố mức thuế trả đũa 84% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 10/4. Đồng thời, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng đưa ra cảnh báo công dân nước này nên hạn chế du lịch đến Mỹ, viện dẫn “rủi ro an toàn ngày càng gia tăng và môi trường chính trị bất ổn".

Trong khi đó, một quan chức cấp cao của Nhà Trắng cho biết với đài CNBC rằng Canada và Mexico sẽ không bị áp dụng mức thuế bổ sung 10% trong đợt điều chỉnh này, do cả hai nước vẫn đang duy trì cam kết trong thỏa thuận thương mại ba bên USMCA (Hiệp định thương mại Mỹ - Mexico - Canada).

Tuy nhiên, quan chức này cũng xác nhận rằng cấu trúc thuế hiện tại đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico – cụ thể là mức thuế 25% đối với các mặt hàng không thuộc phạm vi của USMCA – sẽ được giữ nguyên cho đến khi có thông báo mới.

Việc Washington tái định hình chính sách thương mại đang làm dấy lên lo ngại về một chu kỳ trả đũa thuế quan không có hồi kết, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng toàn cầu và tăng trưởng kinh tế thế giới.

Các chuyên gia phân tích nhận định, động thái mới của chính quyền Trump có thể làm gia tăng bất ổn trong quan hệ thương mại quốc tế, đồng thời thử thách sự đoàn kết trong các liên minh kinh tế của Mỹ.

Tham khảo CNBC

>> Bắc Kinh họp khẩn, chuẩn bị tung gói kích thích mới giữa 'cơn địa chấn' thuế quan Mỹ-Trung?