Nhạc sĩ của ca khúc ‘Như có Bác trong ngày đại thắng’: Khúc khải hoàn gắn liền thời khắc lịch sử, sáng tác chỉ trong 2 tiếng
Ông là một trong những cây đại thụ của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam.
Nhạc sĩ sáng tác “Như có Bác trong ngày đại thắng”
Sinh ngày 12/1/1930 tại Hải Dương, nhạc sĩ Phạm Tuyên là con trai của học giả Phạm Quỳnh. Ông từng đảm nhiệm vị trí Trưởng Ban Văn nghệ Đài Tiếng nói Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Với hơn 700 ca khúc ở nhiều thể loại, ông được mệnh danh là “nhạc sĩ của nhân dân”, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng nhiều thế hệ.
Đêm 28/4/1975, khi nghe tin phi công Nguyễn Thành Trung ném bom sân bay Tân Sơn Nhất, nhạc sĩ Phạm Tuyên xúc động và linh cảm rằng ngày giải phóng đang cận kề. Ngay tại ban công khu tập thể Khương Thượng (Hà Nội), ông đã viết nên ca khúc “Như có Bác trong ngày đại thắng” chỉ trong vòng 2 tiếng đồng hồ.
Bài hát nhanh chóng được thu âm và phát sóng trong chương trình thời sự đặc biệt lúc 17h30 ngày 30/4/1975, đúng thời khắc cả nước hân hoan mừng ngày thống nhất.
"Bài hát được sáng tác trong 2 tiếng, nhưng phải cộng với cả cuộc đời ông", con gái nhạc sĩ Phạm Tuyên chia sẻ. Ca khúc ra đời từ khoảnh khắc linh cảm đầy xúc động, được cộng hưởng bởi bao hy vọng, khát vọng tích tụ suốt 30 năm chiến đấu vì toàn vẹn non sông.
Với giai điệu mộc mạc, ca từ ngắn gọn nhưng sâu lắng, “Như có Bác trong ngày đại thắng” đã trở thành một phần không thể thiếu trong các dịp lễ trọng đại của dân tộc. Bài hát không chỉ được đông đảo công chúng trong nước yêu mến mà còn lan tỏa ra quốc tế, được dịch và phổ biến ở nhiều quốc gia như Nhật Bản, Đức, Cuba, Trung Quốc.
Năm 1985, nhạc sĩ Phạm Tuyên được Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba để ghi nhận đóng góp nổi bật trong việc sáng tác ca khúc này.
Trong tấm bằng huân chương do Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Trường Chinh ký cũng ghi rõ: "Thưởng nhạc sĩ Phạm Tuyên - Phó Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Ủy ban Phát thanh - Truyền hình Việt Nam đã có thành tích xuất sắc trong việc sáng tác bài hát Như có Bác trong ngày Đại thắng, góp phần cổ vũ kịp thời cho ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc".
Nay ở tuổi 95, nhạc sĩ Phạm Tuyên vẫn sống tại Hà Nội, tiếp tục nhận được sự kính trọng và yêu mến của đông đảo công chúng. Gia tài âm nhạc đồ sộ cùng những đóng góp to lớn của ông mãi là niềm tự hào của nền văn hóa Việt Nam.
Khúc ca khải hoàn trong thời khắc lịch sử của dân tộc
Ca khúc “Như có Bác trong ngày đại thắng” được viết vào đêm 28/4/1975 tại ban công khu tập thể Khương Thượng, Hà Nội. Bài hát hoàn thành chỉ trong hai tiếng, bắt nguồn từ cảm xúc dâng trào khi nghe tin phi công Nguyễn Thành Trung ném bom sân bay Tân Sơn Nhất, dấu hiệu cho thấy ngày giải phóng miền Nam đã gần kề.
Chiều 30/4/1975, ca khúc được thu âm và phát sóng trong chương trình thời sự đặc biệt lúc 17h30 trên Đài Tiếng nói Việt Nam, đúng vào thời điểm cả nước hân hoan mừng ngày thống nhất.
Với giai điệu giản dị, ca từ ngắn gọn nhưng hàm chứa chiều sâu, “Như có Bác trong ngày đại thắng” không chỉ là một bài hát, mà đã trở thành biểu tượng tinh thần trong những ngày lễ trọng đại của đất nước. Bài hát được đón nhận rộng rãi trong nước và lan tỏa ra quốc tế, được dịch ra nhiều thứ tiếng như Nhật, Đức, Trung, Tây Ban Nha...
Năm 1985, ông được trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba để ghi nhận đóng góp đặc biệt trong việc sáng tác ca khúc.
Năm 2012, nhạc sĩ Phạm Tuyên được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Trong sự nghiệp của mình, ông đã sáng tác gần 700 ca khúc, trong đó có 200 bài dành riêng cho thiếu nhi. Ông cũng được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam vinh danh là "Người có nhiều bài hát thiếu nhi được phổ biến nhất".
Đến nay, “Như có Bác trong ngày đại thắng” vẫn vang vọng như một bản anh hùng ca bất tử của dân tộc Việt Nam, khắc ghi niềm tin, lòng biết ơn và hạnh phúc thiêng liêng trong khoảnh khắc đất nước giành được độc lập, tự do.
