Ông trùm ngành than gồng mình giữa tồn kho 100 triệu tấn

Mưa đến sớm cùng tần suất dày đặc tại nhiều khu vực đã khiến nhu cầu tiêu thụ điện suy giảm, kéo theo lượng than tồn kho tăng cao. Trong bối cảnh áp lực cạnh tranh từ các nguồn điện sạch ngày càng lớn và nhiều đơn vị khai thác mới gia nhập thị trường, biên lợi nhuận "vàng son" một thời của Coal India khó có thể quay trở lại.

“Cánh cửa tăng trưởng của Coal India đang dần khép lại”, ông Rupesh Sankhe, Phó Chủ tịch nghiên cứu tại Elara Capital Ấn Độ nhận định. “Sự phát triển của năng lượng tái tạo, các dự án lưu trữ điện và cả năng lượng hạt nhân sẽ liên tục gây sức ép lên nhu cầu than”.

Tính từ đầu năm tài khóa (tháng 4), Coal India đã tồn kho hơn 100 triệu tấn than chưa tiêu thụ. Trong khi đó, lượng than dự trữ tại các nhà máy điện – khách hàng lớn nhất của công ty – đã tăng hơn 30% so với cùng kỳ, đạt hơn 58 triệu tấn, mức cao nhất trong vòng 17 năm.

Điều này khiến giá bán than qua đấu giá – nguồn thu chính của Coal India – giảm mạnh. Trong năm 2022, khi nền kinh tế phục hồi sau đại dịch khiến than khan hiếm, khách hàng sẵn sàng trả mức giá cao hơn 300% so với giá cơ sở. Nhưng hiện tại, mức chênh lệch này đã giảm xuống 43% và có thể rơi về 30%, theo ông Mukesh Choudhary, Giám đốc Marketing của công ty, chia sẻ trong một cuộc họp với nhà đầu tư hồi tháng trước.

Nhu cầu giảm và nguồn cung dư thừa đang tạo áp lực lớn lên triển vọng ngành. Trong hai tháng đầu năm tài khóa này, sản lượng điện từ nhiệt điện than tại Ấn Độ giảm 6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Mức tiêu thụ điện tối đa trong năm nay cũng thấp hơn hơn 10% so với dự báo hồi tháng 2, và thấp hơn 5% so với mức đỉnh năm ngoái. Trừ khi có đợt nắng nóng khắc nghiệt trong tháng 6, đây có thể sẽ là lần đầu tiên trong 20 năm mức tiêu thụ điện giảm theo năm.

Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp lớn đã tự khai thác than phục vụ nhu cầu nội bộ, đồng thời đẩy một phần sản lượng ra thị trường. NTPC Ltd. – nhà sản xuất điện và người tiêu thụ than lớn nhất Ấn Độ – đang đặt mục tiêu gần gấp đôi sản lượng khai thác lên 50 triệu tấn trong năm nay, đồng thời tìm cách đa dạng hóa nguồn cung từ các công ty tư nhân ngoài nhà nước.

Kết quả là, các công ty tư nhân đã chiếm khoảng 20% tổng sản lượng than của Ấn Độ trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 3, tương đương 198 triệu tấn – một con số ngày càng lấn át thị phần của Coal India.

Dù ông Sankhe dự báo sản lượng của Coal India có thể tăng trung bình 5% mỗi năm trong 3-4 năm tới, nhưng lợi nhuận đã đạt đỉnh và sẽ suy giảm do giá đấu giá giảm, bù trừ phần tăng trưởng sản lượng.

>> Nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới lung lay: GDP tăng trưởng âm, người dân ‘thắt lưng buộc bụng’