Phát hiện hòn đảo hoang sơ rộng chỉ 1,5km2 được mệnh danh 'mắt thần' miền Trung, nằm ngay dưới chân đèo đẹp nhất cả nước
Hòn đảo này có vị trí đặc biệt quan trọng, đóng vai trò là điểm tiền tiêu về an ninh quốc phòng ở vùng biển miền Trung.
Sơn Chà, còn được biết đến với tên gọi Hòn Chảo, là một hòn đảo nhỏ và hoang sơ nằm dưới chân đèo đẹp nhất cả nước - đèo Hải Vân. Khi nghe tên Sơn Chà, nhiều người có thể nhầm tưởng đây là địa danh của Đà Nẵng bởi ở Đà Nẵng có bán đảo Sơn Trà. Tuy nhiên, hòn đảo này hoàn toàn thuộc địa phận tỉnh Thừa Thiên Huế.
Cách đất liền khoảng 10 hải lý, hòn đảo Sơn Chà nhìn từ xa trông như một chiếc chảo úp, vì thế còn được gọi là Hòn Chảo. Khi đến đây, du khách có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ của núi non cùng nhiều cảnh quan thiên nhiên kỳ ảo.
Theo sử sách, khu vực Hòn Chảo xưa kia là vùng giáp ranh giữa Đại Việt và Chiêm Thành. Có thời điểm, hòn đảo được đặt tên là Huyền Trân để tưởng nhớ công lao của công chúa Huyền Trân trong việc mở mang bờ cõi. Khi vua Quang Trung đến đây, nhìn thấy hòn đảo được bao phủ bởi màu xanh biếc, ông đã đổi tên thành Đảo Ngọc. Đến thời nhà Nguyễn, đảo có thêm tên gọi là Cù Lao Hàn. Trong thời kỳ Pháp thuộc, hòn đảo được gọi là Sơn Chà và cái tên này đã tồn tại cho đến ngày nay.
Dù chỉ rộng khoảng 1,5km2 nhưng Sơn Chà vẫn sở hữu địa hình phong phú và hệ sinh thái đa dạng. Vùng biển quanh đảo có nhiều rạn san hô, rong biển, hàu tai tượng, vẹm, sò cùng các loài cá, mực phong phú. Du khách từ trung tâm thành phố Huế có thể di chuyển đến vịnh biển Lăng Cô, sau đó tiếp tục đi tàu cá hoặc cano để ra đảo.
Hòn đảo Sơn Chà có vị trí đặc biệt quan trọng, đóng vai trò là điểm tiền tiêu về an ninh quốc phòng ở vùng biển miền Trung. Nơi đây cũng được ví như "mắt thần" vì có thể quan sát các vị trí trọng điểm trên biển và đất liền. Đặc biệt, trên đảo cũng có một bãi tắm với cát trắng mịn và nước biển trong xanh, từng được khai thác du lịch. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố, hoạt động đưa khách tham quan ra đảo Sơn Chà hiện nay đã phải tạm dừng.
Ngoài mặt biển trong xanh, Sơn Chà còn nổi tiếng là nơi cây cối phát triển rậm rạp, tạo điều kiện lý tưởng cho các loài sinh vật quý hiếm sinh sống. Bên cạnh đó, hòn đảo này còn có hệ sinh thái phong phú với hơn 144 loài san hô, 135 loài rong biển và 162 loài cá đầy màu sắc, tạo nên bức tranh lung linh dưới lòng đại dương.
Trên đảo có Trạm kiểm soát biên phòng Sơn Chà, trực thuộc Đồn Biên phòng Lăng Cô (Bộ đội Biên phòng tỉnh Thừa Thiên Huế), chịu trách nhiệm quản lý và bảo vệ chủ quyền biển đảo, an ninh vùng biên giới quốc gia, đồng thời hỗ trợ ngư dân trong các tình huống khẩn cấp.
Tọa lạc ở đỉnh cao nhất của Hòn Chảo là Trạm đèn biển Sơn Trà, thuộc Tổng công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc (Bộ Giao thông vận tải), được xây dựng vào năm 2007 để hướng dẫn tàu thuyền qua lại an toàn.
