Siêu dự án đập thủy điện hơn 33.429 tỷ đồng phá kỷ lục thế giới, đủ cấp điện cho gần 180.000 hộ gia đình Mỹ suốt 1 năm

Theo tờ South China Morning Post (SCMP), Dashixia (Đa Thạch Hiệp) là đập đá đắp mặt bê tông cao nhất thế giới, được hoàn thành bằng công nghệ và thi công thông minh toàn diện.

Một dự án siêu con đập lập kỷ lục ở khu vực Tân Cương, miền cực Tây Trung Quốc – được xây dựng với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ song sinh kỹ thuật số – đã bắt đầu tích nước.

Đập thủy điện này do Tập đoàn Năng lượng Trung Quốc (China Energy Engineering Corporation, doanh nghiệp Nhà nước) thiết kế. Theo truyền thông Nhà nước Trung Quốc, Đa Thạch Hiệp là đập đá đắp mặt bê tông cao nhất thế giới, với chiều cao 247 mét (810 feet) – tương đương một tòa nhà 80 tầng.

Loại đập này gồm một khối lớn vật liệu đá hoặc sỏi được đầm chặt, mặt thượng lưu được phủ bằng một tấm bê tông để ngăn nước thấm qua. Trong vài thập kỷ gần đây, đây đã trở thành kiểu thiết kế đập được ưa chuộng nhờ tính an toàn, chi phí thấp hơn và phù hợp cho các công trình cao.

Video đập Đa Thạch Hiệp của Trung Quốc lập kỷ lục thế giới, được xây dựng với sự hỗ trợ của AI, bắt đầu tích nước - Nguồn clip: YouTube/WION

Dự án Đa Thạch Hiệp cũng là đập đầu tiên trên thế giới thuộc loại này được hoàn thành bằng công nghệ và thi công thông minh toàn diện, bao gồm cả việc vận hành thiết bị không người lái.

“Dự án đã ứng dụng công nghệ song sinh kỹ thuật số, AI và blockchain để thực hiện thi công thông minh, giống như in 3D, nhằm vượt qua các thách thức về địa chất và động đất”, Mạng lưới Truyền hình Toàn cầu Trung Quốc (CGTN) đưa tin hôm Chủ nhật (21/9) vừa qua.

Ông Lý Dương (Li Yang), một Giám đốc điều hành của dự án cho biết con đập Đa Thạch Hiệp được xây dựng với khoản đầu tư gần 9 tỷ nhân dân tệ (1,2 tỷ USD, tức hơn 33.429 tỷ đồng) đã được hoàn thành trong điều kiện tự nhiên khắc nghiệt.

Khu vực quanh đập thường xuyên có mưa đá, nhiệt độ biến động cực đoan, mùa hè có thể lên tới 39,5°C, còn mùa đông xuống tới –22°C, ông nói.

Ông Chung Đăng Hoa (Zhong Denghua), viện sĩ của Viện Kỹ thuật Trung Quốc, cho biết đây là một công trình tiên phong kiểu đập cát – sỏi đắp mặt bê tông, đóng vai trò như một hình mẫu cho thế giới. Công trình đã trải qua quy trình xây dựng thông minh toàn diện, ứng dụng công nghệ hiện đại ở mọi giai đoạn.

Việc ứng dụng công nghệ AI đã giúp giải quyết nhiều thách thức kỹ thuật trong xây dựng loại đập này, bao gồm cả việc kiểm tra nhanh tại chỗ hàm lượng nước và chất lượng đầm nén, ông Chung cho biết. Vị chuyên gia này cũng nói thêm rằng Đa Thạch Hiệp là đập cát – sỏi đắp mặt bê tông đầu tiên trên thế giới được xây dựng bằng công nghệ hợp tác tiên tiến với sự tham gia của các máy lu không người lái thông minh.

Khi hoàn thành vào năm 2026, đập Đa Thạch Hiệp sẽ có dung tích hồ chứa 1,17 tỷ m³, cung cấp nước cho hơn 533.000ha đất nông nghiệp ở lưu vực sông Aksu và Tarim.

Con đập này cũng được kỳ vọng sẽ hỗ trợ các biện pháp phòng chống lũ lụt và giảm thiểu các sự cố lũ nghiêm trọng.

Với tổng công suất lắp đặt 750.000kW, đập dự kiến sẽ phát ra khoảng 1,9 tỷ kWh điện mỗi năm. Lượng điện này đủ cung cấp cho gần 180.000 hộ gia đình Mỹ trong 1 năm, dựa trên ước tính gần 10.800 kWh/năm/hộ của Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ.

Theo tờ China Daily, một loạt công nghệ thông minh đã được sử dụng để thiết kế và xây dựng đập Đa Thạch Hiệp, cho phép đóng nắp đập Đa Thạch Hiệp vào tháng 12 năm nay, sớm hơn 8 tháng so với kế hoạch.

Trong số các công nghệ tân tiến đó, nhà thầu công trình này đã sử dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS) để phân tích địa điểm, điện toán đám mây, AI và mô hình thông tin công trình (BIM) – tức là dùng mô hình 3D thông minh để tạo ra phiên bản số của dự án nhằm hỗ trợ thi công và vận hành.

BIM là một quy trình số có thể áp dụng từ thiết kế cho đến phá dỡ, cung cấp một nguồn thông tin tập trung cho toàn bộ dự án.

Ông Vương Phong Bân (Wang Fengbin), Phó Kỹ sư trưởng của Tập đoàn Xây dựng Cát Châu Bá (Gezhouba) Trung Quốc – một đơn vị tham gia xây dựng đập Đa Thạch Hiệp tiết lộ với đài truyền hình Nhà nước CGTN rằng BIM đã được sử dụng để tạo ra kho dữ liệu lớn cho dự án.

“Bên cạnh đó, thông qua việc xây dựng hệ thống quản lý nền tảng đám mây, chúng tôi cam kết quản lý và kiểm soát thông minh trong toàn bộ quá trình, cùng với hệ thống giám sát tự động về khí tượng, tình hình thủy văn, chất lượng không khí và một mạng lưới địa chấn”, ông nói.

Việc ứng dụng công nghệ AI cũng giúp khắc phục nhiều khó khăn kỹ thuật trong xây dựng siêu đập nước Đa Thạch Hiệp, bao gồm cả thử nghiệm tại chỗ về độ ẩm và chất lượng đầm nén.

Đập đá đắp mặt bê tông ngày càng trở thành thiết kế phổ biến, thay cho loại đập đá đổ lõi đất truyền thống. Với loại đập mới này, phần lõi đất ở giữa được đầm chặt để chống thấm, thay vì lớp bê tông mặt ngoài.

Trong một thử nghiệm mô phỏng hai con đập cao nhất Trung Quốc – một con đập sử dụng loại đá đắp mặt bê tông và một con đập có lõi đất, khả năng chịu động đất của con đập có mặt bê tông tốt hơn, theo một bài báo nghiên cứu đăng trên tạp chí Soil Dynamics and Earthquake Engineering năm 2014.

Điều này cho thấy đập đắp mặt bê tông có thể phù hợp hơn trong việc chống chịu động đất, theo các nhà nghiên cứu của Đại học Nông nghiệp Trung Quốc và phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia về điều tiết chu trình nước lưu vực sông tại Bắc Kinh.

Còn theo báo cáo của CGTN, các biện pháp bảo tồn cũng đã được thực hiện gần siêu dự án đập Đa Thạch Nhiệm, bao gồm việc thả 140.000 con cá để góp phần bảo vệ đa dạng sinh học tại lưu vực sông Tháp Lý Mộc.

Theo SCMP