‘Siêu thủy điện’ 230.000 tỷ trên vách núi cao 3.000m, tiêu tốn 20.000 tấn thuốc nổ để xây dựng toàn bộ đập đất đá

Lưỡng Hà Khẩu có nghĩa là “cửa của hai dòng sông” và đây chính là tên của một siêu đập thuỷ điện ở tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc, mới hoạt động từ năm 2022. Công trình này được xây dựng theo dọc con sông Nhã Lung, đánh dấu một bước tiến lớn trong phát triển nguồn năng lượng thủy điện của Trung Quốc trong khu vực núi cao. Việc hoàn thành siêu đập Lưỡng Hà Khẩu trước thời hạn đã được coi là một sự kiện quan trọng trong lịch sử xây dựng các công trình thuỷ điện trên toàn cầu.

Việc thi công siêu đập Lưỡng Hà Khẩu đã bắt đầu từ tháng 10/2014 và đã hoàn thành vào cuối năm 2023. Tuy nhiên, tổ máy cuối cùng của siêu đập này đã được đưa vào hoạt động chính thức vào tháng 3/2022.

Sông Nhã Lung có nguồn gốc từ chân núi phía nam của dãy Nhan Khách Lạp Ba, thuộc Cao nguyên Thanh Tạng. Dòng sông chảy qua các vùng Garze và Di Lương Sơn của châu tự trị dân tộc Tạng, cùng với địa cấp thị Phàn Chi Hoa thuộc tỉnh Tứ Xuyên. Chiều dài tổng cộng của con sông Nhã Lung là 1.571km và độ sụt tự nhiên là 3.830m.

Theo thông tin từ nhà thiết kế dự án, Công ty Kỹ thuật Thành Đô, một đơn vị thuộc tập đoàn quốc doanh Power China, nhà máy thuỷ điện Lưỡng Hà Khẩu nằm ở độ cao trung bình 3.000m so với mặt nước biển. Đây là công trình thuỷ điện cao nhất của Trung Quốc và cao thứ hai trên thế giới. Bởi vì nằm ở độ cao lớn, hàm lượng oxy chỉ đạt khoảng 69% so với vùng đồng bằng và nhiệt độ trong mùa đông giảm xuống gần -16 độ C.

Trạm thủy điện Lưỡng Hà Khẩu nằm ở hạ lưu cửa sông chính của sông Nhã Lung và phụ lưu của sông Qingda ở Tứ Xuyên. Vị trí và điều kiện môi trường tạo ra nhiều thách thức cho quá trình xây dựng siêu đập. Cả phương án xây dựng, thiết bị kỹ thuật và lực lượng lao động đều phải được tính toán cẩn thận.

Do là một công trình đập đất đá khổng lồ, Lưỡng Hà Khẩu cần tổng cộng 43 triệu mét khối vật chất để lấp đầy, tiêu tốn 20.000 tấn thuốc nổ để xây dựng.

Công trình bao gồm hơn 10 dốc với chiều cao tối đa đạt 684m, cao hơn khoảng 50m so với Tháp Thượng Hải (toà nhà cao nhất Trung Quốc). Để đảm bảo sự ổn định cho các dốc, khoảng 16.000 dây cáp neo đã được sử dụng trong quá trình xây dựng, với trọng lượng mỗi cáp khoảng 1 tấn. Khu vực nhà máy có tổng diện tích 8.004m2.

Trạm thuỷ điện Lưỡng Hà Khẩu có tốc độ xả lũ nhanh thứ hai trên thế giới. Lưu lượng tối đa của một cửa xả đạt 4.076m3/s, tương đương với lực tác động của 160 xe tải loại 25 tấn va chạm với nhau ở tốc độ 200km/h.

Lưỡng Hà Khẩu cũng có “siêu hồ chứa” với tổng dung tích đạt 10,8 tỷ m3, tương đương lượng nước của 25 triệu người sử dụng trong một năm. Đập của trạm thuỷ điện Lưỡng Hà Khẩu cao 295m và là đập đất đá cao thứ ba thế giới. Công trình cũng có tháp lấy nước cao nhất thế giới là 115m.

Siêu thuỷ điện Lưỡng Hà Khẩu có khả năng sản xuất 11 tỷ kWh điện mỗi năm. Khi hoàn thành, trạm thuỷ điện này đã giúp giảm tiêu thụ 13,3 triệu tấn than và giảm phát thải 21,3 triệu tấn CO2/năm, tương đương với việc khai thác 4 mỏ than với sản lượng 4 triệu tấn/năm.

Dự án này được phê duyệt với vốn đầu tư là 66,5 tỷ nhân dân tệ (gần 229 nghìn tỷ đồng). Siêu thuỷ điện Lưỡng Hà Khẩu khi hoạt động sẽ giúp cân bằng tình trạng sản xuất điện ở tỉnh Tứ Xuyên. Ngoài ra, một trong những nhiệm vụ quan trọng của dự án này là tích trữ nước và kiểm soát khu vực trung - hạ lưu sông Dương Tử. Đồng thời, công trình này cũng đóng vai trò thúc đẩy sự phát triển chất lượng cao của Vành đai Kinh tế Sông Trường Giang và Vòng tròn Kinh tế Thành Đô - Trùng Khánh.

Nguồn: Global Times, Tân Hoa Xã, NSEnergyBusiness

>> Đập thủy điện 740.000 tỷ sức chứa gấp 4,5 lần thủy điện Sơn La, mất tới 26 năm để xây dựng, lớn đến mức làm Trái đất quay chậm lại