Vụ bê bối kế toán của Stark đã khiến vốn hóa của nhà sản xuất dây cáp điện này giảm 99% so với mức đỉnh 1,7 tỷ USD.
Chỉ một năm trước, Tập đoàn Stark Corporation Public Company Limited - Tập đoàn sản xuất dây và cáp điện hàng đầu của Thái Lan được xem là một câu chuyện thành công trong cộng đồng doanh nghiệp Thái Lan, tích cực tiến hành thâu tóm để lần đầu tiến ra bên ngoài thị trường châu Á.
Thế nhưng giờ đây, Stark lại trở thành một trong những nỗi lo tài chính lớn nhất ở nền kinh tế lớn thứ hai Đông Nam Á. Bị sa lầy trong một vụ bê bối kế toán, Stark đã mất 99% giá trị vốn hóa thị trường và vỡ nợ đối với một số lô trái phiếu.
Quá trình lớn lên
Stark được thành lập với tư cách là nhà xuất bản và phân phối truyện tranh có tên gọi Siam Inter Multimedia từ năm 1990.
Đến năm 2019, công ty mới chính thức đổi tên thành Stark Corp., một năm sau khi Vonnarat Tangkaravakoon, một doanh nhân xuất thân từ một trong những gia tộc giàu có nhất Thái Lan, giành được phần lớn quyền kiểm soát công ty.
Thông qua việc mua lại nhà sản xuất cáp Phelps Dodge International (Thailand) Ltd., Vonnarat đã chuyển đổi công ty truyền thông và xuất bản này thành nhà sản xuất dây cáp điện và linh kiện.
Trong năm 2019, Tập đoàn Stark có doanh thu lên đến 360 triệu USD, lợi nhuận đạt 4 triệu USD. Đáng chú ý, vốn hóa của Stark có giá trị hơn 1,6 tỷ USD.
Dưới sự dẫn dắt Vonnarat, Stark tiếp tục tăng trưởng nhanh chóng thông qua hoạt động thâu tóm, bao gồm việc mua lại các doanh nghiệp sản phẩm công nghiệp tại Việt Nam.
Năm 2020, Stark mua lại 100% vốn công ty cổ phần Cáp điện Thịnh Phát (Thipha Cables) và công ty cổ phần Kim loại màu và nhựa đồng Việt Nam (Dovina) với mức giá gần 240 triệu USD, tương đương 5.600 tỷ đồng.
 |
| Tỷ phú Vonnarat Tangkaravakoon. |
Dấu hiệu bất ổn đầu tiên
Hồi tháng 5 năm ngoái, trong nỗ lực mở rộng bên ngoài châu Á, Stark công bố một thỏa thuận mua lại Leoni Business Group Automotive Cable Solutions, nhà sản xuất giải pháp cáp ô tô của Đức với giá 560 triệu euro.
Dấu hiệu bất ổn đầu tiên của Stark xuất hiện vào tháng 12/2022, với lý do xung đột ở Ukraine tác động tiêu cực đến kinh tế Đức, công ty tuyên bố rút lui khỏi thương vụ Leoni.
Dù đã huy động được 5,58 tỷ baht (khoảng 158 triệu USD) từ các ông lớn như Credit Suisse và HSBC để tài trợ cho thỏa thuận thâu tóm Leoni, nhưng Stark cho biết muốn sử dụng số tiền này cho các mục đích khác. Leoni AG và Leoni Bordnetz-Systeme GmbH, các chủ sở hữu của Leoni, đã yêu cầu Stark bồi thường 608 triệu euro vì không thực hiện thỏa thuận.
CEO của Stark đột ngột từ chức hồi tháng 2 năm nay với lý do cá nhân. Đồng thời, cho biết không thể nộp báo cáo tài chính trước ngày 1/3 do "một số thông tin" đang được kiểm toán viên xem xét.
Cổ phiếu của Stark bị đình chỉ giao dịch ngay sau đó, đồng thời Chủ tịch Chanin Yensudchai cùng các thành viên hội đồng quản trị khác nhanh chóng từ chức.
Stark tiếp tục trì hoãn báo cáo tài chính đến cuối tháng 5. Các nhà đầu tư của hai lô trái phiếu có giá trị tổng cộng 2,24 tỷ baht (63 triệu USD) do Stark phát hành đã yêu cầu công ty thanh toán ngay cả gốc lẫn lãi.
Cổ phiếu của Stark đã giảm giá 92% vào hôm 1/6, ngày giao dịch đầu tiên sau hơn hai tháng bị đình chỉ.
Tiếp nối đà bất ổn
Ngày 16/6, Stark công bố báo cáo tài chính cho thấy công ty lỗ ròng 6,61 tỉ baht (khoảng 188 triệu USD) vào năm 2022, đồng thời điều chỉnh lại kết quả kinh doanh 2021 với mức lỗ 5,97 tỷ baht (169 triệu USD), thay vì lãi 2,78 tỉ baht như báo cáo ban đầu.
Bên cạnh đó, công ty cũng tiết lộ chi tiết về cuộc kiểm toán đặc biệt do PricewaterhouseCoopers thực hiện, trong đó, chỉ ra nhiều điểm bất thường.
Chẳng hạn, cuộc kiểm toán phát hiện 202 “giao dịch bán hàng bất thường” trị giá 8 tỷ baht (227 triệu USD) vào năm 2022 và 3,59 tỷ baht (102 triệu USD) vào năm 2021, bao gồm giả mạo tên người trả tiền và các khoản thanh toán đại diện cho khách hàng đến từ tài khoản của các cựu lãnh đạo của Stark.
Đến ngày 2/6, những người nắm giữ ba lô trái phiếu khác của Stark đáo hạn từ năm 2024 đến năm 2025 với tổng trị giá 6,95 tỷ baht (197 triệu USD) cũng yêu cầu thanh toán ngay lập tức, làm tăng thêm khó khăn tài chính cho Stark.
Cổ phiếu của Stark đã giảm mạnh xuống gần bằng 0, khiến vốn hóa của công ty chỉ còn khoảng 11 triệu USD so với mức cao nhất của năm ngoái là hơn 1,7 tỷ USD.
Tính đến ngày 31/12/2022, Stark có tổng nợ khoảng 39 tỷ baht (1,1 tỷ USD), phần lớn là trái phiếu, các khoản vay và tín dụng thương mại. Công ty có vốn chủ sở hữu âm 4,4 tỷ baht (125 triệu USD), do tổng nợ phải trả vượt quá tài sản.
Công ty cảnh báo về khả năng vỡ nợ hồi đầu tháng 6 năm nay đối với các lô trái phiếu có giá trị tổng cộng 9 tỷ baht (260 triệu USD).
