Thiên thời, địa lợi và nhân hòa là ưu thế độc đáo trong hợp tác Việt-Trung

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình và phu nhân sẽ thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam từ 12-13/12. Trước chuyến thăm, VietNamNet trao đổi với ông Hùng Ba, Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam về ý nghĩa chuyến thăm và nhận định quan hệ Việt Nam - Trung Quốc trong thời gian tới.

MỐI QUAN HỆ HIẾM THẤY

2023 đánh dấu 15 năm thiết lập quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Trung Quốc. Xin Đại sứ đánh giá những tiến triển trong quan hệ hai Đảng, hai nước?

Quan hệ hai Đảng, hai nước Việt Nam - Trung Quốc hết sức đặc biệt và có thể nói là hiếm thấy trên thế giới. Hai nước đều là nước xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản lãnh đạo, núi sông liền một dải, là láng giềng hữu nghị.

Nhắc đến quan hệ 2 nước, làm tôi nhớ đến quá khứ mối quan hệ từ thế kỷ trước trong quá trình đấu tranh giành độc lập và giải phóng dân tộc, 2 nước luôn kề vai sát cánh, cùng nhau chiến đấu và ủng hộ lẫn nhau; tạo nên mối tình hữu nghị chặt chẽ.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói hai nước "vừa là đồng chí, vừa là anh em" là cách thể hiện sinh động nhất mối quan hệ này. Ngày nay cùng chung chí hướng, chia sẻ vận mệnh chung là đặc trưng trong quan hệ 2 Đảng, 2 nước. Nhận định này cũng được đưa vào Tuyên bố chung nhân chuyến thăm Trung Quốc năm ngoái của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Những năm gần đây, quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện 2 nước không ngừng tiến triển. Đặc biệt vào năm ngoái, ngay sau Đại hội lần thứ 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên thăm Trung Quốc.

Chuyến thăm thành công tốt đẹp, mang tính lịch sử. Hai Tổng Bí thư đạt được nhận thức chung quan trọng trong thúc đẩy quan hệ 2 nước lên tầm cao mới.

Sự tin cậy chính trị đi vào chiều sâu khi lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước duy trì trao đổi mật thiết. Kể từ đầu năm đã có hơn một nửa các lãnh đạo là Ủy viên Bộ Chính trị Việt Nam thăm Trung Quốc và cả lãnh đạo địa phương.

Về phía Trung Quốc gần đây có Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban công tác đối ngoại Đảng Cộng sản Trung Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị đến Việt Nam đồng chủ trì phiên họp lần thứ 15 Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam - Trung Quốc; Phó Chủ tịch Chính hiệp toàn quốc Vương Dũng thăm Việt Nam; các chuyến thăm của Bí thư Tỉnh ủy Hải Nam, Vân Nam, Khu ủy Quảng Tây…

Nhìn chung, quan hệ 2 Đảng, 2 nước duy trì đà phát triển tốt lành và mạnh mẽ. Chúng tôi tràn đầy niềm tin đối với tương lai của quan hệ Trung Quốc và Việt Nam.

ĐỊNH VỊ MỚI - PHƯƠNG HƯỚNG MỚI - TRIỂN VỌNG MỚI - ĐỘNG LỰC MỚI

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình ngày mai bắt đầu chuyến thăm Việt Nam. Xin Đại sứ cho biết chuyến thăm này có ý nghĩa như thế nào trong phát triển quan hệ Việt Nam - Trung Quốc?

Đây là chuyến thăm Việt Nam lần thứ 3 của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình, cũng là để đáp lại chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vào năm ngoái.

Tại sao chuyến thăm lại diễn ra vào thời điểm này. Nhìn vào bối cảnh quốc tế hiện nay diễn biến rất phức tạp, thay đổi quá nhanh và khó lường. Còn nhìn vào nội bộ, hiện tại công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa của 2 nước đang bước vào hành trình mới và giai đoạn phát triển mới.

2 nhà lãnh đạo cao nhất của 2 Đảng có rất nhiều ý kiến muốn trao đổi về nội dung này, nhằm tăng cường trao đổi chiến lược.

Chuyến thăm cũng diễn ra trên nền tảng hai bên đang kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện. Từ chuyến thăm có thể xác định, định vị phương hướng mới cho quan hệ 2 nước, mở ra viễn cảnh, triển vọng hợp tác trên các lĩnh vực và tiếp thêm động lực phát triển.

"Định vị mới, phương hướng mới, triển vọng mới và động lực mới" là 4 cụm từ tôi mô tả kỳ vọng từ chuyến thăm này.

Dự kiến lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước sẽ đi sâu trao đổi về nội dung gì? Hai bên sẽ ký những thỏa thuận hợp tác quan trọng nào, thưa Đại sứ?

2 nhà lãnh đạo sẽ thông báo cho nhau về tình hình mỗi nước, đi sâu trao đổi nhằm làm sâu sắc và nâng tầm hơn nữa hợp tác trong thời đại mới. Ngoài ra, hai bên sẽ trao đổi một loạt vấn đề quan trọng, ví dụ như làm sâu sắc hơn hợp tác trong chính trị, an ninh, kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân, phối hợp và hợp tác tại diễn đàn đa phương.

Dự kiến hai nước sẽ ký kết hàng chục văn kiện quan trọng trong: hợp tác kênh Đảng, an ninh quốc phòng, hợp tác giữa cơ quan và địa phương, tư pháp, truyền thông, kết nối chiến lược phát triển, kinh tế thương mại, đầu tư, kinh tế số, phát triển xanh, xuất nhập khẩu hàng nông sản, thủy lợi, hợp tác trên biển....

Lãnh đạo hai bên cũng sẽ trao đổi ý kiến về một số vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Chuyến thăm lần này sẽ góp phần quan trọng vào giữ vững hòa bình, ổn định, phát triển trong khu vực và thế giới.

Mỗi lần trao đổi giữa Tổng Bí thư Tập Cận Bình và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đều là sự giao lưu tư tưởng và trao đổi chiến lược quan trọng giữa hai nhà chính trị, nhà lý luận, nhà chiến lược. Bắt đầu từ năm 2011, hai nhà lãnh đạo đã trao đổi, giao lưu rất thường xuyên và đặc biệt vào năm 2015 và 2017 hai Tổng Bí thư đã thực hiện các chuyến thăm viếng lẫn nhau.

Tôi còn nhớ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nhắc mỗi lần trao đổi, nói chuyện với Tổng Bí thư Tập Cận Bình thì "càng nói, càng trao đổi thì cảm thấy rất hợp nhau và càng thấy có rất nhiều nội dung có thể trao đổi và nói chuyện với nhau".

Tôi cũng cho rằng tình hữu nghị thắm tình đồng chí giữa 2 Tổng Bí thư là tài sản chung quý báu của nhân dân 2 nước. Cho nên hai bên đều rất mong chờ chuyến thăm lần này.

THIÊN THỜI, ĐỊA LỢI, NHÂN HÒA

Đại sứ từng đánh giá sự phát triển quan hệ Việt – Trung đã bước vào giai đoạn mới, theo ông quan hệ 2 nước đang đứng trước cơ hội và thách thức gì?

Trước tiên, cần nhấn mạnh bất cứ sự hợp tác nào của 2 nước nói chung thì cơ hội đều nhiều hơn thách thức.

Cơ hội chính là sự tin cậy chính trị được củng cố và đi vào chiều sâu, nhu cầu hợp tác được mở rộng. Có thể nói việc 2 nước tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực với ưu thế là thiên thời, địa lợi và nhân hòa rất độc đáo và riêng có.

Trung Quốc, Việt Nam có chế độ chính trị tương đồng, quan điểm và lý tưởng tương thông; con đường phát triển tương tự và lợi ích chung rộng rãi. Ngoài ra văn hóa 2 nước có nhiều điểm tương tự nhau. Những yếu tố này đều là điều kiện có lợi.

Trong tình hình mới, hai bên cần khai thác và phát huy hơn nữa những ưu thế độc đáo, ưu thế riêng, thúc đẩy các lĩnh vực: kết nối chiến lược, thúc đẩy kết nối sáng kiến "Một vành đai, một con đường" và khuôn khổ "Hai hành lang, một vành đai".

Ngoài ra, 2 nước cũng cần tăng cường kết nối và liên thông với đường bộ là cơ sở hạ tầng, đường biển là vận tải, hàng không là kết nối các chuyến bay, trên internet là hợp tác thương mại điện tử. Trong đó cần ưu tiên hợp tác cơ sở hạ tầng giao thông, đặc biệt là cơ sở hạ tầng cứng, ví dụ đường sắt và đường bộ cao tốc...

Ảnh trái: Du khách Trung Quốc được chào đón tại cửa khẩu quốc tế Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. Ảnh: TTXVN - Ảnh phải: Khách du lịch Việt Nam chụp ảnh tại TP Bằng Tường, Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây. Ảnh: Tân Hoa Xã

Trung Quốc và Việt Nam là đối tác thương mại quan trọng của nhau. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và Việt Nam cũng là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Trung Quốc.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, trong 11 tháng năm nay, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc đã tăng 3,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số nhập siêu đã giảm 24,8 % so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong ASEAN, Việt Nam là nước duy nhất duy trì tăng trưởng trong xuất khẩu sang Trung Quốc. Trung Quốc cũng là một trong số ít quốc gia xuất khẩu vào Việt Nam duy trì tăng trưởng dương.

Trung Quốc sẵn sàng mở rộng nhập khẩu hàng nông sản, đặc biệt là trái cây Việt Nam. Trong 3 quý năm nay kim ngạch nhập khẩu hàng nông sản từ Việt Nam là tăng 160% so với cùng kỳ năm ngoái. 10 tháng đầu năm kim ngạch nhập khẩu sầu riêng từ Việt Nam đạt 1,95 tỷ USD.

Đầu năm Việt Nam đặt ra mục tiêu xuất khẩu 1 tỷ USD sầu riêng sang Trung Quốc trong 2023, lúc đó tôi đã nói đến chắc chắn sẽ vượt qua con số này thậm chí là gấp đôi và hiện tại đã gấp 2 lần rồi dù chưa hết năm. Gần đây tôi gặp nhiều phái đoàn, du khách Trung Quốc sang thăm Việt Nam, họ đều nói rằng sầu riêng Việt Nam rất ngon, giá phù hợp và rất được ưa chuộng tại Trung Quốc.

Ngoài ra dừa tươi của Việt Nam cũng rất có triển vọng. Trung Quốc đang đẩy nhanh các thủ tục cũng như tham vấn trình tự kiểm kiểm dịch dừa tươi. Tiềm năng của mặt hàng này rất lớn.

Giao lưu nhân dân cũng rất sôi nổi đặc biệt sau khi 2 nước nới lỏng biện pháp phòng, chống dịch. Trong 11 tháng năm 2023, có 1,5 triệu lượt khách Trung Quốc đến Việt Nam.

2 nước có thể tạo không gian phát triển cho nhau, bổ trợ lẫn nhau về kinh tế, góp phần xây dựng chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất ổn định và bền vững.

Về thách thức, không thể tránh khỏi sự ảnh hưởng của môi trường bên ngoài, cho nên 2 nước cần hợp tác cùng cộng đồng quốc tế vượt qua khó khăn, phát triển thị trường toàn cầu cởi mở, bao dung, cùng có lợi, cùng thắng, cân bằng.

Việc 2 nước đoàn kết, hợp tác tạo thêm tính ổn định cho sự phát triển khu vực và thế giới, góp phần giữ vững hòa bình, ổn định, phát triển của thế giới.

>> Kinh tế, thương mại Việt – Trung: Cùng nhau bổ sung, cùng nhau thúc đẩy