Thủ phủ sản xuất ô tô điện lớn nhất Việt Nam muốn tham gia sân chơi quy mô tỷ USD cùng Vingroup (VIC)

Hải Phòng muốn thí điểm sàn giao dịch carbon vào năm 2026

Ngày 6/3, tại hội thảo "Chuyển đổi xanh trong khu công nghiệp để phát triển bền vững Hải Phòng", ông Dương Đình Ổn - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết, thành phố muốn thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon vào năm 2026 nhằm đẩy nhanh tốc độ giảm thải, tiến tới phát thải bằng 0 vào năm 2050.

Theo ông Ổn, sàn giao dịch này là bước chuyển tiếp giúp chính quyền và doanh nghiệp tham gia vào thị trường carbon nội địa của Việt Nam trong thời gian tới, đồng thời đẩy nhanh tốc độ giảm phát thải khí nhà kính của Hải Phòng trong lộ trình tiến tới phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050.

Hải Phòng muốn thí điểm sàn giao dịch carbon vào năm 2026 (Ảnh minh họa)

Tín chỉ carbon sẽ được cấp dựa trên kết quả giảm thải khí nhà kính từ dự án, cơ sở đã kiểm kê, sau đó giao dịch theo cơ chế bù trừ. Doanh nghiệp có phát thải cao sẽ phải mua tín chỉ từ nhóm phát thải dưới hạn ngạch.

Tín chỉ carbon (carbon credit) là một loại giấy phép hoặc chứng chỉ có thể giao dịch, có giá trị mua bán và cung cấp cho người nắm giữ quyền phát thải 1 tấn CO2 hoặc loại khí thải khác nằm trong danh sách khí thải nhà kính.

Thực tế, Hải Phòng đã kiểm kê khí nhà kính tại hơn 100 cơ sở thuộc danh mục phải thực hiện theo Quyết định 13/2024 của Thủ tướng. "Đây là bước quan trọng để cung cấp số liệu đánh giá mức độ và kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính trong tương lai", ông Ổn nhấn mạnh.

Dự kiến, sau khi có hướng dẫn từ các bộ ngành, thành phố sẽ đề xuất các dự án tiềm năng tham gia thí điểm, đồng thời xây dựng quy trình thẩm định, quản lý giao dịch và xác nhận tín chỉ carbon theo chuẩn quốc tế. Trong năm nay, thành phố sẽ xây dựng khung chính sách và kỹ thuật cho việc thí điểm này.

Theo Đề án thành lập và phát triển thị trường carbon tại Việt Nam, sàn giao dịch carbon trong nước sẽ vận hành thí điểm từ tháng 6/2028, trước khi hoạt động chính thức từ năm 2029. Hai loại hàng hóa giao dịch chính là hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon. Sàn giao dịch này sẽ là công cụ giúp Việt Nam đẩy nhanh chuyển đổi xanh, hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050.

Hải Phòng cũng đặt mục tiêu Net Zero vào mốc thời gian trên. Theo kịch bản giảm thải, thành phố sẽ tập trung vào các dự án công nghiệp, giao thông vận tải, năng lượng tái tạo, chất thải hộ gia đình, nông lâm nghiệp và sử dụng đất.

Trong thời gian tới, thành phố sẽ thu phí bảo vệ môi trường đối với nước thải và khí thải nhằm nâng cao nhận thức của các cơ sở sản xuất công nghiệp. Động thái này cũng khuyến khích doanh nghiệp đổi mới công nghệ theo hướng sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên, hạn chế chất thải, nước thải và sản xuất sạch hơn, theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng.

Hải Phòng là thành phố đầu tiên đặt tổ hợp nhà máy sản xuất ô tô VinFast tại Khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải, với quy mô hiện đại bậc nhất khu vực và đóng vai trò trung tâm trong chiến lược phát triển xe điện của Tập đoàn Vingroup. Tổ hợp chính thức đi vào hoạt động ngày 14/6/2019, chỉ sau 21 tháng khởi công - một kỷ lục thế giới trong ngành công nghiệp sản xuất ô tô.

Nhà máy VinFast tại Hải Phòng (Ảnh: VinFast)

“Sân chơi mới” của Vingroup

Tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2024 của Tập đoàn Vingroup, trong phiên thảo luận, một cổ đông đã đặt câu hỏi: "VinFast hiện thu chủ yếu từ việc bán xe, nhưng theo tôi được biết thì tín chỉ carbon cũng tạo ra nguồn thu. VinFast giảm thải được rất nhiều carbon, vậy công ty đã làm hồ sơ pháp lý gì để phát hành tín chỉ carbon trong thời gian tới?".

Giải đáp vấn đề này, ông Phạm Nhật Vượng cho biết: "Chúng tôi đã thành lập tổ công tác để thúc đẩy việc bán tín chỉ carbon không chỉ ở Việt Nam mà còn ở các nước khác".

Ngay từ đầu năm 2025, Vingroup đã ký kết hàng loạt biên bản ghi nhớ nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh, trong đó có kế hoạch triển khai tín chỉ carbon. Cụ thể, ngày 25/2 vừa qua, TP. Đà Nẵng và Tập đoàn Vingroup đã tổ chức lễ ký kết biên bản ghi nhớ về thúc đẩy chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.

Đáng chú ý, hai bên sẽ hợp tác phát triển các dự án tín chỉ carbon từ xe điện, trạm sạc xe điện của Vingroup, hoàn thiện các thủ tục đăng ký dự án tín chỉ carbon trên các sàn giao dịch quốc tế, đảm bảo tính hợp pháp và khả năng chuyển giao tín chỉ carbon cho Vingroup hoặc các đối tác quốc tế khi đủ điều kiện.

Lãnh đạo Đà Nẵng và Tập đoàn Vingroup tại lễ ký ghi nhớ hợp tác chiều ngày 25/2 (Ảnh: VIC)

Tiếp đó, ngày 27/2, Vingroup ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác toàn diện về chuyển đổi xanh với tỉnh Lào Cai. Hai bên cùng tìm kiếm cơ hội trong các lĩnh vực khu công nghiệp xanh, dự án tín chỉ carbon, chuyển đổi số, văn hóa, bảo tồn, y tế, hạ tầng xanh và sử dụng nguồn vốn xanh.

Ngày 28/2, Bắc Giang ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác với Tập đoàn Vingroup về chuyển đổi xanh. Vingroup sẽ hỗ trợ tỉnh xây dựng các dự án tín chỉ carbon từ xe điện, hoàn thiện hồ sơ và thực hiện đăng ký các dự án tín chỉ carbon trên các sàn giao dịch quốc tế.

Trước đó, ngày 21/1, V-GREEN - công ty phát triển trạm sạc của Vingroup do ông Phạm Nhật Vượng sáng lập, đã ký thỏa thuận với công ty năng lượng xanh eTreego (Đài Loan) về việc phát triển mạng lưới trạm sạc xe điện VinFast. V-GREEN tuyên bố một trong các mục tiêu của thỏa thuận là thúc đẩy các sáng kiến chuyển đổi xanh khác, trong đó có xây dựng đề án chứng nhận tín chỉ carbon cho trạm sạc của mình.

Thị trường tín chỉ carbon - “mỏ vàng” hàng tỷ USD

Theo báo cáo tài chính năm 2024, việc bán tín chỉ carbon đã mang về 2,76 tỷ USD cho Tesla, tăng 54% so với năm 2023. Mức tăng này báo hiệu nhu cầu liên tục đối với loại hàng hóa này trong bối cảnh các nhà sản xuất xe xăng đang vật lộn để đáp ứng quy định khí thải ngày càng siết chặt.

Trong số 10 hãng xe lớn nhất thế giới (trừ Tesla), có đến 9 nhà sản xuất không đạt tiêu chuẩn khí thải theo chuyên trang Carbon Credits. BMW, Kia, Stellantis cần cắt giảm từ 9–11%, trong khi Volkswagen và Ford có mức chênh lệch cao nhất, lên đến 21%.

Trong khi các nhà sản xuất xe xăng, hybrid phải mua tín chỉ carbon để bù trừ lượng phát thải, Tesla lại thu lợi từ việc bán xe không phát thải với biên lợi nhuận tối đa do không tốn chi phí sản xuất. Kể từ năm 2017, tổng thu nhập của Tesla từ giao dịch tín chỉ carbon đã vượt 10,4 tỷ USD.

>> Vingroup (VIC) công bố kế hoạch tham gia sân chơi mới, quy mô hàng tỷ USD