Đời sống

Tìm thấy 'Thành phố Bảy Khe Núi' diện tích bằng gần 200 sân bóng, đã mất tích 3.000 năm trước trên một cánh đồng cỏ bỏ hoang

Mai Hương 21/11/2025 15:00

Đến nay, các nhà khoa học vẫn đang tìm kiếm thêm những dữ liệu quan trọng về thành phố này.

Các nhà khảo cổ mới đây đã công bố những phát hiện về một khu định cư mất tích cách đây hàng nghìn năm trên thảo nguyên Á - Âu.

Khu định cư này ở Đông Bắc Kazakhstan. Các nhà khảo cổ học xác định nơi định cư này xuất hiện vào khoảng năm 1600 TCN, cách ngày nay hơn 3.000 năm. Tên của nó là Semiyarka còn được gọi là "Bảy Khe Núi", phù hợp với đặc điểm địa hình nơi đây.

Tìm thấy 'Thành phố Bảy Khe Núi' diện tích bằng gần 200 sân bóng, đã mất tích 3.000 năm trước trên một cánh đồng cỏ bỏ hoang - ảnh 1
Thành phố Bảy Khe Núi được tìm thấy trên cánh đồng cỏ

Thành phố bị mất Semiyarka

Quy mô là yếu tố then chốt trong phát hiện này. Các nhà nghiên cứu đã lập bản đồ diện tích thành phố khoảng 140ha. Con số này tương đương khoảng gần 200 sân bóng đá tiêu chuẩn.

Các học giả địa phương lần đầu tiên phát hiện ra khu định cư này cách đây hơn 20 năm, nhưng chỉ đến bây giờ nó mới được khảo sát chi tiết và công bố chính thức.

Semiyarka nằm trên một mũi đất nhô lên trên sông Irtysh, một vị trí cao cho phép quan sát rõ ràng giao thông qua lại trên thảo nguyên và dọc theo tuyến đường thủy.

Điểm quan sát đó kết hợp với vị trí các căn nhà được quy hoạch cho thấy những người xây dựng đã sắp xếp nơi mọi người sinh sống và làm việc thay vì phân tán các hộ gia đình một cách ngẫu nhiên.

Tìm thấy 'Thành phố Bảy Khe Núi' diện tích bằng gần 200 sân bóng, đã mất tích 3.000 năm trước trên một cánh đồng cỏ bỏ hoang - ảnh 2
Bản đồ các đặc điểm được xác định thông qua khảo sát địa vật lý của Dịch vụ Khảo cổ học, Đại học Durham (Ảnh: VK Merz & IK Merz)

Trên bề mặt địa điểm này có hai hàng gò đất hình chữ nhật dài, mỗi gò cao khoảng 1m. Những dấu hiệu này đánh dấu nền móng của các ngôi nhà khép kín với nhiều phòng. Người ta xây tường và ngăn chia bên trong, kiểu bố trí thường thấy khi các gia đình có ý định định cư lâu dài.

Gần trung tâm, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy một tòa nhà có kích thước gấp đôi những ngôi nhà xung quanh. Mục đích sử dụng của nó có thể làm không gian tổ chức nghi lễ, hội trường hoặc nhà của một gia đình quyền thế.

Rìa phía Đông Nam của khu định cư phát hiện một khu công nghiệp chuyên sản xuất đồng thiếc, hợp kim đồng và thiếc đặc trưng của thời đại đó.

Các nhà khảo cổ đã tìm thấy nồi nấu kim loại, xỉ và các đồ vật hoàn thiện ở đây. Số lượng và mật độ của các mảnh vỡ cho thấy quá trình sản xuất có tổ chức, có thể diễn ra trong một thời gian dài chứ không phải những đợt ngắn ngủi.

Semiyarka trông giống như một trung tâm chuyên sản xuất công cụ, vũ khí và đồ trang trí cho các cộng đồng trên khắp thảo nguyên.

Tìm thấy 'Thành phố Bảy Khe Núi' diện tích bằng gần 200 sân bóng, đã mất tích 3.000 năm trước trên một cánh đồng cỏ bỏ hoang - ảnh 3
Một chiếc rìu đồng được phát hiện tại di chỉ Semiyarka (Ảnh: VK Merz & IK Merz)

Thành phố này nằm không xa nguồn đồng và thiếc ở dãy núi Altai, nơi cung cấp quặng cần thiết cho đồng. Vị trí của nó trên sông Irtysh kết nối với các tuyến đường vận chuyển người và hàng hóa.

Quặng có thể được lấy từ trên núi, rồi chuyển về bằng đường sông hoặc đường mòn thảo nguyên, những người thợ thủ công lành nghề sẽ biến nguyên liệu thô thành đồ kim loại có giá trị .

Các hiện vật cho thấy người Alekseevka-Sargary là cư dân chính. Họ là một trong những nhóm người đầu tiên ở khu vực này xây dựng nhà ở cố định trong các khu định cư chính thức. Đồng thời, một số đồ vật trông giống những tác phẩm liên quan đến truyền thống Cherkaskul, các học giả thường liên tưởng đến những cộng đồng du mục.

Sự kết hợp đó phần nào cho thấy, có thể đã diễn ra sự trao đổi và tương tác giữa hai cộng đồng, thậm chí có thể là lao động chung trong khu vực gia công kim loại. Các nhà khảo cổ cũng ghi nhận những khu chôn cất gần đó và các trại tạm trú cùng thời kỳ.

Tìm thấy 'Thành phố Bảy Khe Núi' diện tích bằng gần 200 sân bóng, đã mất tích 3.000 năm trước trên một cánh đồng cỏ bỏ hoang - ảnh 4
Một vật thể bằng đồng được phát hiện tại di chỉ Semiyarka (Ảnh: VK Merz & IK Merz)

Những phát hiện này phác họa một bối cảnh văn hóa rộng lớn hơn xung quanh thành phố. Các nhóm chăn nuôi có thể đến đây để trao đổi động vật, nguyên liệu thô hoặc sức lao động để đổi lấy các công cụ và đồ trang trí được làm trong xưởng.

Nhóm nghiên cứu đã kết hợp khai quật có mục tiêu với khảo sát địa vật lý, một bộ phương pháp phát hiện các đặc điểm bị chôn vùi bằng cách đo sự khác biệt vật lý trong lòng đất.

Kết quả đo mật độ đất và từ tính cho thấy đường nét của các bức tường, hố và lò nung, cùng với ranh giới của khu công nghiệp. Những bản đồ này giúp định hướng việc khai quật và giảm thiểu việc đào bới không cần thiết.

Các nhà khảo cổ cũng lấy xỉ và những giọt kim loại nhỏ được kiểm tra dưới kính hiển vi, thử nghiệm hóa học để tái hiện các bước sản xuất đồ đồng. Một số câu hỏi được đặt ra liên quan đến cách thức sản xuất tại đây như: Ai kiểm soát việc tiếp cận đồng và thiếc? Thợ thủ công lấy nhiên liệu bằng cách nào? Các sản phẩm hoàn thiện được vận chuyển bao xa từ xưởng ở Semiyarka?...

Tác động môi trường cũng là một trọng tâm khác. Quá trình nấu chảy tiêu tốn một lượng lớn nhiên liệu, thường là gỗ hoặc than củi và có thể để lại dấu vết hóa chất trong đất, thảm thực vật xung quanh.

Công việc nghiên cứu vẫn đang được tiến hành nhằm theo dõi những dấu vết đó và đánh giá xem ngành công nghiệp đã thay đổi cảnh quan địa phương như thế nào.

Việc phát hiện thêm các địa điểm chôn cất và trại tạm thời gần đó cũng có thể làm sáng tỏ cuộc sống gia đình, tín ngưỡng và cách các cộng đồng bên ngoài thành phố có mối liên hệ với trung tâm này.

Tìm thấy 'Thành phố Bảy Khe Núi' diện tích bằng gần 200 sân bóng, đã mất tích 3.000 năm trước trên một cánh đồng cỏ bỏ hoang - ảnh 5
Phân bố văn hóa vật chất tại Semiyarka (Ảnh: Cambridge)

Chúng ta vẫn nghĩ thủ đô có tường bao quanh với đền thờ và cung điện nhưng Semiyarka lại chỉ ra một con đường khác dẫn đến cuộc sống đô thị.

Ở đây, một thành phố được định hình bởi những khu nhà ở được quy hoạch và một khu công nghiệp, nơi thợ thủ công sản xuất đồng thiếc. "Trung tâm" của nó không phải là một kim tự tháp đền thờ mà là một khu chế tác kim loại.

Nhìn rộng hơn, Semiyarka là căn cứ để các học giả xem xét lại những đánh giá trước đó về thảo nguyên Á - Âu. Các bằng chứng đều cho thấy xã hội thảo nguyên xây dựng các thành phố từ đồng cỏ, sông ngòi và đồ kim loại chứ không phải từ những bức tường đá hay tượng đài cao chót vót.

Theo Earth

Theo Thị trường tài chính
https://thitruongtaichinh.kinhtedothi.vn/kien-thuc/tim-thay-thanh-pho-bay-khe-nui-dien-tich-bang-gan-200-san-bong-da-mat-tich-3000-nam-truoc-tren-mot-canh-dong-co-bo-hoang-156131.html
Đừng bỏ lỡ
    Đặc sắc
    Nổi bật Người quan sát
    Đọc tiếp
    Tìm thấy 'Thành phố Bảy Khe Núi' diện tích bằng gần 200 sân bóng, đã mất tích 3.000 năm trước trên một cánh đồng cỏ bỏ hoang
    POWERED BY ONECMS & INTECH