Trung Quốc xuất hiện "bom nợ" Evergrande phiên bản 2.0?

Sau nhiều lần “chết hụt” trước đó, “quả bom nợ” mang tên Evergrande cuối cùng cũng phát nổ vào ngày 9/12/2021, khiến nhà đầu tư và hàng triệu người mua nhà hoang mang, gây tác động đến thị trường bất động sản cũng như tâm lý của người dân Trung Quốc.

Đến năm 2023, Dalian Wanda Commercial Management Group dường như đang vướng vào biến cố tương tự như Evergrande, thậm chí còn diễn ra nhanh và dữ dội hơn rất nhiều, theo Bloomberg.

Xếp hàng "rác" nhưng vẫn phát hành 800 triệu USD trái phiếu

Wanda Commercial là nhà điều hành trung tâm mua sắm lớn nhất Trung Quốc, thuộc tập đoàn đa ngành nghề Dalian Wanda Group.

Sau làn sóng vỡ nợ xảy ra vào năm 2022, Wanda Commercial là nhà phát triển trái phiếu được xếp hạng “rác” đầu tiên phát hành trái phiếu tại thị trường nước ngoài. Cụ thể, công ty này đã phát hành 800 triệu USD trái phiếu vào đầu năm nay.

Nhưng đến cuối tháng 5, giá trái phiếu phát hành hồi tháng 2 của Wanda giao dịch quanh mức 40% so với mệnh giá, trong khi các nhà đầu tư thì vẫn chưa được thanh toán khoản trái phiếu coupon nào.

Trong thời gian gần đây, Wanda đã khiến giới đầu tư tin rằng đợt IPO tại Hong Kong của Zhuhai Wanda - công ty con quản lý tài sản sẽ sớm diễn ra. Song, đến cuối tháng 4, Wanda thông báo trì hoãn đợt IPO này, cho biết cơ quan giám sát chứng khoán Trung Quốc cần thêm thời gian để bổ sung các chính sách liên quan đến huy động vốn cho các nhà phát triển.

Nếu công ty con này không được niêm yết vào cuối năm, Wanda Commercial sẽ phải hoàn trả tiền cho những nhà đầu tư trước IPO, những người đã mua cổ phiếu vào 2 năm trước với tổng giá trị khoảng 40 tỷ nhân dân tệ (tương đương 5,6 tỷ USD).

Những bất ổn này ngay lập tức đặt ra thách thức lớn cho Wanda. Tính đến tháng 3, nhà phát triển này nắm giữ 28 tỷ nhân dân tệ tiền mặt và có 22 tỷ nhân dân tệ trái phiếu đáo hạn trong 12 tháng tới, theo Fitch Ratings.

Do vậy, Wanda Commercial phải đẩy nhanh tốc độ bán tài sản, đồng thời yêu cầu các nhà đầu tư của Zhuhai Wanda sửa đổi điều khoản hợp đồng và hoãn các quyền lợi trong hai năm, theo Debtwire.

"Bom nợ" Evergrande phiên bản 2.0

Những gì đang diễn ra với Wanda Commercial gợi nhớ đến câu chuyện buồn trong quá khứ.

Cả Evergrande và Wanda đều có nhiều điểm tương đồng. Chẳng hạn đều hoạt động trong một ngành đang trải qua sự lao dốc liên tục, hoạt động quản trị thiếu minh bạch dẫn đến việc nhà đầu tư không an toàn về quyền lợi và thời gian thanh lý tài sản có thể kéo dài.

Sở hữu đế chế bất động sản khổng lồ với hàng triệu căn hộ tại hơn 280 thành phố khắp Trung Quốc, nhưng Evergrande cũng gồng gánh số nợ lên đến hơn 300 tỷ USD, hàng trăm dự án bất động sản chưa hoàn thiện.

Các công ty xây dựng lớn nhất của Trung Quốc từng kỳ vọng việc huy động vốn có thể giúp họ giảm nợ. Còn giới đầu tư bơm tiền cho các công ty như Evergrande với mặc định rằng Bắc Kinh sẽ nhúng tay giải cứu, vì những công ty này “quá lớn để sụp đổ”.

Năm 2017, Evergrande đã ký kết một thỏa thuận đầu tư trước IPO, cam kết sẽ có được sự chấp thuận cho đợt niêm yết ở Thâm Quyến vào đầu năm 2021 hoặc phải hoàn trả 130 tỷ nhân dân tệ cho nhà đầu tư.

Evergrande nhanh chóng phải trả giá khi chính quyền Trung Quốc khởi động chiến dịch nhằm cắt số nợ phình to của các doanh nghiệp bất động sản cũng như tình trạng đầu cơ tràn lan.

Đến cuối năm 2020, hầu hết những người ủng hộ Evergrande vẫn giữ vững niềm tin. Các nhà đầu tư nắm giữ khoảng 86 tỷ nhân dân tệ cổ phần, tương đương khoảng 2/3 số tiền đầu tư trước IPO, đã đồng ý không cần hoàn trả ngay lập tức.

Dẫu vậy, một số người nhanh chóng hối hận vì họ vướng vào đợt tái cơ cấu nợ lộn xộn. Một số thì yêu cầu bồi thường sau khi đệ đơn kiện lên một tòa án địa phương.

Trong khi đó, Country Garden Holdings Co., một trong những doanh nghiệp hậu thuẫn của Zhuhai Wanda, hiện đang không sẵn lòng sửa đổi điều khoản.

Nhân tố lãnh đạo

Giống như Evergrande, hoạt động quản trị của Wanda Commercial cũng khó nắm bắt.

Công ty mẹ - Dalian Wanda Group, thì sử dụng tiền mặt của công ty con điều hành mảng trung tâm mua sắm. Các khoản phải thu từ chi nhánh phát triển bất động sản của Dalian Wanda tăng hơn 5 lần lên hơn 13,6 tỷ nhân dân tệ vào cuối năm 2022, từ mức 2,1 tỷ nhân dân tệ vào 6 tháng trước đó.

Trước đó, Moody đã hạ xếp hạng tín dụng của Wanda vào năm 2022, với lý do là sự gia tăng của giao dịch giữa các bên liên quan tăng lên.

Hoạt động bán tài sản cũng có thể sẽ không suôn sẻ như mong muốn của nhà sáng lập Vương Kiện Lâm. Theo Bloomberg, Wanda cân nhắc việc bán tới 20 trung tâm mua sắm ở các khu vực giàu có tại Trung Quốc, như Thượng Hải hay tỉnh Chiết Giang.

Tuy nhiên, theo Caixin, việc thoái vốn ở một số bất động sản sẽ không dễ dàng, bởi liên quan đến thời hạn nắm giữ tối thiểu mà Wanda đã thỏa thuận ở thời điểm mua đất.

Năm 2017, ngoài HNA Group và Anbang Insurance, giới chức Trung Quốc cũng không cho phép Wanda mua tài sản ở nước ngoài.

Thế nhưng, ông Vương Kiện Lâm đã xuất sắc giải cứu doanh nghiệp của mình khỏi bờ vực phá sản bằng cách nhanh chóng bán mảng khách sạn cho Guangzhou R&F Properties và các dự án công viên giải trí, du lịch cho Sunac China Holdings trong một thỏa thuận mang về 9,4 tỷ USD.

Do đó, nhiều người cho rằng ông Vương dứt khoát hơn trong việc bán tài sản cá nhân so với tỷ phú Hứa Gia Ấn của Evergrande, theo Bloomberg.