Vì sao nhu cầu điện trong năm 2026 có thể tăng vọt trên 15%?

Ngày 24/6, Bộ Công Thương tổ chức hội nghị về kế hoạch cung ứng điện 6 tháng cuối năm 2025 và xây dựng kế hoạch cung ứng điện năm 2026, thúc đẩy tiến độ các dự án nguồn, lưới điện trọng điểm.

Theo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương), thời tiết trong 6 tháng đầu năm 2025 tương đối mát mẻ, nền nhiệt toàn quốc thấp hơn trung bình nhiều năm, khiến nhu cầu phụ tải không tăng quá mạnh như dự báo trước đó.

Tổng sản lượng điện sản xuất toàn hệ thống quốc gia (bao gồm điện mặt trời mái nhà) ước đạt 156,4 tỷ kWh, tăng 3,04% so với cùng kỳ năm 2024. Con số này mới chỉ đạt 45% kế hoạch cả năm (347,5 tỷ kWh) đã được Bộ Công Thương phê duyệt tại Quyết định 3300/QĐ-BCT ngày 15/12/2024.

Đáng chú ý, công suất tiêu thụ lớn nhất toàn quốc được ghi nhận vào ngày 2/6/2025, đạt 51.672 MW – tăng 5,7% so với cùng kỳ. Riêng khu vực miền Bắc, mức tăng công suất đạt 2.632 MW, nâng tổng công suất tiêu thụ lên 26.495 MW, cho thấy sức ép cung ứng điện tại miền Bắc tiếp tục là điểm nóng.

Bộ Công Thương vừa phát đi cảnh báo về kịch bản cực đoan trong cung ứng điện năm 2026, khi phụ tải toàn quốc có thể tăng trên 15%.

>>> Bộ Công Thương vừa có quyết định 'nóng' trong điều hành giá xăng dầu, người tiêu dùng cần chú ý

Căn cứ diễn biến hiện tại và dự báo phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Công Thương đưa ra 3 kịch bản cung ứng điện cho năm 2026, tương ứng với các cấp độ tăng trưởng GDP và điều kiện thời tiết:

Kịch bản cơ sở: Tăng trưởng từ 10–12%, tương ứng với kịch bản tăng trưởng GDP khoảng 6,5-7% và điều kiện thời tiết bình thường

Kịch bản cao: Tăng trưởng 13-14%, tương ứng với kịch bản tăng trưởng GDP cao hơn 7% và các đợt nắng nóng kéo dài

Kịch bản cực đoan: Tăng trưởng trên 15%, tương ứng với các mục tiêu tăng trưởng kinh tế đột phá và các hiện tượng thời tiết cực đoan trên diện rộng.

Tuy nhiên, Bộ Công Thương cảnh báo: Ngay cả trong kịch bản cơ sở, nếu các dự án lớn như Vũng Áng II, Nhơn Trạch 3 & 4, Quảng Trạch I không kịp đưa vào vận hành đúng tiến độ, hệ thống sẽ rơi vào tình trạng công suất dự phòng rất thấp, đặc biệt ở miền Bắc vào mùa khô – thời điểm phụ tải thường tăng mạnh. Trong trường hợp xảy ra các sự cố liên tiếp, nguy cơ thiếu điện hoàn toàn có thể xảy ra.

Theo báo cáo của Công ty TNHH MTV Vận hành Hệ thống điện và Thị trường điện Quốc gia (NSMO), sản lượng điện sản xuất và nhập khẩu cả năm 2025 ước đạt 331,4 tỷ kWh, tăng 7,39% so với năm 2024, nhưng vẫn thấp hơn 4,6% so với kế hoạch. Nhiệt điện than tiếp tục đóng vai trò chủ lực, chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu huy động, do thủy điện bị ảnh hưởng bởi thời tiết và năng lượng tái tạo vẫn hạn chế khả năng truyền tải.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, nhấn mạnh tinh thần chủ động, không bị động và không để xảy ra tình trạng thiếu điện, dù trong bất kỳ kịch bản nào.

“Các đơn vị phải tuân thủ nghiêm pháp luật, tối ưu chi phí mua điện và đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu”, ông Diên nói.

Bộ trưởng cũng yêu cầu các tập đoàn, chủ đầu tư nhà máy nhiệt điện phải cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin đầu vào, lịch bảo dưỡng và kế hoạch vận hành, để đảm bảo hệ thống điện được điều độ an toàn, linh hoạt.

Ngoài ra, việc đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm theo Quy hoạch điện VIII được đặt ra như một mệnh lệnh. Bộ Công Thương yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương và cơ quan trung ương để tháo gỡ các điểm nghẽn về pháp lý, đất đai, mặt bằng, vốn… đang khiến nhiều dự án điện bị chậm tiến độ.

>>>Thủ tướng giao nhiệm vụ khẩn cho EVN, Petrovietnam và Petrolimex