Vị tướng trí dũng song toàn của Việt Nam được mệnh danh là 'hổ tướng', được ông Hoàng Nam Tiến tôn kính tuyệt đối

Trong cuốn sách "Tướng lĩnh và anh hùng quê hương Nghi Lộc, Nghệ An", tác giả Thiên Việt đã khẳng định, danh xưng “hổ tướng” dành cho Thiếu tướng anh hùng Hoàng Đan quả không sai chút nào vì ông đã lừng danh từ những năm còn trẻ trong kháng chiến chống Pháp ở Khu 4 với danh hiệu “Kapi-tan” Đan làm khiếp vía kẻ thù.

Vị tướng trưởng thành từ trận mạc

Thiếu tướng Hoàng Đan sinh ra ở xã Nghi Thuận, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An trong một gia đình có truyền thống lâu đời, nhiều thế hệ đỗ đạt ra làm quan, làm thầy thuốc. Gia đình ông cả bên nội lẫn bên ngoại đều có nhiều người tham gia cách mạng. Tháng 3/1945, Nhật đảo chính Pháp, qua sự giới thiệu của người thân, ông tham gia vào Mặt trận Việt Minh, theo truyền thống của gia đình.

Đầu năm 1946, ông được cử đi học Trường Quân sự Quân khu mới mở ở Nhượng Bạn, Hà Tĩnh và sau khi ra trường, ông về hoạt động ở Tiểu đoàn Đông Hà (Quảng Trị) thuộc Trung đoàn Tiếp phòng quân đóng ở Bình - Trị - Thiên lúc bấy giờ.

Từ những trận đánh đầu tiên ở Cam Lộ tiến về Đông Hà, ngăn chặn địch tại Gio Linh, phục kích đánh tàu địch trên sông Đông Hà, phục kích và chống càn ở nam Vĩnh Linh, đánh quận lỵ Gio Linh... cho đến những trận chiến đấu ở Binh đoàn chủ lực, chiến dịch Hòa Bình, Thu Đông năm 1952, chiến dịch Thượng Lào, chiến dịch Điện Biên Phủ, rồi tới kháng chiến chống Mỹ, nhiều chiến trường quan trọng đã đều ghi dấu ấn của Thiếu tướng Hoàng Đan.

Chính vì thế, trong lời giới thiệu đề dẫn mà nguyên Tổng Bí thư, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Lê Khả Phiêu viết riêng cho Thiếu tướng Hoàng Đan trong cuốn sách “Từ sông Bến Hải đến dinh Độc lập” đã khẳng định:

"Nói đến đồng chí Hoàng Đan - tướng Hoàng Đan toàn quân ai cũng biết rõ và ngưỡng mộ ông. Một con người hầu như cả cuộc đời, cả sự nghiệp của ông đều gắn bó trong lĩnh vực quân sự, ông trực tiếp chỉ huy chiến đấu trên các chiến trường từ những năm kháng chiến chống Pháp đến kháng chiến chống Mỹ với nhiều cương vị khác nhau: chỉ huy đại đội, tiểu đoàn, trung đoàn, sư đoàn, quân đoàn... tham gia nhiều chiến dịch lớn, am hiểu và tinh thông, sáng tạo vận dụng các hình thức, nghệ thuật tác chiến từ phân đội nhỏ đến các chiến dịch binh chủng hợp thành quy mô lớn trong tấn công, phòng ngự, trong đánh địch có công sự kiên cố cũng như địch đang vận động... Phần lớn các trận đánh đều đạt hiệu quả cao và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ..."

Cùng chung cảm nhận, đánh giá về Thiếu tướng Hoàng Đan, Thượng tướng Hoàng Minh Thảo từng dành những lời trân trọng khi nói về người đồng đội: "Tướng Hoàng Đan là một tướng chiến trận, nơi nào cuộc chiến ác liệt nhất là có mặt tướng Hoàng Đan. Ông chiến đấu dũng cảm và chỉ huy có mưu trí. Ông đã tham gia chỉ huy các trận đánh nổi tiếng..."

Ông là vị tướng chiến trận, kinh qua nhiều cương vị chỉ huy, lập nhiều chiến công. Đồng thời, ông là một nhà lý luận quân sự xuất sắc của Việt Nam đương đại, với những công trình nghiên cứu có tính học thuật cao.

Chính vì vậy, tướng Hoàng Đan đã được tặng thưởng nhiều Huân chương cao quý. Đặc biệt, ông được Nhà nước truy tặng Danh hiệu Anh hùng LLVTND. Trước đó, năm 2013, tên ông được đặt cho một con đường ở thị xã Cửa Lò (tỉnh Nghệ An).

Năm 1995, ông nghỉ hưu. Ngày 11/11 năm Quý Mùi 2003, sau một cơn đau tim đột ngột, tướng Hoàng Đan vào cõi vĩnh hằng. Với niềm tiếc thương vô hạn, Ban liên lạc Cựu chiến binh Bình Trị Thiên có thơ viếng:

"Tướng giỏi như anh được mấy người

Chiến công lừng lẫy khắp nơi nơi.

Sống tình, nghĩa, trung thành vô hạn

Chết nhẹ nhàng về đất Mẹ Nghệ An.

Thật là:

Trí, dũng, tín, nhân thơm tiên tổ

Lừng lẫy chiến công rạng giống nòi

Trung - hiếu vẹn toàn muôn dân nhớ

Nghĩa - tình sau trước vạn người noi".

Hổ phụ sinh hổ tử

Thiếu tướng Hoàng Đan không chỉ là người chỉ huy tài ba, mẫn cán với vốn kiến thức uyên thâm, sâu rộng, ông còn là một người cha mẫu mực với những lời chỉ dạy sâu sắc dành cho những người con trong gia đình.

Con trai của Thiếu tướng Hoàng Đan - ông Hoàng Nam Tiến, nguyên là Chủ tịch FPT Software, FPT Telecom, Tập đoàn FPT. Hiện ông đang là Phó chủ tịch Hội đồng trường - Trường Đại học FPT, phụ trách hoạt động đào tạo sau Đại học.

Ông Hoàng Nam Tiến luôn kể về người cha cũng là người thầy đầu tiên của mình với sự tôn kính tuyệt đối. Theo ông, Thiếu tướng Hoàng Đan là người nóng nảy và cứng rắn. “Ông yêu tôi nhưng cả đời mình, tôi chưa từng được ông ôm. Ngày ông nội tôi mất, ba tôi không khóc. Vậy mà có một lần, khi đứng ở Nghĩa trang Trường Sơn, trước mộ của một người lính của ông đã hy sinh ở Quảng Trị, tôi thấy ba mình đã khóc - lần đầu tiên và duy nhất trong đời”…

Ông Hoàng Nam Tiến cũng thừa nhận những điều ông gặt hái được có công sức không nhỏ của cha. Trên sóng một chương trình truyền hình được chiếu trên VTV cách đây vài năm, ông từng chia sẻ về việc gặp thất bại trên con đường học vấn.

"Tôi là lớp trưởng lớp chuyên Toán của trường Hà Nội - Amsterdam nhưng năm 18 tuổi, tôi không thi đỗ đại học. Tôi không hiểu tại sao tôi không thi đỗ, tới năm sau thi lại thì đỗ. Tuy nhiên, tôi nhớ rằng lần đầu trượt, tôi nói với ba rằng muốn trở thành phi công bởi vì tôi có tình yêu với nghề này. Đáp lại, ba tôi lắc đầu và nói rằng: Muốn làm phi công cũng được, nhưng việc đầu tiên, thất bại ở chỗ nào đứng lên ở chỗ đấy", ông Tiến nhớ lại.

"Dù vậy, khi đỗ đại học tôi vẫn suy sụp bởi ở lớp cấp ba, tôi là một trong số ít người học trong nước, còn lại bạn bè đa số học ở nước ngoài. Do đó, có những môn thi đại học tôi chỉ được có 4 điểm bởi gần như tôi không đi học", ông Tiến nói thêm.

Sau khi nghe lời khuyên của cha, ông Hoàng Nam Tiến đã thi đỗ ngành Công nghệ Thông tin của Đại học Bách khoa Hà Nội. Nhờ đó, ông đã tiếp tục được sự nghiệp liên quan đến khoa học máy tính của mình, thay vì đi làm phi công. Sau đó, ông Hoàng Nam Tiến giữ vị trí chủ tịch FPT Software, giúp công ty này đạt tốc độ tăng trưởng trung bình trên 30%, trở thành 1 trong 500 công ty phần mềm mạnh nhất thế giới.

>> Vị tướng xuất thân nông dân được đích thân Bác Hồ đặt tên: Nhận phong hàm Đại tướng khi mới 45 tuổi, con trai cũng là Thượng tướng lỗi lạc