Việt Nam có 'ngôi làng địa ngục' nằm ở độ cao 2.000m: Biệt lập với thế giới, người dân sống ‘3 không’ suốt nhiều năm

Không chỉ được biết đến là vùng địa đầu Tổ quốc, Hà Giang (nay thuộc tỉnh Tuyên Quang) từ lâu đã nổi tiếng với những địa danh du lịch như đèo Mã Pí Lèng, phố cổ Đồng Văn, dinh thự Vua Mèo...

Trong những năm gần đây, cái tên Sảo Há bất ngờ được giới trẻ nhắc tới như một điểm đến mới lạ, gợi tò mò bởi vẻ đẹp nguyên sơ và những câu chuyện kỳ bí gắn liền với ngôi làng.

Ngôi làng biệt lập giữa rừng già

Từ cuối năm 2023, Sảo Há được chọn làm bối cảnh cho bộ phim kinh dị “Tết ở làng địa ngục”, tiếp đó là “Kẻ ăn hồn”. Nội dung phim xoay quanh một cộng đồng sống biệt lập, gắn với tội ác trong quá khứ và những sự kiện rùng rợn xảy ra vào dịp Tết.

Bối cảnh màn sương, núi rừng hoang vu khiến Sảo Há mang dáng dấp một “địa ngục” trên rừng.

Sau khi phim phát sóng, hình ảnh ngôi làng lan rộng trên mạng xã hội, lượng khách tìm đến tăng đột biến. Vào ngày thường, mỗi ngày có vài chục du khách; cuối tuần hoặc dịp lễ con số có thể cao hơn. Tuy nhiên, phần lớn khách chỉ tham quan trong ngày do làng chưa có dịch vụ lưu trú.

Sảo Há thuộc thôn Khó Chớ, xã Vần Chải, huyện Đồng Văn cũ. Theo tiếng H’Mông, tên gọi nghĩa là “thung lũng trên cao”. Ngôi làng nằm ở độ cao khoảng 1.500-2.000m so với mực nước biển, bao quanh là rừng già, núi đá và sương mù dày đặc.

Việc tiếp cận điểm này không dễ dàng vì đường nhỏ, dốc cao, nhiều khúc cua hiểm trở. Đoạn đường cuối khoảng 2-2,5km bắt buộc phải đi bộ hoặc dùng xe máy, ô tô không thể vào sâu.

Gần như tách biệt hoàn toàn với thế giới, Sảo Há được nhắc đến như “ngôi làng 3 không”: không điện, không nước sinh hoạt ổn định, không sóng điện thoại hay wifi. Nhịp sống chậm, biệt lập và ít biến động khiến ngôi làng giữ nguyên trạng thái gần như nguyên sơ.

Người già trong làng kể lại rằng xưa kia, một nhóm thổ phỉ chống lại chính quyền thất bại, thủ lĩnh Vàng Vạn Ly đưa cả nhóm lẩn vào hang sâu rồi dựng làng ở khu vực này. Từ đó xuất hiện nhiều câu chuyện kỳ bí được truyền miệng qua nhiều thế hệ, góp phần tạo nên bầu không khí huyền bí đặc trưng.

Trong đời sống thường nhật, làng có nhiều trẻ em và người già ở lại trông nhà, chăn nuôi gia súc, gia cầm. Người lao động chính lên nương từ sớm để trồng ngô, lanh - hai loại cây chủ lực trên cao nguyên đá Đồng Văn. Mô hình sinh kế chủ yếu là tự cung tự cấp, không có ngành nghề phụ.

Nhà của người Mông ở Sảo Há chủ yếu là nhà trình tường bằng đất nện, mái ngói âm dương, phù hợp khí hậu khắc nghiệt. Bên ngoài là hàng rào đá xếp thủ công cao khoảng 1,5m. Những viên đá khít nhau đến mức không cần chất kết dính và vẫn đứng vững suốt nhiều đời, phủ rêu xanh vì khí hậu ẩm lạnh.

Không gian làng nằm giữa rừng nguyên sinh rộng khoảng 500ha, có rừng trúc, miếu Sảo Há, hang Phỉ và một số nhà cổ. Nhiều du khách mô tả nơi đây mang vẻ tĩnh mịch, nét đẹp lạ lùng, gợi cảm giác ma mị nhưng không kém phần thơ mộng vào mùa xuân khi hoa đào nở phủ khắp sườn núi.

Du lịch còn sơ khai, tiềm năng lớn

Dù nổi tiếng trên mạng xã hội, làng Sảo Há chưa có dịch vụ du lịch, không có nhà nghỉ hay homestay. Một số du khách ở lại qua đêm phải xin tá túc tại nhà dân, phần lớn không mất phí. Tất cả hoạt động tham quan hiện mang tính tự phát.

Chính quyền địa phương đã đưa Sảo Há vào chiến lược phát triển du lịch gắn với bảo tồn văn hóa Mông. Đây là một trong những nhiệm vụ thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Mục tiêu là giữ gìn bản sắc, khai thác cảnh quan bền vững và tạo thêm nguồn thu nhập cho cư dân.

Từ một địa bàn hẻo lánh, Sảo Há đang đứng trước cơ hội chuyển mình. Tuy nhiên, yếu tố hạ tầng, giao thông, điện nước và môi trường là rào cản lớn. Việc phát triển ồ ạt có thể làm mất đi sự nguyên bản - điều đang làm nên sức hút của ngôi làng.

Các chuyên gia cho rằng cần thực hiện mô hình du lịch cộng đồng hạn chế khách, ưu tiên giáo dục môi trường, tránh thương mại hóa quá mức. Nếu được đầu tư bài bản, Sảo Há có thể trở thành điểm đến độc đáo tương tự các bản làng nổi tiếng ở Sa Pa, Mù Cang Chải hay Pả Vi.

Thời điểm đẹp nhất để ghé thăm Sảo Há là mùa xuân, khi hoa đào nở phủ hồng cả thung lũng, làm dịu bớt vẻ bí ẩn của nơi được mệnh danh là “làng địa ngục”. Đây cũng là mùa du khách có thể kết hợp khám phá rừng trúc, rừng nguyên sinh, trải nghiệm đời sống của người Mông hoặc cắm trại giữa thiên nhiên.

Tuy nhiên, để bảo tồn cảnh quan và gìn giữ sự bình yên của ngôi làng, du khách được khuyến nghị không xả rác, tránh gây ồn ào và tôn trọng không gian sống của người dân địa phương.