Việt Nam đếm ngược 7 ngày chờ quyết định nâng hạng: Khối ngoại đang nắm giữ nhóm ngành nào?

Khối ngoại đang cầm cổ phiếu lĩnh vực nào trước thềm nâng hạng?

Từ đầu năm đến nay, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng hơn 100.000 tỷ đồng trên thị trường chứng khoán Việt Nam, đưa tổng danh mục về khoảng 1 triệu tỷ đồng, tương đương gần 16% vốn hóa toàn thị trường. Dù dòng vốn ngoại rút ra đáng kể, cơ cấu nắm giữ theo ngành cho thấy sức ảnh hưởng của khối này tới VN-Index vẫn khá lớn.

Theo ông Trần Thăng Long – Giám đốc Trung tâm Phân tích Nghiên cứu Chứng khoán BIDV (BSC), hiện khối ngoại đang phân bổ danh mục như sau:

Y tế (Health Care): Khối ngoại nắm giữ tới 50% cổ phiếu ngành dược – y tế, trong khi Việt Nam đã mở room ngoại 100%. Nhiều thương vụ M&A lớn đã diễn ra, như SK vào IMP, ASKA vào DHT, Taisho vào DHG, Abbott vào DMC. Tuy nhiên, vốn hóa toàn ngành chỉ chiếm chưa tới 1% VN-Index nên gần như không ảnh hưởng đến điểm số.

Công nghệ thông tin (CNTT): Tỷ lệ sở hữu nước ngoài đạt 36%, tập trung chủ yếu ở FPT, CMC, ELC. Tuy nhiên, quy mô vốn hóa ngành chưa đến 3% VN-Index, mức ảnh hưởng tới chỉ số chung không lớn.

Tiêu dùng (thiết yếu và không thiết yếu): Khối ngoại lần lượt nắm giữ 32% và 23%. Một số mã đáng chú ý gồm VNM, MWG, MSN. Riêng VNM đã kín room ngoại 100%, chiếm khoảng 13% vốn hóa VN-Index, do đó có tác động vừa phải đến điểm số.

Ngân hàng – chứng khoán – bảo hiểm: Dù khối ngoại chỉ nắm khoảng 20%, nhưng với giới hạn room 30% của ngân hàng, tỷ lệ này đã tương ứng 2/3 lượng cổ phiếu tự do chuyển nhượng. Đây cũng là nhóm ngành chiếm tỷ trọng vốn hóa lớn nhất VN-Index (44,4%), nên biến động giá cổ phiếu ngân hàng có ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số chung.

Bất động sản: Hiện khối ngoại nắm giữ khoảng 9% vốn ngành, so với room tối đa 49%. Tính đến tháng 8/2025, bất động sản chiếm 17,4% VN-Index và là động lực tăng trưởng chính khi chỉ riêng VIC và VHM đã đóng góp tới 200 điểm, tương đương một nửa mức tăng của chỉ số từ đầu năm.

Nguyên vật liệu và công nghiệp: Tỷ lệ sở hữu ngoại lần lượt 13–14% (room 41–44%). Hai nhóm này cộng lại chiếm khoảng 16% VN-Index, với các cổ phiếu tiêu biểu như HPG, HSG (thép), GMD, VSC (logistics), GEX, GEE (thiết bị).

Các ngành còn lại như tiện ích (điện, nước, gas), viễn thông và năng lượng (dầu khí) – vốn được ưa chuộng ở nhiều thị trường quốc tế nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ nắm giữ của khối ngoại khá thấp (4–14%), quy mô đóng góp chưa tới 8% VN-Index, nên ít tác động đến điểm số chung.

Triển vọng dòng vốn ngoại sau khi được nâng hạng thị trường

Theo kế hoạch, FTSE sẽ công bố xếp hạng thị trường vào ngày 7/10/2025. Tại webinar "Ngành Tài chính 2025: Trước thềm nâng hạng" diễn ra ngày 27/8 do Chứng khoán Vietcap tổ chức, các chuyên gia nhận định khả năng FTSE nâng hạng thị trường Việt Nam rất cao.

Tại ĐHĐCĐ bất thường 2025, ông Nguyễn Duy Hưng - Chủ tịch HĐQT SSI dự đoán khả năng Việt Nam được nâng hạng vào đầu tháng 10 là 90%. Tuy nhiên, ông Hưng cũng lưu ý rằng việc nâng hạng không phải “phép màu” mà chỉ là bước khởi đầu, thị trường vẫn cần tiếp tục hoàn thiện để đáp ứng thêm các tiêu chí quốc tế, trong đó có MSCI.

Theo Reuters, ngày 16/9, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết ông “khá tự tin” việc FTSE Russell sẽ xác nhận nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi thứ cấp vào tháng tới.

Theo HSBC, việc nâng hạng đồng nghĩa Việt Nam sẽ tự động được đưa vào các bộ chỉ số như FTSE All-World, FTSE EM và FTSE Asia. Các quỹ thụ động theo dõi những chỉ số này sẽ buộc phải mua cổ phiếu hoặc ETF Việt Nam, trong khi các quỹ chủ động có quyền quyết định riêng.

HSBC ước tính thị trường chứng khoán Việt Nam có thể đón dòng vốn thụ động khoảng 1,5 tỷ USD, chủ yếu từ các quỹ theo dõi FTSE EM và FTSE Global ex US. Nếu tỷ trọng của Việt Nam trong FTSE EM Asia đạt 1,3% – tương tự Indonesia hiện nay thì dòng vốn có thể lên tới 3 tỷ USD.

Đối với các quỹ chủ động, HSBC dự báo dòng vốn rót vào dao động từ 1,9 – 7,4 tỷ USD, tùy thuộc vào tỷ trọng Việt Nam được xác định trong chỉ số.

Tóm lại, trong kịch bản lạc quan nhất, việc tái phân loại của FTSE có thể mang lại tối đa 10,4 tỷ USD cho thị trường cổ phiếu Việt Nam, được phân bổ theo từng giai đoạn. Trong đó, khoảng 1,5 tỷ USD có thể chảy vào thị trường ngay khi quá trình đưa vào chỉ số hoàn tất.