Vietnam Systems Engineering Day 2025: Thúc đẩy năng lực SE và MBSE cho công nghiệp kỹ thuật cao Việt Nam

Ngày 27 tháng 11 năm 2025, Vietnam Systems Engineering Day 2025 (VSED 2025) đã diễn ra tại Khách sạn Sheraton Hà Nội. Sự kiện quy tụ gần 100 chuyên gia, lãnh đạo doanh nghiệp, giảng viên và cộng đồng kỹ thuật hệ thống đến từ các trường đại học kỹ thuật lớn cùng đại diện từ nhiều quốc gia như Pháp, Australia, Ấn Độ, Đức, Singapore và Indonesia.

Sự kiện do Đại học Bách khoa Hà Nội (HUST) và Emerging INCOSE Việt Nam đồng tổ chức, với sự hỗ trợ của INCOSE Asia–Oceania (Hội đồng Kỹ thuật Quốc tế - Khu vực Châu Á-Thái Bình Dương)

Cộng đồng kỹ thuật hệ thống hội tụ tại Hà Nội

VSED 2025 tập trung vào Kỹ thuật Hệ thống (Systems Engineering) và Kỹ thuật Hệ thống dựa trên mô hình (Model-based Systems Engineering), hai phương pháp đang định hình cách thức phát triển các sản phẩm công nghiệp hiện đại như ô tô thông minh, hệ thống phòng không, hạ tầng phức hợp, thiết bị bán dẫn và các hệ thống định nghĩa bằng phần mềm.

Trong phát biểu khai mạc, PGS.TS Nguyễn Đắc Trung, Trưởng Ban Hợp tác Đối ngoại – Đại học Bách khoa Hà Nội, nhấn mạnh SE và MBSE là “năng lực tất yếu để Việt Nam tham gia sâu vào các ngành công nghiệp kỹ thuật cao”.

TS. Quoc Do, Chủ tịch INCOSE Asia–Oceania nhận định, Việt Nam đang có cơ hội lớn để bắt kịp các quốc gia trong khu vực về năng lực SE và MBSE nhờ lực lượng kỹ sư trẻ và khả năng thích ứng nhanh. Ông nhấn mạnh SE và MBSE đã trở thành nền tảng quan trọng cho các ngành công nghiệp có độ phức tạp cao và là chìa khóa giảm rủi ro trong phát triển sản phẩm hiện đại. INCOSE Asia–Oceania cam kết đồng hành cùng Việt Nam trong đào tạo, kết nối chuyên gia và hỗ trợ triển khai SE/MBSE trong doanh nghiệp.

Tại phiên trình bày, TS. Nguyễn Quốc Tuấn – CEO Vietsol - Đơn vị tiên phong trong áp dụng Kĩ thuật hệ thống và MBSE vào các sản phẩm phần mềm và giải pháp công nghiệp tại Việt Nam – giới thiệu case study System of Systems về quản lý đội phương tiện thông minh, cho thấy cách SE/MBSE giúp chuẩn hóa quy trình, giảm sai lỗi và tối ưu vận hành trong thực tế.

Nhiều diễn giả mang đến góc nhìn thực tế từ các tập đoàn toàn cầu:

• Ông Habibi Husain Arifin (Dassault Systèmes) nhấn mạnh MBSE là điều kiện sống còn khi mức độ phức tạp của sản phẩm công nghiệp tăng theo cấp số nhân.
• PGS.TS Trương Thu Hương (HUST) đề xuất cách tiếp cận MBSE lấy con người làm trung tâm để giải quyết xung đột yêu cầu, tăng hiệu quả giao tiếp đa ngành.
• Ông Sơn Phan (VinFast) chia sẻ case study phát triển hệ thống DMS – Driver Monitoring System, trong đó MBSE giúp giảm sai lỗi kiến trúc ngay từ giai đoạn đầu.
• Ông Philippe Gicquel (CIL4Sys Engineering) giới thiệu xu hướng AI-assisted MBSE, sử dụng AI và LLM để sinh mô hình tự động, giúp rút ngắn vòng đời phát triển.
• Ông Romain Horcada (OBEO) giới thiệu phương pháp Arcadia và công cụ mã nguồn mở Capella – nền tảng MBSE được ứng dụng rộng rãi tại châu Âu và châu Á.
• Ông Piyush Burangi (FEV Group) phân tích vai trò MBSE trong mô phỏng và kiểm thử an toàn cho ADAS và xe định nghĩa bằng phần mềm (SDV).
• Ông Clairy Chow (Siemens Digital Industries Software) chia sẻ kinh nghiệm triển khai MBSE kết hợp Digital Thread tại các doanh nghiệp sản xuất quy mô lớn, nhấn mạnh tính liên tục của dữ liệu xuyên suốt vòng đời sản phẩm.
• Ông Mudit Mittal (Past President, INCOSE India Chapter) trình bày kinh nghiệm xây dựng năng lực SE/MBSE quốc gia tại Ấn Độ, đặc biệt trong các ngành hàng không, quốc phòng và đường sắt, từ đó đưa ra khuyến nghị cho Việt Nam.

Góc nhìn giáo dục – đào tạo: Nhu cầu cấp thiết về nhân lực SE/MBSE

Bên cạnh đơn vị chủ trì, các trường thành viên của Đại học Bách khoa Hà Nội cũng tham dự gồm như Trường Điện – Điện tử, Trường Cơ khí, Trường Vật liệu cùng sự hiện diện của giảng viên, nhà nghiên cứu và sinh viên nhiều trường đại học khác như Đại học Mỏ–Địa chất, Học viện Khoa học và Công nghệ, Đại học Phenikaa, Đại học Xây dựng Miền Tây, VinUniversity và RMIT.

Phiên thảo luận “Nền tảng SE và phát triển nhân tài Việt Nam” quy tụ các diễn giả như TS. Nguyễn Quốc Tuấn (Vietsol); TS. Quoc Do (INCOSE Asia-Oceania); PGS.TS Nguyễn Đức Huy, Phó Hiệu trưởng Trường Điện – Điện tử, ĐHBKHN; PGS.TS Đặng Trung Thành, Trưởng khoa Xây Dựng, Đại học Mỏ Địa Chất.

Các diễn giả cùng chung quan điểm rằng Việt Nam cần xây dựng một “pipeline” đào tạo SE/MBSE bài bản để bắt kịp tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt ở các lĩnh vực kỹ thuật cao.

Hợp tác liên ngành: Giải pháp vượt rào cản chung trong triển khai SE và MBSE

Phiên thảo luận “Common Challenges, Shared Solutions: Addressing Cross-Industry Barriers through Collaborative SE and MBSE Practices” do ông Sơn Phan (VinFast) điều phối, với sự tham gia của các diễn giả Philippe Gicquel (CIL4Sys Engineering), Ender Nadir (FEV Group), Ajit Mutalik (BlueKei Solutions) và Clairy Chow (Siemens Digital Industries Software).

Tại đây, các chuyên gia chỉ ra sáu nhóm rào cản lớn mà doanh nghiệp châu Á thường gặp khi triển khai SE và MBSE, gồm: Thiếu dữ liệu chuẩn hóa, hạn chế về năng lực mô hình hóa, rào cản thay đổi văn hóa tổ chức, thiếu nguồn nhân lực chuyên sâu, sự phân mảnh công cụ và khó khăn trong tích hợp hệ thống cũ.

Các diễn giả thống nhất rằng những rào cản này không thể giải quyết đơn lẻ trong từng bộ phận mà cần sự phối hợp liên ngành giữa kỹ thuật, quản lý dự án, an toàn hệ thống và kiến trúc sản phẩm.

Các giải pháp được đề xuất xoay quanh việc xây dựng lộ trình chuyển đổi theo giai đoạn, đào tạo SE/MBSE gắn với thực tiễn doanh nghiệp, tiêu chuẩn hóa mô hình dữ liệu, cũng như tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp – trường đại học – tổ chức quốc tế nhằm đảm bảo tính bền vững khi áp dụng SE và MBSE ở quy mô lớn.

Đẩy mạnh hợp tác và khẳng định vai trò tiên phong của Việt Nam trong SE và MBSE

Trong phần tổng kết, đại diện HUST – INCOSE – Vietsol cùng các trường đại học kỹ thuật lớn thống nhất tiếp tục thúc đẩy SE và MBSE trong đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. Đây được xem là bước đi quan trọng để Việt Nam xây dựng năng lực cốt lõi về kỹ thuật hệ thống trong bối cảnh các ngành công nghiệp mới nổi ngày càng phụ thuộc vào phần mềm, mô phỏng và quy trình phát triển tích hợp.

Là đơn vị tiên phong ứng dụng SE và MBSE vào phần mềm công nghiệp tại Việt Nam, Vietsol nhấn mạnh cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình tiếp cận tiêu chuẩn quốc tế về Functional Safety, Automotive Software, MBSE và AI ứng dụng.

Trong phần phát biểu bế mạc, TS. Nguyễn Quốc Tuấn cho rằng SE và MBSE không chỉ là bộ công cụ phương pháp mà còn là nền tảng để Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, đặc biệt ở những ngành đòi hỏi mức độ tích hợp và an toàn cao. Ông khẳng định VSED 2025 là minh chứng cho sự sẵn sàng của cộng đồng kỹ thuật Việt Nam, khi doanh nghiệp, trường đại học và các tổ chức quốc tế cùng chia sẻ tầm nhìn chung và chung tay xây dựng năng lực SE/MBSE cho giai đoạn phát triển tiếp theo.

Với sự kết nối chặt chẽ giữa học thuật và công nghiệp, cùng sự hỗ trợ của mạng lưới INCOSE khu vực, sự kiện năm nay được kỳ vọng trở thành dấu mốc thúc đẩy Việt Nam tiến gần hơn tới chuẩn kỹ thuật toàn cầu và mở ra những cơ hội hợp tác mới trong các lĩnh vực kỹ thuật cao.