Vượt Mỹ, quốc gia châu Á trở thành siêu cường hàng hải số 1 thế giới
Trung Quốc đạt mốc mới trong tham vọng biển khi vươn lên dẫn đầu sức mạnh hàng hải toàn cầu. Đây là lần đầu tiên Mỹ mất vị thế số một trong xếp hạng này.
Theo báo cáo thường niên “Maritime Powers 2025” của Viện Kinh tế Thế giới và Quan hệ Quốc tế IMEMO RAS (Nga), cán cân quyền lực trên biển đang chuyển hướng mạnh sang châu Á. Lần đầu tiên, Trung Quốc vượt Mỹ để trở thành quốc gia hàng hải số 1 nhất thế giới.
Kết quả phân tích ở 100 quốc gia cho thấy Trung Quốc nắm 16,4% sức mạnh hàng hải toàn cầu, đẩy Mỹ xuống vị trí thứ 2 với 15,1%. Trong khi đó, Nga giữ hạng 3 với 6,6%.
Nhóm 10 quốc gia mạnh nhất còn có Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh, Indonesia, Na Uy, Pháp và Ấn Độ – những nước đóng góp tổng cộng 58% năng lực biển của thế giới.
Xếp hạng này dựa trên 3 nhóm tiêu chí chính: Nguồn lực và lợi ích biển trong vùng đặc quyền kinh tế, năng lực kiểm soát và khai thác (gồm hải quân, đội tàu thương mại và trình độ công nghệ biển), hoạt động hàng hải thực tiễn - trải rộng từ thương mại, khoa học, thể thao đến mức độ hiện diện trên các tuyến đường chiến lược.
Việc Trung Quốc vượt Mỹ được cho là nhờ hàng loạt khoản đầu tư lớn vào hải quân, hệ thống cảng biển và khai thác tài nguyên. Nước này hiện sở hữu đội tàu thương mại lớn nhất thế giới, thúc đẩy ảnh hưởng thông qua sáng kiến Vành đai – Con đường cũng như đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa quân sự, trong đó có các chương trình tàu sân bay và tàu khu trục.
Gần đây, Trung Quốc đã đưa vào biên chế tàu sân bay Phúc Kiến - tàu sân bay hiện đại nhất của nước này và là chiếc đầu tiên ở châu Á sử dụng hệ thống phóng điện từ EMALS, công nghệ vốn chỉ được Mỹ triển khai trước đó.
Mỹ tuy vẫn giữ ưu thế rõ rệt về năng lực tác chiến hải quân, nhưng khoảng cách với Trung Quốc đang thu hẹp nhanh chóng do quy mô kinh tế – thương mại biển của Bắc Kinh, đặc biệt tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Nga tiếp tục duy trì vị trí trong top đầu nhờ nguồn tài nguyên biển phong phú, lợi thế địa chiến lược ở Bắc Cực và quá trình nâng cấp hạm đội. Đồng thời, xếp hạng năm 2025 của Global Firepower cũng đặt Nga ở vị trí thứ 2 thế giới về sức mạnh quân sự, dẫn đầu ở các hạng mục pháo binh và thiết bị rà phá mìn. Quốc gia này còn sở hữu trữ lượng khí đốt lớn nhất hành tinh, củng cố thêm tầm ảnh hưởng.
Giới chuyên gia nhận định bảng xếp hạng năm nay phản ánh rõ sự thay đổi trong trật tự quyền lực trên biển. Trung Quốc nổi lên như trung tâm mới, trong khi cuộc cạnh tranh ảnh hưởng hàng hải đang ngày càng quyết liệt.
