Xuất khẩu khoáng sản hiếm của Trung Quốc dừng lại khi chiến tranh thương mại tác động mạnh mẽ

Các chuyến hàng khoáng sản hiếm của Trung Quốc, một nguyên liệu thiết yếu trong chuỗi cung ứng toàn cầu cho các ngành công nghiệp công nghệ cao, đã ngừng hoàn toàn kể từ ngày 4 tháng 4, sau khi Bắc Kinh áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nghiêm ngặt đối với bảy nguyên tố quan trọng. Những khoáng sản này có vai trò quan trọng trong sản xuất linh kiện điện tử, pin lithium, và các thiết bị quân sự, làm gia tăng nguy cơ thiếu hụt nguồn cung cho các công ty quốc tế.

Chính quyền Trung Quốc đã đưa các nguyên liệu này vào danh sách kiểm soát xuất khẩu như một phần trong phản ứng đối với chiến tranh thương mại với Mỹ, khi Tổng thống Donald Trump quyết định tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc. Các nhà xuất khẩu giờ đây phải xin giấy phép từ Bộ Thương mại Trung Quốc, một quy trình không rõ ràng và có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.

Theo các nguồn tin trong ngành, việc ngừng xuất khẩu khoáng sản hiếm đã tạo ra một khủng hoảng nguồn cung nghiêm trọng cho các công ty ở Mỹ, Nhật Bản và châu Âu, vốn phụ thuộc vào các nguyên liệu này để duy trì sản xuất. Các chuyên gia cho biết, nếu tình trạng này kéo dài hơn hai tháng, các kho dự trữ của các khách hàng có thể sẽ cạn kiệt, gây khó khăn đặc biệt cho các công ty Mỹ khi xin giấy phép xuất khẩu, trong bối cảnh chiến tranh thương mại leo thang.

Trung Quốc hiện kiểm soát khoảng 90% nguồn cung khoáng sản hiếm trên toàn cầu. Ảnh minh hoạ

>> 50% những đôi giày Nike trên thế giới mang dòng chữ 'Made in Vietnam'

Trung Quốc hiện kiểm soát khoảng 90% nguồn cung khoáng sản hiếm trên toàn cầu, và các hạn chế xuất khẩu này cho thấy cách Bắc Kinh có thể tận dụng quyền lực của mình để gây sức ép lên các quốc gia khác. Những khoáng sản hiếm này, bao gồm các nguyên tố như neodymium, dysprosium, và terbium, đóng vai trò chủ chốt trong sản xuất các sản phẩm công nghệ cao như điện thoại thông minh, xe điện, và thiết bị quân sự. Với quyết định áp đặt kiểm soát xuất khẩu, Trung Quốc không chỉ tạo ra khó khăn cho các nhà sản xuất quốc tế, mà còn có thể gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các công ty lớn như Tesla, Apple, và General Electric tại Mỹ đã phải tìm kiếm nguồn cung thay thế, nhưng quá trình đa dạng hóa nguồn cung này sẽ không thể hoàn tất trong ngắn hạn. Theo thông tin từ các nhà phân tích, một số nhà bán khoáng sản hiếm của Trung Quốc đã tuyên bố “force majeure” (bất khả kháng) đối với các hợp đồng với khách hàng quốc tế. Các chuyến hàng đã có mặt tại cảng nhưng chưa thông quan sẽ không được phép rời cảng nếu chưa hoàn tất thủ tục hải quan.

Điều này đồng nghĩa với việc thị trường toàn cầu có thể phải đối mặt với sự thiếu hụt trầm trọng trong các khoáng sản hiếm, làm tăng giá thành sản xuất và gây lạm phát trong các ngành công nghiệp sử dụng các nguyên liệu này. Tình trạng này càng trở nên nghiêm trọng khi các công ty phải tìm kiếm nguồn cung thay thế từ các quốc gia khác, quá trình này không chỉ tốn kém mà còn kéo dài.

Mặc dù Trung Quốc có thể đã sử dụng khoáng sản hiếm như một công cụ để đạt được lợi thế trong cuộc chiến thương mại, nhưng các biện pháp này cũng có thể suy yếu sự thống trị của Trung Quốc trong dài hạn. Các quốc gia khác, như Australia, Canada và các nước châu Phi, có thể sẽ tăng cường khai thác khoáng sản hiếm để đa dạng hóa nguồn cung và giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. Điều này có thể dẫn đến một cuộc đua mới về khoáng sản hiếm trên thị trường toàn cầu.

Trong khi đó, Mỹ cũng đang nỗ lực giảm bớt sự phụ thuộc vào khoáng sản hiếm của Trung Quốc. Chính phủ Mỹ đã đầu tư vào các sáng kiến tìm kiếm nguồn cung thay thế và khuyến khích các công ty trong nước phát triển công nghệ khai thác và chế biến khoáng sản hiếm. Điều này không chỉ giúp tăng cường tính độc lập cho nền kinh tế Mỹ mà còn đảm bảo an ninh nguồn cung trong bối cảnh cuộc chiến thương mại giữa hai quốc gia chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Khi các chuyến hàng khoáng sản hiếm từ Trung Quốc vẫn bị ngừng trệ, các công ty toàn cầu sẽ phải đối mặt với chi phí cao hơn để duy trì sản xuất và tìm kiếm nguồn cung thay thế. Các nhà phân tích dự đoán rằng chiến tranh thương mại kéo dài sẽ khiến nguồn cung khoáng sản hiếm tiếp tục bị ảnh hưởng, và các công ty sẽ phải đối mặt với khó khăn trong việc tìm kiếm giải pháp hiệu quả.

Cuộc chiến thương mại không chỉ tác động đến kinh tế toàn cầu mà còn định hình lại các chiến lược thương mại quốc tế, khi các quốc gia bắt đầu tìm cách đa dạng hóa nguồn cung và cải thiện tính độc lập trong các lĩnh vực chiến lược như khoáng sản hiếm.

>> Giá hàng hóa toàn cầu lao dốc, phát tín hiệu cảnh báo suy thoái kinh tế thế giới