2 máy bay đâm sầm vào nhau nổ tung như quả cầu lửa, 379 người thoát ‘cửa tử’ trong gang tấc nhờ kỷ luật hàng không ‘viết nên bằng máu’: Bài học rút ra từ vụ tai nạn thảm khốc cách đây gần 40 năm
Nhờ vào sự chuẩn bị kỹ lưỡng, phi hành đoàn của Japan Airlines đã giúp 379 người thoát khỏi thảm kịch va chạm máy bay vào ngày 2/1/2024.
Hành động quyết định sự sống của toàn bộ hành khách
Ngày 2/1/2024, một sự cố hàng không kinh hoàng xảy ra tại sân bay Haneda (Tokyo): Chiếc Airbus A350 của Japan Airlines, chở 379 hành khách, va chạm với máy bay của Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản. Bi kịch đã cướp đi mạng sống của 5 người trên chiếc máy bay nhỏ, nhưng điều kỳ diệu là toàn bộ hành khách và phi hành đoàn trên Airbus A350 đều sống sót.
Trong khi các cơ quan chức năng Nhật Bản vẫn tiếp tục điều tra, nhiều chuyên gia nhận định rằng văn hóa an toàn, kỷ luật thép trong huấn luyện và những bài học đắt giá từ các vụ tai nạn trong quá khứ đã góp phần quan trọng vào kết quả kỳ diệu này. Những quy chuẩn nghiêm ngặt và kỹ năng ứng phó khẩn cấp của ngành hàng không Nhật Bản được minh chứng rõ ràng qua sự cố này.
Giáo sư Graham Braithwaite, chuyên gia điều tra an toàn hàng không từ Đại học Cranfield (Anh), chia sẻ cảm xúc nhẹ nhõm khi biết tất cả hành khách trên chuyến bay đều an toàn. Tuy nhiên, với ông, kết quả này không phải là điều bất ngờ.
Giáo sư Braithwaite nhận xét rằng Japan Airlines luôn nổi tiếng với công tác huấn luyện phi hành đoàn và việc đặt an toàn bay lên hàng đầu, đồng thời cho rằng khả năng ứng phó hiệu quả trong các tình huống khẩn cấp của hãng là điều hoàn toàn dễ hiểu.
Ông cũng nhấn mạnh rằng tai nạn trên đường băng tuy hiếm nhưng thường gây hậu quả nghiêm trọng. Các vụ việc đau lòng như máy bay Aeroflot cháy khi hạ cánh tại Moscow (2019), British Airtours bốc cháy tại Manchester (1985), hay chuyến bay 163 của Saudi Arabian Airlines (1980) đều cho thấy việc sơ tán chậm trễ có thể dẫn đến thảm họa, khi hầu hết nạn nhân tử vong vì ngạt khói.
Trong sự cố lần này, sự bình tĩnh và phản ứng nhanh của phi hành đoàn đã tạo nên sự khác biệt. Ngay khi máy bay dừng lại, máng thoát hiểm được kích hoạt chỉ trong vài giây. Hành khách, dù hoảng sợ, đã được hướng dẫn sơ tán theo cách trật tự và hiệu quả, bất chấp tình huống khói lửa lan nhanh.
Ông Satoshi Yamake, 59 tuổi, một trong những hành khách, cho biết rằng mặc dù mọi người có chút hoảng loạn, sự chỉ dẫn bình tĩnh và hệ thống của phi hành đoàn đã giúp họ thoát khỏi nguy hiểm một cách an toàn.
Steven Ehrlich, Chủ tịch Tổ chức PilotsTogether, ca ngợi đây là ví dụ điển hình về sự chuẩn bị bài bản trong ngành hàng không. Ông nhận định, mặc dù còn quá sớm để kết luận chính xác nguyên nhân và bài học chi tiết, nhưng rõ ràng quá trình huấn luyện an toàn đã chứng minh giá trị của mình. Sự phối hợp hiệu quả đã giúp sơ tán toàn bộ hành khách chỉ trong 90 giây - một thành tích đáng nể trong bất kỳ tình huống khẩn cấp nào.
Kỷ luật "viết nên bằng máu" tạo nên kỳ tích cứu nạn hàng không
Theo CNN, các quy định an toàn hàng không không đơn thuần là lý thuyết mà chính là những bài học đắt giá được “viết bằng máu” từ các vụ tai nạn thảm khốc. Những kinh nghiệm đau thương này đã trở thành nền tảng cho các quy tắc nghiêm ngặt, giúp ngành hàng không ngày nay đạt được mức độ an toàn vượt bậc.
Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) đã đặt ra các tiêu chuẩn an toàn tối thiểu, yêu cầu phi hành đoàn phải diễn tập các tình huống sơ tán khẩn cấp hàng năm. Các nhà sản xuất máy bay cũng bắt buộc phải chứng minh khả năng sơ tán hành khách trong vòng 90 giây.
Những cải tiến thiết kế, như đèn hướng dẫn trên sàn cabin, không gian thoáng quanh cửa thoát hiểm và vật liệu chống cháy trong cabin, đều ra đời từ những bài học đau thương của các vụ tai nạn. Những quy tắc này không chỉ đảm bảo an toàn mà còn giúp ngành hàng không xây dựng niềm tin nơi hành khách.
Nhiều hãng hàng không còn tự đặt ra các tiêu chuẩn an toàn riêng, vượt xa yêu cầu quốc tế. Điển hình, British Airways đã thực hiện cải cách mạnh mẽ sau vụ tai nạn ở Manchester năm 1985, khiến 55 người thiệt mạng. Hãng yêu cầu phi hành đoàn diễn tập sơ tán mỗi 6 tháng trong điều kiện giả lập với khói dày đặc, đồng thời sử dụng vật liệu cabin chống cháy đạt chuẩn cao nhất.
Những biện pháp này đã giúp British Airways duy trì môi trường an toàn tối ưu, trở thành hình mẫu cho nhiều hãng hàng không khác.
Một phi công giấu tên chia sẻ với CNN rằng công tác đào tạo phi công và xử lý tình huống khẩn cấp đã có những bước tiến đáng kể trong nhiều thập kỷ, đồng thời nhận định ngành hàng không hiện nay đang ở thời kỳ an toàn nhất trong lịch sử.
Các biện pháp an toàn không ngừng được cập nhật và cải tiến, không chỉ nhờ công nghệ mà còn nhờ sự thận trọng và cam kết từ tất cả các bên tham gia.
Japan Airlines (JAL) cũng là một minh chứng điển hình. Vụ tai nạn kinh hoàng ngày 12/8/1985 của chuyến bay 123 khiến 520 trong số 524 người thiệt mạng là bài học đắt giá nhất trong lịch sử của hãng. Tai nạn này xuất phát từ lỗi sửa chữa phần đuôi máy bay do đoàn kỹ thuật Boeing thực hiện.
Sau sự cố, JAL đã đưa ra hàng loạt cải cách nghiêm ngặt, từ quy trình vận hành đến văn hóa làm việc, đảm bảo không để xảy ra sai sót dù là nhỏ nhất. Hãng cũng xây dựng một khu trưng bày các mảnh vỡ của chuyến bay 123 nhằm nhắc nhở thế hệ nhân viên mới về giá trị của an toàn và những nỗ lực “được viết bằng máu”.
JAL được Airlineratings vinh danh trong top 25 hãng hàng không an toàn nhất thế giới. Geoffrey Thomas, Tổng biên tập Airlineratings, khẳng định rằng Japan Airlines là một trong những hãng hàng không 7 sao hàng đầu, đáp ứng và vượt qua mọi tiêu chí an toàn nghiêm ngặt.
Kể từ sau vụ tai nạn năm 1985, JAL duy trì kỷ lục an toàn ấn tượng, chứng minh cam kết không ngừng nghỉ trong việc bảo vệ hành khách và phi hành đoàn.
