Bằng giỏi - thất nghiệp và kỹ năng sinh viên nhất định phải học

Trong bài phát biểu vào tháng 11/2022, Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Nguyễn Bá Hoan nhận định, nước ta đang đối mặt với thách thức về chất lượng nguồn nhân lực do tỉ lệ lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao chỉ chiếm hơn 11% tổng lực lượng lao động; năng suất lao động thấp; năng lực ngoại ngữ hạn chế... và có thể sẽ phải chịu sức ép về việc giải quyết việc làm và đối mặt với gia tăng tỷ lệ thất nghiệp hoặc thiếu việc làm.

Mặt khác, theo một nghiên cứu của ĐHQG Hà Nội công bố vào cuối năm ngoái, tỉ lệ sinh viên tốt nghiệp trái ngành cho tất cả các ngành đào tạo là 21,43%. Thậm chí, một số ngành có tỷ lệ này cao hơn 60%. Khảo sát cũng chỉ ra rằng thu nhập trung bình khi làm trái ngành thường thấp hơn đúng ngành.

Nguyên nhân chủ yếu là do các ứng viên không đáp ứng được các yêu cầu của nhà tuyển dụng, thiếu kỹ năng dẫn đến khó khăn trong quá trình tìm một công việc đúng chuyên ngành được đào tạo...

Vậy sinh viên cần trau dồi những kỹ năng gì để tránh gặp phải tình trạng trái ngành, thậm chí là thất nghiệp sau khi ra trường?

Năng lực tự học và thực hành

Bà Bùi Thị Hằng, Giám đốc nhân sự CTCP Appota cho rằng, sinh viên hoàn toàn có được cơ hội việc làm tốt nếu như có quá trình thực hành nhuần nhuyễn các kiến thức cơ bản được học trên giảng đường.

“Kiến thức là nền tảng ban đầu nhưng năng lực thực hành, áp dụng nó vào các tình huống linh hoạt là yếu tố quan trọng. Khi tuyển dụng các bạn trẻ, chúng tôi không đặt nặng thành tích hay kinh nghiệm nhưng đánh giá cao năng lực thực hành và khả năng thích ứng với môi trường mới”, bà Hằng cho biết.

Ngoài ra, Chủ tịch FPT Telecom Hoàng Nam Tiến cho rằng tự học cũng là một trong những kỹ năng quan trọng hàng đầu mà sinh viên nên trau dồi. Bởi tự học sẽ giúp con người liên tục cập nhật và bổ sung kiến thức suốt đời, không bao giờ bị thị trường đào thải.

Lãnh đạo FPT Telecom nhận định: "Muốn sống sót trong thời đại hiện nay, chúng ta phải học tập suốt đời."

Kỹ năng mềm và quản lý thời gian

ThS. Lê Hoàng Quân, Chuyên gia huấn luyện kỹ năng cho các lãnh đạo và tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam cho biết: “Kỹ năng mềm và kỹ năng quản lý thời gian chính là tài sản quý giá giúp ích cho chúng ta không chỉ trong công việc mà còn cả trong cuộc sống”.

Kỹ năng mềm cần thiết mà sinh viên nên xây dựng từ bây giờ bao gồm: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng quan sát và xử lý tình huống, kỹ năng giải quyết vấn đề và mâu thuẫn, kỹ năng làm việc nhóm,...

Ông Quân nhấn mạnh: “Trường học không dạy chúng ta làm thế nào để trở thành người giàu, trường học trang bị kiến thức, trao cho chúng ta nhiều cơ hội, từ đó tăng khả năng thành công của mỗi người. Nhiệm vụ của chúng ta là sử dụng kỹ năng mềm để nắm bắt cơ hội, tích cực mở rộng quan hệ, đạt được mục tiêu cuộc đời”.

Đồng tình với ý kiến này, ông Lâm Quốc Cường, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Tri thức IKE chia sẻ: “Kỹ năng mềm vô cùng quan trọng để chinh phục các nhà tuyển dụng. Nhưng không vì vậy mà các bạn bỏ quên thái độ và năng lượng của bản thân. Hãy dùng sự tự tin, chân thành để tạo nên những ấn tượng tốt với nhà tuyển dụng”.

Ông cũng chia sẻ thêm: “Trong bản thân mỗi người luôn tồn tại năng lực tiềm thức rất mạnh. Chỉ cần các bạn đủ sự tự tin và kích hoạt được sức mạnh nội tại bên trong này thì các bạn sẽ gặt hái được những thành tựu trong công việc của mình. Các bạn hãy luôn tự tin là chính mình mà không cần phải trở thành một bản sao của bất kỳ ai”.

Sử dụng công nghệ, điển hình là ChatGPT

Theo kết luận được rút ra từ nghiên cứu từ trang web nghề nghiệp Resume Builder vào ngày 10/4 vừa qua, ChatGPT chính là kỹ năng công việc mới nhất mà các công ty đang yêu cầu đối với các ứng viên.

Cũng theo trang web nghề nghiệp trên, ChatGPT đã và đang nhanh chóng được các công ty như Microsoft và Slack áp dụng, những công ty đang tích hợp ChatGPT vào các sản phẩm của họ hoặc sử dụng nó để hoạt động hiệu quả hơn khi giải quyết các công việc.

Theo khảo sát của Resume Builder dựa trên 1.000 chủ doanh nghiệp cho thấy khi đánh giá các ứng viên trong quá trình tuyển dụng, 90% các nhà lãnh đạo doanh nghiệp tại Mỹ nhấn mạnh, có kinh nghiệm sử dụng ChatGPT là một điểm cộng lớn cho những người đi tìm việc,

Trang web nghề nghiệp Resume Builder xác định, gần một nửa (49%) công ty đã sử dụng ChatGPT để viết code, tạo nội dung, soạn thảo tóm tắt cuộc họp, tài liệu nội bộ hoặc hỗ trợ bộ phận chăm sóc khách hàng.

Các nhà quản lý tuyển dụng cũng cho biết đang tìm kiếm những người sẵn sàng học hỏi và thích ứng với các công nghệ mới, mà ChatGPT là một ví dụ điển hình. ChatGPT cũng chính là kỹ năng xuất hiện nhiều trên các tin tuyển dụng.

Cũng theo các nhà quản lý tuyển dụng, các ứng viên tìm việc cần liệt kê ChatGPT như một kỹ năng phải có trong sơ yếu lý lịch của bản thân, đồng thời chỉ ra có thể làm gì với ChatGPT nhằm để nổi bật so với các ứng viên khác.