Bất chấp các lệnh trừng phạt, một ‘lỗ hổng’ từ EU đã giúp Nga kiếm được bộn tiền từ việc bán dầu

Oilprice đưa tin một lỗ hổng trong lệnh trừng phạt của EU đã cho phép khối này nhập khẩu dầu thô Nga nếu nó được tinh chế ở nơi khác, đem lại cho Nga khoản thu ước tính khoảng 1,2 tỷ USD từ việc bán nhiên liệu ở EU vào năm ngoái.

Việc này diễn ra bất chấp lệnh cấm nhập khẩu trực tiếp từ Nga, theo một cuộc điều tra của tổ chức phi chứng phủ (NGO) Global Witness vào tuần trước.

Trong hơn 1 năm qua, EU đã ra lệnh cấm nhập khẩu dầu thô và nhiên liệu bằng đường biển từ Nga khi khối này cùng Mỹ, Anh và các đồng minh khác đang tìm cách hạn chế doanh thu bán dầu của nước này.

Tuy nhiên, dầu thô của Nga được tinh chế thành nhiên liệu ở những nơi khác, chẳng hạn như ở Ấn Độ, vẫn có thể được nhập khẩu vào EU và Chính phủ Nga tiếp tục nhận được doanh thu từ nhiên liệu được “rửa” bên ngoài quốc gia.

Tổ chức Global Witness đã theo dõi các lô hàng dầu thô qua đường biển từ Nga đến các nhà máy lọc dầu trên khắp thế giới rồi đến các cảng châu Âu.

Họ tiết lộ rằng vào năm 2023, ước tính khoảng 35 triệu thùng dầu của Nga được chuyển vào EU dưới dạng các sản phẩm dầu mỏ đã tinh chế.

Xuất khẩu dầu của Nga từ năm 2021đến năm 2023. Nguồn: IEA

Global Witness đã phân tích tỷ lệ tương đối giữa dầu của Nga và dầu không phải của Nga được sử dụng trong nguyên liệu cho nhà máy lọc dầu, nơi có sẵn dữ liệu. Kết quả phân tích cho thấy “nhiên liệu đang đi vào qua một lỗ hổng trong lệnh trừng phạt của EU để lại, cho phép các sản phẩm chế biến từ dầu Nga chảy vào khối”.

Điều này dẫn đến một tình huống 'tiệm giặt' - nơi các nhà máy lọc dầu ở những nước như Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ có thể nhập khẩu dầu thô giá rẻ từ Nga rồi chế biến thành các sản phẩm như dầu diesel, nhiên liệu máy bay hoặc xăng. Sau đó họ sẽ bán sản phẩm dầu đã lọc một cách hợp pháp cho những khu vực bị cấm vận như EU.

Thông qua lỗ hổng tương tự, nhiên liệu của Nga cũng đang xâm nhập vào Anh và Mỹ.

Vào tháng 8/2023, một phân tích của Global Witness chỉ ra rằng cứ 20 chuyến bay ở Anh thì có một chuyến chạy bằng nhiên liệu được sản xuất từ dầu Nga. Bên cạnh đó, vào tháng 11 năm ngoái, Global Witness báo cáo rằng Mỹ đã nhập khẩu 30 triệu thùng nhiên liệu từ các nhà máy lọc dầu sử dụng dầu từ Nga.

Có thể thấy, Nga tiếp tục là nước xuất khẩu dầu hàng đầu thế giới trong năm 2023 bất chấp các lệnh trừng phạt toàn cầu, sản lượng đạt khoảng 7,5 triệu thùng mỗi ngày.

Khi các thị trường phương Tây quay lưng, Nga đang dần chuyển hướng sang Ấn Độ, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và các nước ở Trung Đông, giữ vững vị trí là nước xuất khẩu dầu lớn thứ 2 thế giới sau Mỹ vào năm 2023.

>> Quốc gia có 'giá xăng 500 đồng/lít, rẻ hơn cả nước lọc' bất ngờ nhập khẩu dầu thô Nga