Các nước giàu "quay cuồng" chống lạm phát

Nhiều ngân hàng trung ương nối gót Fed

Hôm 15/6, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) thông báo nâng lãi suất thêm 0,75% để đối phó lạm phát tồi tệ nhất nhiều thập kỷ. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1994, Fed nâng lãi ở mức này. 

Lo ngại lạm phát khiến nhiều ngân hàng trung ương khác nối gót Fed. Hôm 16/6, Thụy Sĩ nâng lãi lần đầu trong 15 năm, sau đó, Anh cũng tăng lãi suất theo.

Ngân hàng trung ương châu Âu (ECB) thông báo họp khẩn và chấm dứt chương trình mua trái phiếu. Ngân hàng trung ương Nhật Bản cũng thảo luận cùng chính phủ về tình trạng đồng yen yếu, trước thềm cuộc họp hai ngày tuần này.

Sự xáo trộn trong chính sách của các ngân hàng trung ương đã kéo theo xáo trộn trên thị trường. Chính sách tiền tệ thắt chặt hơn của Fed khiến chứng khoán biến động. Tiền số thì đang sụp đổ. Chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu an toàn của Đức kỳ hạn 10 năm và trái phiếu rủi ro của Italy đạt hơn 2,4 điểm phần trăm, chỉ một ngày trước thông báo ngừng mua trái phiếu của ECB.

Lợi suất trái phiếu đang tăng. Các loại tiền tệ như yen Nhật và bảng Anh cũng mất giá mạnh, do ngân hàng trung ương các nước không theo kịp chính sách nới lỏng của Fed.

Fed khẳng định sẽ kiềm chế lạm phát, vốn đã đạt mức 8,6% hàng năm vào tháng 5. Tuy nhiên, Economist cảnh báo họ khó làm được điều này mà không gây ra suy thoái.

Trong khi đó, ECB còn phải đối mặt với tình huống còn khó khăn hơn. Tác dụng phụ của chính sách tiền tệ thắt chặt hơn là bóp nghẹt những quốc gia mắc nợ. Nếu không có hậu thuẫn, khối nợ hiện tương đương hơn 150% GDP của Italy có thể trở nên không bền vững..

ECB cho biết sẽ không chấp nhận mối đe dọa mà một cuộc khủng hoảng như vậy gây ra đối với sự toàn vẹn của eurozone. Nhưng họ cũng không muốn hy sinh mục tiêu lạm phát và cũng không thể chi quá nhiều để bảo lãnh nợ cho các chính phủ.

Nhật Bản chịu nhiều sức ép

Tại Nhật Bản, Ngân hàng Trung ương (BOJ) đang đánh đổi kinh tế để duy trì ổn định chính sách. Sự suy yếu của đồng yen có thể giúp nước này đạt mục tiêu lạm phát 2%. Tuy nhiên, hàng nhập khẩu đắt đỏ đang tăng áp lực lên sức mua, khiến chính phủ căng thẳng.

Sức ép lên BOJ càng tăng khi lạm phát leo thang trong nước, các ngân hàng trung ương khác thì tăng lãi suất và giá yen xuống thấp nhất 24 năm so với USD. BOJ sẽ nhóm họp trong tuần này để quyết định về chính sách kiểm soát "đường cong lợi suất". "Căng thẳng đang tăng với việc ra quyết định của BOJ", Katsutoshi Inadome, Chiến lược gia tại Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities ở Tokyo, đánh giá.

Economist cho rằng chính viêc hạn chế những thay đổi ngoài kế hoạch đã khiến các ngân hàng trung ương chậm chân. Kết quả là thị trường và lãi suất càng biến động nhiều hơn, thay vì dần ổn định. Với các mục tiêu mâu thuẫn nhau và diễn biến phía trước khó dự đoán, các ngân hàng trung ương sẽ phải rất nhanh nhẹn để đối phó.

Trong bốn cuộc họp còn lại trong năm nay, Fed dự kiến nâng lãi suất lên mức từ 3,25% đến 3,5% , cao hơn nhiều so với trước đó. Ngay cả khi như vậy, Fed cũng không hy vọng kiểm soát được hoàn toàn lạm phát năm nay, bởi các yếu tố ngoài tầm kiểm soát của họ như khủng hoảng Ukraine hay Trung Quốc phong tỏa chống dịch.

Còn hiện tại, Fed hy vọng lạm phát Mỹ năm nay sẽ lên 5,2% và năm sau giảm về 2,6 %. Cả hai vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu 2%.