Căn bệnh nguy hiểm đang ‘hành hạ’ hơn 800 triệu người trưởng thành trên toàn thế giới: Chuyên gia chỉ ra cách phòng chống
Đây là một căn bệnh mãn tính với nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe, là nguyên nhân hàng đầu gây suy thận và mù lòa ở người trưởng thành.
Bệnh tiểu đường đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với sức khỏe toàn cầu. Theo báo cáo mới nhất trên tạp chí The Lancet, có hơn 800 triệu người trưởng thành trên toàn thế giới đang chung sống với căn bệnh này. Tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường toàn cầu vào năm 2022 đạt con số ấn tượng 14%, nhưng điều đáng lo ngại hơn là gần 60% số người mắc bệnh trong độ tuổi trên 30 không nhận được bất kỳ hình thức điều trị nào.
Trước thực trạng này, nhân Ngày Thế giới Phòng chống Bệnh Tiểu đường, các chuyên gia kêu gọi hành động mạnh mẽ hơn nhằm nâng cao nhận thức và khuyến khích các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Tiểu đường: "Sát thủ thầm lặng" đối với sức khỏe cá nhân
“Bệnh tiểu đường là một căn bệnh mãn tính với nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), tiểu đường là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ tám tại Hoa Kỳ. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây suy thận và mù lòa ở người trưởng thành. Ngoài ra, người mắc tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao gấp 2-4 lần so với người không mắc bệnh. Tiểu đường cũng là một trong những nguyên nhân chính gây cắt cụt chi dưới”, Tiến sĩ Leana Wen, chuyên gia sức khỏe của CNN, bác sĩ cấp cứu và phó giáo sư thỉnh giảng tại Đại học George Washington chia sẻ.
Bệnh tiểu đường bao gồm ba loại chính: tiểu đường loại 1, loại 2 và tiểu đường thai kỳ. Trong số đó, tiểu đường loại 2 chiếm tới 90-95% tổng số ca mắc bệnh. Đây là dạng bệnh phát triển chậm qua nhiều năm và thường gắn liền với các yếu tố lối sống như thừa cân, ít vận động hoặc có tiền sử gia đình. Những nhóm dân tộc như người gốc Phi, người bản địa Mỹ, người gốc Tây Ban Nha/Latino, và người châu Á - Thái Bình Dương được ghi nhận có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn. Đáng báo động hơn, dù thường xuất hiện ở người trưởng thành trên 35 tuổi, tiểu đường loại 2 ngày càng phổ biến ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Tiểu đường thai kỳ, một dạng khác của bệnh, xảy ra ở phụ nữ mang thai và thường biến mất sau khi sinh. Tuy nhiên, căn bệnh này lại là "điềm báo" cho nguy cơ tiểu đường loại 2 trong tương lai, không chỉ đối với người mẹ mà cả đối với đứa trẻ.
Phát hiện sớm và điều trị: Chìa khóa kiểm soát tiểu đường
Mặc dù tiểu đường loại 1 hiện chưa có cách phòng ngừa, tiểu đường loại 2 lại có thể được ngăn chặn thông qua những thay đổi tích cực trong lối sống. Tiến sĩ Wen nhấn mạnh rằng, bước đầu tiên để phòng ngừa là hiểu rõ nguy cơ cá nhân. Những người có tiền sử gia đình hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao cần thực hiện các xét nghiệm định kỳ như kiểm tra chỉ số A1C hoặc đường máu lúc đói. Việc phát hiện sớm tiền tiểu đường giúp ngăn chặn bệnh tiến triển một cách hiệu quả.
Chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh. Các chuyên gia khuyến nghị nên ưu tiên các thực phẩm tự nhiên như trái cây, rau củ, các loại hạt và đậu, đồng thời hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và đồ uống có đường. Việc duy trì hoạt động thể chất cũng quan trọng không kém. Hoạt động thể chất tối thiểu 150 phút mỗi tuần có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ bệnh tật. Ngay cả khi không thể đạt được mức này, việc vận động dù ít vẫn tốt hơn là không làm gì.
Ngoài ra, việc từ bỏ thuốc lá là một trong những bước quan trọng nhất. Người hút thuốc có nguy cơ mắc tiểu đường loại 2 cao hơn tới 40% so với người không hút. Bỏ thuốc lá không chỉ giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn hạn chế các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ hay đau tim.
Chẩn đoán tiểu đường không phải là "án tử hình". Với các xét nghiệm đơn giản, chẳng hạn như đo chỉ số A1C hoặc kiểm tra đường máu, bệnh có thể được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Những người được chẩn đoán tiền tiểu đường cần tập trung vào việc giảm cân, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và tăng cường hoạt động thể chất để ngăn chặn bệnh tiến triển.
Đối với những người đã mắc tiểu đường, việc hợp tác chặt chẽ với bác sĩ là rất quan trọng. Các phương pháp điều trị hiện nay bao gồm nhiều loại thuốc và kế hoạch chăm sóc được cá nhân hóa, giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả. Tuy nhiên, việc thay đổi lối sống vẫn là yếu tố cốt lõi. Từ việc kiểm soát cân nặng, giữ ổn định huyết áp, đến việc theo dõi cholesterol, tất cả đều góp phần giảm nguy cơ biến chứng.
Tiểu đường là căn bệnh đáng sợ, nhưng không phải không thể kiểm soát. Với nhận thức đúng đắn và các thay đổi kịp thời trong lối sống, chúng ta có thể giảm thiểu đáng kể tác động của bệnh đối với sức khỏe cá nhân và cộng đồng. Như Tiến sĩ Wen khuyến nghị, hãy bắt đầu từ những bước đơn giản: kiểm tra sức khỏe định kỳ, ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên và từ bỏ các thói quen xấu như hút thuốc. Sức khỏe không phải là điều xa vời - nó bắt đầu từ những lựa chọn nhỏ nhặt nhưng đúng đắn mỗi ngày.
*Theo CNN
