Cặp chị em 'thần đồng' gốc Việt thuộc nhóm 2% thông minh nhất thế giới, 15 tuổi tốt nghiệp đại học, theo đuổi ngành AI và an ninh mạng
Cả hai đều là gương mặt quen thuộc với cộng đồng người Việt ở nước ngoài nhờ loạt thành tích ấn tượng trong học tập.
Alisa Phạm
Alisa Phạm (tên tiếng Việt là Phạm Vi An, 15 tuổi) là một trong những nữ sinh nổi tiếng thế giới nhờ tài năng xuất chúng. Alisa sinh ra ở Hà Nội. Ngay từ khi mới 2 tuổi, Alisa đã có thể tự mình đọc sách. Cô bé bộc lộ năng khiếu ngôn ngữ nổi bật khi nhanh chóng sử dụng thành thạo tiếng Anh chỉ sau vài năm học.
Đến năm 7 tuổi, Alisa chuyển đến New Zealand. Tại đây, cô bé bắt đầu học lớp bốn ở trường St. Thomas và chỉ mất 10 tháng để hoàn thành chương trình trung học.

Ở tuổi 11, Alisa chính thức trở thành sinh viên nhỏ tuổi nhất của Đại học Công nghệ Auckland (AUT). Em theo học ngành truyền thông và đã hoàn tất 22 trong tổng số 24 học phần chỉ sau hai năm. Do lịch giảng dạy của giảng viên bị trùng, hai môn còn lại Alisa phải trì hoãn đến năm nay mới tốt nghiệp. Tốt nghiệp đại học loại xuất sắc ở tuổi 15, cô bé trở thành sinh viên gốc Việt trẻ nhất nhận bằng cử nhân trong lịch sử giáo dục New Zealand.
Không chỉ vậy, Alisa còn là thành viên của Mensa New Zealand – tổ chức dành cho những cá nhân có chỉ số IQ thuộc nhóm 2% cao nhất toàn cầu. Với thành tích xuất chúng, cô bé được nhiều người ngưỡng mộ và gọi là “thần đồng”.
Sau khi nhận bằng cử nhân, cô tiếp tục học song song hai chương trình thạc sĩ. Alisa dự kiến hoàn thành chương trình Thạc sĩ Triết học ngành Trí tuệ nhân tạo tại AUT vào cuối năm nay. Ngoài ra, chương trình học từ xa về Tâm lý học tại Đại học Harvard (Mỹ) sẽ được Alisa hoàn thành vào năm 2026.
Có niềm đam mê đặc biệt với AI và lĩnh vực an ninh mạng, Alisa dành trọn kỳ nghỉ hè 3 tháng để tự học chương trình đại học ngành Công nghệ thông tin qua các khóa miễn phí trực tuyến. Cô hy vọng có thể kết nối hai lĩnh vực này nhằm kiểm soát, định hướng sự phát triển của trí tuệ nhân tạo theo hướng nhân văn, phục vụ lợi ích con người thay vì bị chi phối.
Không chỉ học giỏi, Alisa còn khởi nghiệp từ sớm. Năm 2020, dưới sự định hướng của mẹ, cô bé thành lập The House of Wisdom - tổ chức phi chính phủ tập trung vào việc giảng dạy tiếng Anh trực tuyến, phát triển kỹ năng mềm và chia sẻ kiến thức về đầu tư.
Alisa còn rất chủ động trong việc tìm hiểu lĩnh vực tài chính và đã có kinh nghiệm đầu tư chứng khoán trong nhiều năm qua.

Vicky Ngô
Không chỉ Alisa, chị gái của cô là Vicky Ngô (tên thật là Ngô Ngọc Châu, sinh năm 2007) cũng vô cùng nổi tiếng. Vicky là gương mặt quen thuộc với cộng đồng người Việt ở nước ngoài nhờ loạt thành tích ấn tượng trong học tập.
Năm 2017, Vicky cùng mẹ nuôi chuyển đến New Zealand và theo học tại trường St. Thomas. Chỉ một năm sau, khi mới 11 tuổi, cô đã lọt vào top 6 học sinh đạt điểm cao nhất kỳ thi Toán toàn quốc dành cho học sinh lớp 7 do Đại học Otago tổ chức. Cùng năm đó, cô trở thành thành viên trẻ nhất của Mensa tại New Zealand.

Năm tiếp theo, Vicky tiếp tục gây tiếng vang khi nằm trong top 30 học sinh xuất sắc tại kỳ thi Toán cấp quốc gia dành cho học sinh lớp 9, đồng thời thuộc nhóm 2% học sinh đạt điểm Toán cao nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Dù được khen ngợi là “thần đồng” với tài năng vượt trội nhưng Vicky lại gặp trở ngại và không thể tham gia đội tuyển Olympic Toán vì những rào cản khách quan. Không nản lòng, cô quyết định học vượt cấp và đặt mục tiêu thi vào đại học từ năm 13 tuổi như một cách chứng minh năng lực bản thân.
Năm 2020, Vicky chính thức ghi danh vào Đại học Công nghệ Auckland (AUT), theo học hai chuyên ngành song song là Toán ứng dụng và Tài chính. Cô hoàn tất chương trình đại học chỉ trong hai năm.
Sau khi tốt nghiệp, Vicky được mời thực tập và làm việc tại một công ty tài chính. Tuy nhiên, cô tiếp tục gặp khó khăn, vướng phải rào cản pháp lý khi bị từ chối cấp thị thực lao động do chưa đủ 18 tuổi – theo quy định của Bộ Di trú New Zealand. Mẹ nuôi cô đã tìm đến sự hỗ trợ pháp lý để bảo vệ quyền được ở lại học tập và làm việc.
Tạp chí New Zealand Woman's Weekly từng có buổi phỏng vấn với Vicky. Ở tuổi 18, cô đã hoàn thành cả bằng Cử nhân Khoa học lẫn Thạc sĩ Triết học chuyên ngành An ninh mạng và Học máy. Hiện nay, cô đang là nghiên cứu sinh và có tiềm năng trở thành tiến sĩ trẻ nhất tại New Zealand, đồng thời làm việc toàn thời gian tại bộ phận an ninh mạng của hãng hàng không Air New Zealand.
* Tổng hợp