Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu, những người có ý định mua ô tô là tài sản thế chấp cần phải tính toán vì việc mua bán này sẽ trải qua nhiều thủ tục giải chấp, nếu phát sinh trục trặc thì người mua sẽ phải chịu thiệt.
Ngân hàng thanh lý hàng loạt xe sang
Gần đây, các ngân hàng thương mại liên tục rao bán các loại tài sản đảm bảo để xử lý nợ xấu, trong đó, nhiều “xe sang” được rao bán và hạ giá để thu hút người mua.
Theo đó, VIB đang rao bán hơn 100 chiếc xe ô tô để xử lý nợ, trong đó có nhiều chiếc với giá trị lên tới hàng tỷ đồng. Cụ thể, ngân hàng này đang rao bán một chiếc Landrover Range 2013 với giá 1,31 tỷ đồng. Ngoài ra, VIB cũng muốn thanh lý một chiếc Lexus RX350 sản xuất năm 2015 với giá 2,365 tỷ đồng.
VietinBank cũng rao bán chiếc ô tô Mercedes Benz E200 sản xuất năm 2015 với giá bán tối thiểu 790 triệu đồng. Ngoài ra, ngân hàng cũng bán 1 chiếc Audi Q5 sản xuất năm 2015 với giá từ 920 triệu đồng trở lên.
Một ngân hàng khác là TPBank mới đây cũng thông báo tiền hành xử lý tài sản bảo đảm là ô tô thế chấp của loạt khoản nợ của khách hàng cá nhân. Những chiếc xe được rao bán gồm một số chiếc Mercedes như Mercedes E300 giá 1,56 tỷ đồng, Mercedes C250 giá 480 triệu đồng,… Ngoài ra, ngân hàng này còn rao bán hàng loạt chiếc xe khác, chủ yếu là nhãn hiệu Toyota, Huyndai, Ford,…
LS. Nguyễn Thế Truyền, Giám đốc công ty Luật Thiên Thanh, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, về nguyên tắc, khi khách hàng đặt quan hệ tín dụng với ngân hàng, nếu vay có tài sản đảm bảo thì khách hàng phải ký hợp đồng thế chấp tài sản, có thể là thế chấp tài sản của bên thứ ba hoặc thế chấp tài sản của chính khách hàng vay. Khi khách hàng không trả nợ theo hợp đồng tín dụng đã ký thì ngân hàng có quyền xử lý tài sản đã thế chấp để thu hồi nợ.
Theo đó, việc đấu giá là một trong các phương thức xử lý tài sản thế chấp được xem là tối ưu mà các ngân hàng lựa chọn khi xử lý tài sản đảm bảo thu hồi nợ.
Nên mua hay không?
Bên cạnh đó, LS. Nguyễn Thế Truyền cho rằng, việc thanh lý tài sản và mua tài sản thanh lý này là hoàn toàn đúng quy định pháp luật hiện nay, sau khi mua, khách hàng có thể làm đăng ký mới ngay cho tài sản của mình. Tuy nhiên, chất lượng hay giá cả tài sản thế nào phù hợp thì nên có các bên chuyên môn nhận định và đánh giá.
Có thể thấy, ô tô thanh lý của ngân hàng có giá rẻ hơn thị trường đến cả trăm triệu đồng và việc mua ô tô thanh lý là hoàn toàn đúng với quy định của pháp luật. Tuy nhiên, bên cạnh được lợi về giá, người mua cũng cần cân nhắc đến một số rủi ro khi mua tài sản đảm bảo được ngân hàng phát mại.
Theo đó, thủ tục mua xe ngân hàng thanh lý có thể phức tạp và mất nhiều thời gian. Việc xử lý hồ sơ có thể lâu hơn do người bị thu hồi tài sản trì hoãn ký giấy tờ thanh lý, hoặc cố tình không đồng ý thương thảo về giá bán cuối cùng để thanh lý tài sản. Mục đích của việc này là người có nợ kéo dài thời gian để kiếm tiền chuộc xe.
Bên cạnh đó, chất lượng xe thanh lý sẽ không được đảm bảo. Đa số ngân hàng không cam kết về chất lượng xe bán thanh lý, bởi đây không phải chuyên môn của họ. Tuy nhiên, việc đưa xe tới những garage chuyên nghiệp để kiểm tra cũng là bất khả thi, vì các ngân hàng không cho đưa xe ra khỏi bãi nếu chưa thanh toán chiếc xe.
Ngoài ra, thời gian lưu kho lâu cũng khiến nhiều xe xuống cấp. Để tiết kiệm chi phí, các bãi đỗ xe mà ngân hàng thuê cũng thường là bãi cũ, xa, không có mái che. Vì vậy, xe không được bảo dưỡng định kỳ, bụi bẩn, ố bên ngoài, mốc bên trong, ảnh hưởng cả các hệ thống máy móc, công nghệ.
Ông Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế cho rằng: “Việc các ngân hàng ồ ạt thanh lý tài sản bảo đảm để thu hồi nợ, theo các chuyên gia là do dịch COVID-19 đã tác động nặng nề tới hoạt động sản xuất, kinh doanh, khiến nhiều doanh nghiệp mất khả năng trả nợ. Việc phải thanh lý tài sản cũng là việc “cực chẳng đã” của cả đôi bên, vì thế, tài sản đưa ra rao bán thường có giá "mềm" hơn nhiều so với thị trường. Tuy nhiên, có một thức tế là dù nhìn thì “ngon ăn”, nhưng với những người có ý định mua tài sản phát mại lại là vấn đề cần phải tính toán vì việc mua bán này phải qua nhiều thủ tục giải chấp, nếu phát sinh trục trặc thì người mua sẽ phải chịu thiệt”.