Con đường xuyên núi độc nhất ở Tây Bắc, được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận
Theo website của Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings), hang được công nhận là đường xuyên núi duy nhất tại Tây Bắc.
Hang Thẳm Luông còn được gọi là hang Bản Thẳm, thuộc bản Thẳm, xã Tông Lạnh, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La. Hang động này nằm cách Quốc lộ 6 khoảng 300m, từ xa giống như một hầm chui nằm lưng chừng núi. Vào năm 1964, trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, Thẳm Luông đã được quân đội Việt Nam cải tạo bằng cách phá đá, mở rộng lối vào và tạo ra một con đường dẫn lên hang. Nhờ đó, hang đã trở thành nơi cất giấu bí mật quân sự quan trọng của quân đội.
Đến năm 1966, hang tiếp tục được đục thông, tạo thành một con đường mòn nhỏ xuyên qua núi với chiều dài 500 mét. Hiện nay, con đường này đã trở thành lối đi quen thuộc của hàng chục hộ dân địa phương. Theo website của Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings), hang được công nhận là đường xuyên núi duy nhất tại Tây Bắc.
Cửa hang rộng, đủ lớn để một chiếc xe tải nhẹ từ 1,5 đến 2 tấn có thể đi qua. Bên trong hang, có những đoạn đường rộng rãi xen lẫn các đoạn hẹp, khiến việc di chuyển trở nên khó khăn hơn. Một số khu vực bên trong rộng đến mức có thể xây dựng một căn nhà sàn nhỏ theo kiểu truyền thống của người Thái. Đặc biệt, con đường xuyên qua hang được sử dụng hàng ngày bởi hàng chục hộ dân địa phương.
Khi tiến sâu vào bên trong, ánh sáng tự nhiên không thể chiếu sáng, buộc mọi người phải dùng đèn pin hoặc đốt đèn để soi đường. Đối với những ai lần đầu tiên vào hang, cảm giác lo sợ, lạnh lẽo, thậm chí nổi da gà là điều không thể tránh khỏi do bầu không khí đặc trưng của hang đá. Mặc dù mặt đường trong hang đã được trải đất và đá, vẫn còn nhiều ổ voi, ổ gà, gây khó khăn không nhỏ cho việc di chuyển của người dân.
Con đường xuyên qua hang dẫn đến một thung lũng nơi sinh sống của hơn 60 hộ dân thuộc bản Chùn, bản Thẳm và một phần bản Cuông Mường, xã Tông Lạnh. Khí hậu trong hang luôn mát mẻ, giữ ấm vào mùa đông và dễ chịu vào mùa hè. Thạch nhũ bên trong hang mang vẻ đẹp tự nhiên, tạo nên sức hút lớn đối với những người yêu thích khám phá và trải nghiệm.
Tuy nhiên, trong mùa mưa, cung đường hầm này trở nên lầy lội, trơn trượt, khiến việc di chuyển của người dân địa phương vô cùng khó khăn. Đặc biệt, những lúc có người bệnh cần cấp cứu, người dân phải nhờ đến những người trẻ trong bản dùng xe máy để vượt qua con đường này.
Vào mùa hè, hang động trong khu vực trở thành điểm đến thú vị cho những ai yêu thích khám phá. Tuy nhiên, số lượng du khách đến đây còn hạn chế, chủ yếu là các phượt thủ đi bằng xe máy, với trung bình 20-30 người mỗi tuần.
Dịch vụ du lịch tại đây chưa phát triển nhiều nên nơi đây vẫn giữ được nét hoang sơ vốn có. Sau khi trải nghiệm khám phá hang, du khách thường quay về các bản trong xã Tông Lạnh để tận hưởng khung cảnh thiên nhiên và tìm hiểu cuộc sống của người dân địa phương. Họ có cơ hội thưởng thức những món ăn đặc sản như măng và hoa quả tươi ngon, được chính người dân trồng tại vùng đất này.
