Cùng đóng BHXH 15 năm, lương hưu của lao động nam rất thấp so với nữ

Trong dự thảo Luật BHXH sửa đổi, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất giảm năm đóng BHXH từ 20 năm xuống 15 năm, nhưng tỷ lệ hưởng lương hưu tối thiểu của lao động nam khác nữ.

Cụ thể, mức hưởng của lao động nghỉ hưu trong điều kiện bình thường bằng 45% bình quân tiền lương tính đóng BHXH, tương ứng với 20 năm đóng bảo hiểm của lao động nam và 15 năm với lao động nữ. Sau đó, cứ thêm một năm đóng bảo hiểm được hưởng thêm 2%.

Lao động nam đóng 15 năm BHXH hưởng tỷ lệ tối thiểu 33,75% và cần đóng 35 năm để hưởng lương hưu tối đa 75%. Nam đóng đủ 15 năm đến dưới 20 năm thì mức hưởng được tính thêm 2,25% mỗi năm. Lao động nữ tham gia 15 năm hưởng lương hưu tối thiểu 45% và cần đóng 30 năm để đạt mức tối đa 75%.

Cách tính trên cho thấy, cùng đóng BHXH tối thiểu 15 năm, thế nhưng tỷ lệ tích lũy lương hưu với lao động nam lại thấp hơn nữ 11,25%.

Góp ý dự thảo, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng, việc giảm điều kiện số năm đóng BHXH tối thiểu để người tham gia được hưởng lương hưu nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 28 của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách BHXH, là phù hợp với thực tế khi thị trường lao động của nước ta còn ở giai đoạn đầu phát triển.

Quy định thời gian đóng BHXH tối thiểu còn 15 năm cũng tạo cơ hội cho những người tham gia BHXH muộn hoặc quá trình tham gia không liên tục có thời gian đóng ngắn hơn so với quy định hiện nay được hưởng lương hưu thay vì rút BHXH một lần.

Về mức lương hưu lao động nam thấp hơn nữ, đại diện Tổng Liên đoàn Lao động Việt Mam cho biết, do cách tính mức lương hưu hàng tháng dựa trên thời gian đóng góp và mức tiền lương, thu nhập làm căn cứ đóng BHXH nên việc giảm điều kiện về thời gian đóng BHXH sẽ làm xuất hiện thêm nhiều trường hợp lao động nghỉ hưu với mức lương hưu rất thấp, trong đó nam chỉ hưởng mức 33,75%.

Trong khi, dự thảo Luật BHXH sửa đổi bỏ quy định về mức lương hưu hàng tháng thấp nhất, nên không tránh khỏi người lao động băn khoăn, có thể dẫn đến xu hướng “nghèo hóa” của một bộ phận người dân trong tương lai.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề nghị cần xem xét giữ lại quy định về mức lương hưu hàng tháng thấp nhất như Luật BHXH năm 2014, hoặc có phương án để cách tính lương hưu có sự chia sẻ nhằm hỗ trợ cho những người có tiền lương hưu quá thấp để các đối tượng này đảm bảo cuộc sống.

Cho rằng quy định trừ 2% đối với người nghỉ hưu trước tuổi như dự thảo Luật là chưa phù hợp, đại diện Tổng Liên đoàn Lao động cũng đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu không trừ % hoặc tối đa chỉ trừ 1% cho mỗi năm nghỉ trước tuổi đối với lao động nam đã có 35 năm đóng BHXH, lao động nữ đã có 30 năm đóng BHXH hoặc có phương án cho phép người lao động hoán đổi số năm đã đóng BHXH vượt trong trường hợp về hưu trước tuổi.

Lương hưu phải đảm bảo mức sống tối thiểu

Về việc giảm năm đóng BHXH từ 20 xuống còn 15 năm dẫn đến lương hưu sẽ thấp, Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, với quy định trên dù mức lương hưu của những người này có thể khiêm tốn hơn người có thời gian đóng dài, nhưng người lao động được nhận khoản lương hưu hàng tháng ổn định, định kỳ được Nhà nước điều chỉnh.

Trong thời gian hưởng lương hưu họ còn được hưởng BHYT, góp phần đảm bảo cuộc sống tốt hơn khi về già.

Về mức lương hưu thấp nhất, Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, từ ngày 1/7 tới, Nhà nước thực hiện cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp.

Theo đó, lương khu vực Nhà nước sẽ không còn mức lương cơ sở. Vì vậy, việc quy định mức lương hưu thấp nhất như hiện nay không còn phù hợp.

Dự thảo Luật đang xây dựng chính sách BHXH đa tầng, tầng hưu trí xã hội chính là mức lương hưu thấp nhất.

Dự thảo Luật BHXH sửa đổi đang quy định người lao động khi đến tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ 15 năm tham gia BHXH và không nhận BHXH một lần sẽ được nhận trợ cấp hưu trí xã hội. Mức hưởng tùy thuộc vào thời gian đóng, nhưng thấp nhất dự kiến khoảng 500.000 đồng/tháng. Đây có thể hiểu là mức lương hưu thấp nhất tới đây.

Nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Minh Huân cho rằng, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu kỹ để đảm bảo cho người lao động hài hòa về mức đóng và mức hưởng theo hướng cả nam và nữ đóng 15 năm đều được hưởng 45% lương.

Khi giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu còn 15 năm, mức đóng thấp thì mức lương hưu sẽ thấp. Nếu thấp quá không đủ sống, Nhà nước cần nghiên cứu có chính sách hỗ trợ để người về hưu đảm bảo cuộc sống tối thiểu.

>> Đóng BHXH nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu, có được trợ cấp hàng tháng?