Cuộc chiến 'giật giờ' trên màn hình điện thoại: Khi Facebook, Instagram, YouTube, TikTok đọ sức trong đấu trường nghẹt thở

Mỗi chiếc smartphone là cánh cửa dẫn vào một "đấu trường quá tải" của Facebook, Instagram, YouTube, iMessage, TikTok... nơi không gian duy nhất còn lại để cạnh tranh chính là… thời gian trong ngày của bạn. Và không ai nhường ai.

Trong thế giới mà con người chỉ có 24 giờ mỗi ngày, các gã khổng lồ công nghệ đang chiến đấu không khoan nhượng để giành lấy từng phút, từng giây người dùng dán mắt vào màn hình. Theo báo cáo từ Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC), Meta – đế chế của Mark Zuckerberg – đã áp dụng chiến lược "mua hoặc chôn vùi" đối thủ, điển hình là thương vụ thâu tóm Instagram và WhatsApp, để giữ chắc ngôi vương trong không gian số.

FTC lập luận rằng Meta chiếm tới 85% thời lượng người dùng trên mạng xã hội, nếu chỉ tính các đối thủ nhỏ như Snap hay MeWe. Nhưng nếu đưa TikTok vào "cuộc chơi", con số ấy giảm còn 60%. Thêm YouTube? Meta còn lại 30%. Một cú trượt dài chỉ vì thêm vài ứng dụng.

Meta chiếm tới 85% thời lượng người dùng trên mạng xã hội

TikTok: Kẻ phá game chính hiệu

TikTok là ví dụ rõ nét cho mối đe dọa với các ông lớn. Năm 2019, trung bình mỗi người trưởng thành ở Mỹ dành chỉ hơn 2 phút mỗi ngày cho ứng dụng này. Đến 2024? Gần 18 phút/ngày – theo dữ liệu của Epyllion. Và lập tức, các đối thủ lớn lao vào sao chép tính năng: Instagram tung Reels, YouTube có Shorts.

Ngay chính Meta cũng thừa nhận trước tòa: cuối cùng, tất cả ứng dụng đều giống nhau – bởi không ai dám bỏ lỡ xu hướng dù chỉ 1 giây.

>> Từng hứa thay đổi thế giới, Tesla ra mắt taxi tự lái với đội hình hạt tiêu chỉ vỏn vẹn 20 chiếc

Ở thời điểm Facebook mua Instagram với giá 1 tỷ USD năm 2012, chỉ 45% người Mỹ dùng smartphone. App Store còn là vùng đất hoang sơ để các ứng dụng mới tha hồ bùng nổ. Năm 2024? Con số ấy đã gấp đôi, và màn hình điện thoại giờ chật kín ứng dụng.

Không còn người dùng mới để tranh giành, các nền tảng buộc phải cướp thời gian của nhau. Họ không nhắm đến những người chưa lên mạng, mà nhắm đến những người đang lướt TikTok thay vì lướt Instagram, hay xem Netflix thay vì chat Messenger.

Tháng 10/2021, Facebook và Instagram gặp sự cố sập toàn cầu 6 tiếng. Netflix lập tức báo cáo mức độ tương tác tăng 14%. Đầu năm nay, khi TikTok tạm bị cấm ở một số nơi, Facebook và Instagram chứng kiến lượng người dùng tăng vọt 37% – theo chính tài liệu trình tòa của Meta. Rõ ràng, nếu ứng dụng này ngã xuống, sẽ có app khác chiếm ngay chỗ.

TikTok trở thành mối đe dọa với các ông lớn

Dữ liệu từ Cục Thống kê Lao động Mỹ cho thấy, thời gian đọc sách mỗi ngày giảm từ 36 phút (2003) xuống còn 26 phút (2023). Thời gian giao tiếp xã hội giảm mạnh, nhất là ở giới trẻ. Và thậm chí giám đốc hãng bia Asahi đổ lỗi cho video game và TikTok vì giới trẻ uống bia ít hơn – đơn giản vì họ… đã có niềm vui khác trên màn hình.

Thời gian giao tiếp xã hội giảm mạnh, nhất là ở giới trẻ

Chỉ còn một nơi duy nhất chưa bị xâm chiếm: giờ làm việc – nơi con người vẫn tiêu tốn ~8 tiếng mỗi ngày trong 20 năm qua. Nếu AI thực sự giúp tăng năng suất như kỳ vọng, thì thời gian rảnh sẽ nhiều hơn để… tiêu thụ nội dung số.

Thời gian là tài nguyên khan hiếm nhất trong thời đại kỹ thuật số. Và khi người dùng không thể tạo thêm thời gian, các ứng dụng buộc phải cướp giật lẫn nhau để sinh tồn. Như chính Zuckerberg từng nói: “Tạo ra một app mới là điều rất khó. Nhưng cướp được sự chú ý của người dùng thì vô cùng đáng giá.”

>> 3 nghề sắp tuyệt chủng vì AI: Thu ngân top đầu