ĐBQH Hà Sỹ Đồng: 'Tiến trình cải thiện môi trường kinh doanh đang chậm lại, thậm chí có chỗ, có lúc còn đi ngược lại'

Cơ hội để hộ kinh doanh nâng tầm thành doanh nghiệp

Nêu ý kiến tại phiên thảo luận của Quốc hội về kinh tế - xã hội sáng 17/6, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) cho biết về chính sách bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh khoán từ ngày 1/1/2026, có rất nhiều ý kiến trái chiều.

Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng

Nhiều quan chức ngành thuế và một số chuyên gia cho rằng quy định này mở ra cơ hội nâng tầm hộ kinh doanh trở thành doanh nghiệp.

"Nhưng cũng có không ít hộ kinh doanh, cá nhân tỏ ra hoang mang. Có những phản ứng như báo chí đã phản ánh, là không nhận chuyển khoản mà chỉ nhận tiền mặt…", ông Đồng phản ánh.

Theo đại biểu, trong vấn đề này, có 2 việc cần làm ngay. Thứ nhất là tăng cường truyền thông để người dân hiểu đúng, hiểu đầy đủ về chính sách mới. Cùng với đó là hỗ trợ các hộ kinh doanh về thủ tục, nhất là khai thuế cho đến khi họ tự làm được, "thay vì cứ đến thời điểm chính sách có hiệu lực là kiểm tra và xử phạt".

"Tôi từng nghe một cử tri là chủ doanh nghiệp nhỏ phản ánh là chỉ vì nộp thuế chậm vài phút mà họ bị hành lên hành xuống nên sau đó họ xin từ doanh nghiệp xuống hộ kinh doanh. Việc triển khai thực hiện là rất quan trọng, nhất là khi người dân và doanh nghiệp đang phải thích ứng với sự thay đổi chính sách nhanh và nhiều như thời gian này”, ông Đồng nói.

Cần một cuộc cách mạng trong môi trường kinh doanh

Từ vấn đề thuế khoán, ông Đồng cho rằng, nhìn rộng hơn, là vấn đề cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam thời gian qua.

"Tôi khá là sốt ruột vì tiến trình cải thiện môi trường kinh doanh của chúng ta đang chậm lại, thậm chí có chỗ, có lúc còn đi ngược lại", ông Đồng nhìn nhận.

Cần một cuộc cách mạng trong môi trường kinh doanh.

Ông nói các nghị quyết 57, 66, 68 của Bộ Chính trị rất rõ, song tình trạng các doanh nghiệp phản ánh vướng mắc trong môi trường kinh doanh vẫn rất nhiều, "thậm chí ngày càng nhiều vấn đề khó như nhiều đại biểu đã phát biểu trước tôi".

"Nếu chúng ta không chấp nhận một cuộc cách mạng trong môi trường kinh doanh thì tôi e là những cải thiện nho nhỏ sẽ không ăn thua gì", ông Đồng nêu, và nhấn mạnh, không có đột phá, chắc chắn mục tiêu tăng trưởng dài hạn 2 con số trong 2 thập kỷ tiếp theo không thể đạt được.

Thậm chí, nếu chúng ta cứ giữ mục tiêu tăng trưởng cao trong các năm 2026, 2027 mà sử dụng các biện pháp về tài khóa, tiền tệ thì rủi ro vĩ mô rất lớn.

Ông Đồng dẫn ví dụ, thời gian qua, nhiều điều kiện đầu tư kinh doanh được nỗ lực cắt giảm, thì đến nay đang có dấu hiệu quay lại. Đơn cử như lĩnh vực xuất khẩu gạo, đến năm 2018, các điều kiện kinh doanh đã được giảm xuống rất nhiều. Nhưng gần đây, lại có dự thảo sửa đổi Nghị định 107 yêu cầu doanh nghiệp xuất khẩu gạo phải sở hữu kho mà không được phép thuê kho nữa.

Đại biểu đoàn Quảng Trị cũng dẫn báo cáo của Liên đoàn Thương mại - Công nghiệp Việt Nam phản ánh việc đầu tư các dự án có sử dụng đất của Việt Nam hiện nay như một rừng thủ tục, núi thủ tục, từ việc xin quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất, chấp thuận chủ trương đầu tư, thẩm định thiết kế, môi trường, phòng cháy chữa cháy, tiền sử dụng đất, giấy phép xây dựng, nghiệm thu công trình…

"Với tình trạng rừng thủ tục, núi thủ tục như vậy, chúng ta khó có thể huy động được đủ đầu tư tư nhân để phục vụ tăng trưởng", ông Đồng nêu, và đề nghị Chính phủ phải rất quyết liệt trong việc này.

>>Luật sư: Hộ kinh doanh từ chối nhận tiền chuyển khoản là hành vi có dấu hiệu trốn tránh thuế, thể hiện sự thiếu hiểu biết pháp luật