Đề xuất đặt cọc đấu giá đất bằng 50% giá khởi điểm
Bộ Tư pháp đang hoàn thiện thể chế các nhóm vấn đề liên quan đến hoạt động đấu giá tài sản, trong đó có việc nghiên cứu sửa đổi ngay quy định nâng mức tiền đặt trước của cá nhân tham gia đấu giá đất tối đa từ 20% lên 50%.
Nguyên nhân đất bị "thổi giá"
Ngày 24/9, báo cáo tại cuộc họp về dự thảo Nghị quyết của Chính phủ quy định "xử lý khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đấu giá tài sản", Cục Bổ trợ tư pháp (Bộ Tư pháp) cho hay, tình trạng trả giá cao bất thường sau đó bỏ cọc, thông đồng, dìm giá, thao túng giá trong đấu giá đất thời gian qua tại một số địa phương gây ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh thị trường bất động sản; tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an ninh, trật tự; tác động đến phát triển kinh tế - xã hội.
Tình trạng nêu trên xuất phát từ một số nguyên nhân như: Giá khởi điểm thấp so với giá thị trường, từ đó tiền đặt cọc tham gia đấu giá thấp (tối đa 20%) cùng với thời gian nộp tiền trúng đấu giá dài, dẫn đến nhiều người dân, nhà đầu tư không có nhu cầu sử dụng đất cũng tham gia đấu giá, cố tình "thổi giá" trục lợi; tình trạng khan hiếm nguồn cung đất nền tại Hà Nội khiến giá đất tăng đột biến...
Thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư; Công văn của Văn phòng Đảng ủy Chính phủ, Bộ Tư pháp có trách nhiệm hoàn thiện thể chế các nhóm vấn đề: Nghiên cứu sửa đổi ngay quy định nâng mức tiền đặt trước của cá nhân tham gia đấu giá từ tối đa 20% lên 50%; xem xét, xử lý hình sự đối với trường hợp trúng đấu giá nhưng bỏ cọc; nâng mức xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự khi tham gia đấu giá đối với trường hợp vi phạm khác...
Cục Bổ trợ tư pháp cho rằng việc xây dựng Nghị quyết của Chính phủ quy định xử lý khó khăn, vướng mắc về đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp giao đất, cho thuê đất theo quy định của Luật Đất đai là rất cần thiết.
Nâng tiền đặt cọc tham gia đấu giá đất lên mức 50%
Theo Cục Bổ trợ tư pháp, hiện trong dự thảo Nghị quyết quy định, trường hợp giao đất ở cho cá nhân, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư thì tiền đặt trước tham gia đấu giá quyền sử dụng đất tối thiểu là 10% và tối đa là 50% giá khởi điểm.
Dự thảo Nghị quyết cũng nêu rõ: Người trúng đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất ở cho cá nhân vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền trúng đấu giá dẫn đến quyết định công nhận hủy kết quả đấu giá, sẽ bị cấm tham gia đấu giá 6 tháng đến 5 năm. Có trách nhiệm thanh toán đầy đủ chi phí tổ chức đấu giá, giá dịch vụ và các chi phí liên quan khác của cuộc đấu giá đó theo thông báo của cơ quan có thẩm quyền...
Nêu ý kiến cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú cho rằng, cần cân nhắc đề xuất cấm tham gia đấu giá từ 6 tháng đến 5 năm, bởi Điều 70 của Luật Đấu giá tài sản hiện hành chỉ áp dụng biện pháp cấm đối với các trường hợp liên quan đến dự án đầu tư và khai thác khoáng sản.
Bên cạnh đó, việc nâng mức tiền đặt cọc lên đến 50% được coi là một biện pháp răn đe rất mạnh mẽ. Người tham gia sẽ không dám bỏ cọc vì sẽ mất một khoản tiền rất lớn. Do đó, việc bổ sung hình phạt cấm tham gia là không cần thiết.
Về các loại phí và tiền đặt cọc, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú nhấn mạnh, khi đã có quy định về tiền đặt cọc cao và bị mất khi bỏ cọc thì việc thu thêm các khoản phí khác là không có nhiều giá trị và chỉ làm phức tạp thêm vấn đề. Thứ trưởng tán thành việc nâng mức đặt cọc tối đa từ 20% đến 50% là hợp lý và đủ sức răn đe.
Đối với phạm vi của dự thảo, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nhất trí việc dự thảo Nghị quyết chỉ tập trung giải quyết, xử lý các khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn đấu giá quyền sử dụng đất, tạo điều kiện thuận lợi cho những người tham gia một cách minh bạch và hạn chế tiêu cực, lợi dụng, trục lợi.
Bộ trưởng yêu cầu rà soát kỹ lưỡng các khó khăn, vướng mắc trên thực tiễn và từ quy định pháp luật để đề xuất các giải pháp, quy định cụ thể trong dự thảo Nghị quyết theo hướng tiếp thu tinh thần và mục tiêu từ chỉ đạo của cấp trên, nhưng khi thiết kế về mặt pháp lý và kỹ thuật thì phải có trách nhiệm và chủ động giải trình những điểm không hợp lý nếu có...
