Địa phương được mệnh danh là Việt Nam thu nhỏ: Sở hữu trữ lượng "vàng đen" khổng lồ, là tỉnh duy nhất vừa giáp biển vừa giáp Trung Quốc

Quảng Ninh là tỉnh ven biển thuộc vùng Đông Bắc Bộ. Theo quy hoạch phát triển kinh tế, tỉnh vừa thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía bắc vừa thuộc Vùng duyên hải Bắc Bộ. Từ một địa phương chủ yếu phát triển nhờ than đá, Quảng Ninh đã đã vươn lên như một trong những điểm đến ấn tượng, trung tâm du lịch nổi tiếng của Việt Nam.

Tỉnh duy nhất vừa giáp biển vừa giáp Trung Quốc

Quảng Ninh được mệnh danh là Việt Nam thu nhỏ khi có đủ các loại địa hình từ vùng núi, trung du, đồng bằng ven biển, biển và hải đảo. Về vị trí địa lý, trên đất liền, phía Bắc của Quảng Ninh giáp Quảng Tây (Trung Quốc) với hơn 132km đường biên giới; phía đông giáp với vịnh Bắc Bộ; phía tây giáp với các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang, Hải Dương; phía nam giáp với Hải Phòng. Đường bờ biển của Quảng Ninh dài 250km. Do đó, Quảng Ninh là tỉnh duy nhất thuộc Đồng bằng sông Hồng vừa giáp Trung Quốc vừa giáp vùng Trung du và miền núi phía Bắc.

Theo cổng thông tin điện tử Quảng Ninh, tỉnh này có hơn 2.000 hòn đảo, chiếm 11,5% diện tích toàn tỉnh, trải dài theo đường ven biển hơn 250 km và chia thành nhiều lớp. Số lượng đảo nhiều nhất tập trung ở Vịnh Hạ Long (1.969 đảo). Trong đó, 775 đảo thuộc vùng lõi của vịnh này 2 lần được công nhận di sản thiên nhiên thế giới. Trong ảnh là điểm ngắm cảnh vịnh Hạ Long tại cầu Bài Thơ.

Quảng Ninh có 2 huyện đảo là Vân Đồn và Cô Tô. Trong đó, đảo lớn nhất và đông dân nhất là đảo Cái Bầu (diện tích 172 km2). Đảo này được kết nối với đất liền bằng cao tốc Hạ Long - Vân Đồn (khánh thành ngày 30/12/2018). Đây cũng là hòn đảo duy nhất có đường cao tốc ở Việt Nam.

Trên đảo còn có sân bay quốc tế Vân Đồn. Đây là Cảng hàng không tư nhân đầu tiên của Việt Nam do Sun Group xây dựng với công suất 2,5 triệu khách và 10.000 tấn hàng hoá mỗi năm. Sân bay có đường băng dài 3,6 km, rộng 45 m, đủ tiêu chuẩn đón những máy bay tiên tiến nhất thế giới.

Huyện đảo Cô Tô có diện tích đất là 47 km2, bao gồm 50 hòn đảo. Trong đó 3 đảo lớn nhất là Cô Tô, Thanh Lân và đảo Trần. Theo đồ án quy hoạch chung của tỉnh trong giai đoạn 2030-2050 có kế hoạch xây dựng sân bay tại đảo Cô Tô với diện tích 130 ha. Nếu được thực hiện, sân bay sẽ giúp Cô Tô khai phá tiềm năng du lịch, góp phần phục vụ công tác cứu hộ, cứu nạn, các hoạt động đảm bảo an ninh, quốc phòng.

Ảnh: Cổng thông tin điện tử Tỉnh Quảng Ninh.

Quảng Ninh còn có 6.000 km2 mặt biển, 400 km2 bãi triều, 200 km2 eo vịnh... Địa phương này cũng là tỉnh duy nhất có đường biên giới với Trung Quốc cả ở trên bộ và trên biển. Với vai trò cửa ngõ thông ra biển của cả vùng đồng bằng sông Hồng, Quảng Ninh có nhiều cảng lớn, có năng lực bốc xếp cho tàu hàng chục nghìn tấn như: Cái Lân, Cửa Ông, Vạn Gia, Mũi Chùa, khu bến Yên Hưng…

Năm 2022, theo thống kế của Cơ quan Cảng vụ Hàng hải Quảng Ninh, các cảng trên địa bàn tỉnh đón được gần 80.000 lượt tàu, với tổng lượng hàng hoá đạt 131 triệu tấn, gần gấp đôi lượng hàng hoá qua cảng Cái Mép - Thị Vải.

Thủ phủ "vàng đen" lột xác thành trung tâm du lịch

Với sản lượng một năm đạt 40 triệu tấn than, 6,5 triệu tấn đá vôi xi măng những năm trước 2010, Quảng Ninh dường như đã đứng trên đỉnh cao của ngành kinh tế “nâu”, tức là phụ thuộc gần như toàn bộ vào khai khoáng. Tuy nhiên trong quá trình phát triển, tỉnh đã sớm nhận diện về sự thoái trào sau đỉnh cao, nếu chỉ chờ vào những mỏ than lộ thiên đang dần cạn kiệt sau hàng thế kỷ, hay đầu tư tốn kém vào khai thác hầm lò.

Đặc biệt, việc gắn bó lâu dài với công nghiệp nâu đã cho thấy những hậu quả nặng nề, khi môi trường nước, không khí và thậm chí cả tiếng ồn ở Quảng Ninh từng nhiều lần ở mức báo động. Thay đổi là giải pháp trước bài toán bức thiết. Cùng với quyết tâm dám nghĩ, dám làm, tỉnh đã chuyển hướng sang kinh tế “xanh”, tức đặt du lịch và dịch vụ là ngành kinh tế mũi nhọn, giảm dần khai khoáng.

Ảnh: Báo Thanh Niên.

Tỉnh có 632 di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh, nhiều trong đó là khung cảnh đặc sắc, kỳ vĩ hiếm có bậc nhất Việt Nam như Di sản thế giới UNESCO Vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long… Tuy nhiên, du lịch Quảng Ninh của hơn 10 năm trước còn nghèo nàn cơ sở vật chất, đơn điệu trong sản phẩm và nhỏ lẻ trong đầu tư các tuyến điểm du lịch. Giờ đây, sau một thập kỷ, du khách thực sự choáng ngợp trước những bước đột phá, chuyển mình mạnh mẽ của Quảng Ninh, khi tỉnh này hướng đến kinh tế xanh bền vững.

Nếu như trước năm 2010, Quảng Ninh chưa khi nào đón quá 5 triệu lượt khách thì năm 2022, tỉnh đã thu hút 11,6 triệu khách du lịch, đứng thứ 4 cả nước.

Bên cạnh tài nguyên thiên nhiên sẵn có, Quảng Ninh cũng xây dựng nhiều khu vui chơi giải trí, cơ sở hạ tầng phục vụ khách du lịch. Trong ảnh là cảng tàu khách quốc tế Hạ Long. Cảng có khả năng đón các du thuyền 5 sao, chở hàng nghìn khách du lịch quốc tế.

Tận dụng lợi thế có vùng biển rộng, ngư dân Quảng Ninh đã thành lập đội tàu lên đến hơn 8.000 chiếc, đạt tổng sản lượng thủy sản 149.900 tấn; trong đó khai thác trên 75.300 tấn, nuôi trồng 74.600 tấn. Lĩnh vực này đóng góp gần 50% giá trị sản xuất ngành nông, lâm, ngư nghiệp của tỉnh, tạo việc làm và thu nhập cho hàng chục nghìn lao động.