Doanh nghiệp Việt dấn thân làm đường sắt: Sau ray Hòa Phát, một đại gia cơ khí muốn sản xuất đầu máy, toa xe

Ngày 20/6 tới đây, Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM, UPCoM: VEA) sẽ tổ chức ĐHĐCĐ thường niên tại trụ sở chính ở Hà Nội. Năm 2025, doanh nghiệp đặt kế hoạch doanh thu 7.140 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 4.330 tỷ đồng.

Đáng chú ý, VEAM vừa bổ sung loạt ngành nghề kinh doanh mới liên quan đến lĩnh vực đường sắt, bao gồm sản xuất đầu máy điện, diesel, hơi nước và các loại đầu máy xe lửa khác; sản xuất toa xe khách, xe điện tự động, xe tải, toa trần, cũng như các bộ phận đặc thù và dịch vụ bảo dưỡng. Ngoài ra, công ty còn mở rộng sang lĩnh vực sửa chữa thiết bị vận tải như tàu thuyền, máy bay, đầu máy xe lửa, toa xe, và sản xuất thiết bị điện như còi báo động, đèn tín hiệu giao thông, thiết bị UPS, ắc quy…

VEAM muốn tham gia vào chuỗi cung ứng ngành đường sắt Việt Nam

Động thái này được đưa ra sau cuộc họp hồi tháng 3/2025 giữa VEAM và Bộ Công Thương về định hướng tham gia chuỗi cung ứng ngành công nghiệp đường sắt.

Tại cuộc họp, ông Trần Quân Anh, Trưởng ban Kinh tế - Kế hoạch VEAM cho biết doanh nghiệp đang nghiên cứu nhiều sản phẩm cơ khí phục vụ đường sắt như hệ thống cấp điện thay ray thứ 3 hoặc cấp điện trên cao dùng điện một chiều cho đường sắt đô thị; hệ thống cấp điện xoay chiều cho đường sắt quốc gia và đường sắt tốc độ cao; phụ kiện ray và các cụm chi tiết chuyên biệt.

Theo ông Quân, ngành cơ khí chế tạo trong nước có thể tham gia vào các dự án đường sắt quốc gia, metro, đường sắt tốc độ cao cũng như các lĩnh vực liên quan đến điện gió, điện hạt nhân… trong các hạng mục như hệ thống cấp điện, trạm biến áp, thang máy, kết cấu thép.

“Với năng lực và kinh nghiệm sẵn có, VEAM hoàn toàn tự tin tham gia chuỗi cung ứng linh kiện, kết cấu cơ khí cho các dự án đường sắt, điện gió, bảo dưỡng đầu máy và toa xe”, ông Quân khẳng định.

Để hiện thực hóa chiến lược này, VEAM đã đề xuất với Bộ Công Thương được sản xuất các sản phẩm như bu lông, kẹp ray, động cơ điện, hộp giảm tốc, hệ thống phanh, các chi tiết trong toa tàu, máy phát điện, kết cấu thép hạ tầng và thiết bị trạm bảo dưỡng đầu máy, toa xe...

Bên cạnh đó, doanh nghiệp đề nghị được đưa vào danh mục các đơn vị đủ năng lực sản xuất chi tiết cơ khí cho ngành đường sắt, đồng thời kiến nghị có cơ chế hỗ trợ tài chính cho hoạt động R&D hoặc chuyển giao công nghệ. VEAM cũng mong muốn được tiếp cận vốn vay ưu đãi để đầu tư thiết bị công nghệ, đào tạo nhân lực và có cơ chế bảo lãnh thanh toán khi tham gia các dự án.

VEAM đề xuất tham gia sản xuất các thành phần quan trọng cho loạt dự án đường sắt

Doanh nghiệp Việt sẵn sàng tham gia ngành công nghiệp đường sắt

Trước quyết tâm thúc đẩy ngành công nghiệp đường sắt của Chính phủ, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang chủ động nghiên cứu và sẵn sàng tham gia vào chuỗi cung ứng sản phẩm cho các dự án trọng điểm sắp tới. Đáng chú ý, tổng quy mô đầu tư của các dự án này ước tính lên tới 160 tỷ USD, nổi bật gồm 3 tuyến kết nối với Trung Quốc: Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Lạng Sơn và Hà Nội - Hạ Long - Móng Cái (tổng vốn khoảng 21,3 tỷ USD); tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam (67 tỷ USD) và loạt dự án metro tại Hà Nội, TP. HCM (77,2 tỷ USD).

Theo đó, Hòa Phát (HPG) đã dành 3 năm để nghiên cứu sản phẩm ray tàu và hiện đang triển khai dự án nhà máy sản xuất ray và thép đặc biệt trị giá hơn 10.000 tỷ đồng tại Quảng Ngãi. Ở mảng đầu máy, toa tàu, nhiều "ông lớn" ngành cơ khí như Thành Công, THACO đã có những động thái nhập cuộc. Riêng trong lĩnh vực thông tin tín hiệu đường sắt, lãnh đạo Viettel Solutions (thuộc Tập đoàn Viettel) khẳng định: “Viettel sẵn sàng làm chủ công nghệ này”.

>> Điệp khúc niêm yết của doanh nghiệp ô tô hàng đầu Việt Nam, 7 năm vẫn là 'câu chuyện trên giấy'