Apple tăng tốc mở rộng tại Việt Nam bất chấp áp lực thuế từ chính quyền Trump

Tổng thống Donald Trump: Mỹ muốn sản xuất chip, không phải giày dép, quần áo

Phát biểu với các phóng viên trước khi lên chuyên cơ Air Force One ở New Jersey hôm 25/5, Tổng thống Donald Trump cho biết ông đồng ý với bình luận của Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent vào ngày 29/4 rằng Mỹ không nhất thiết cần một "ngành công nghiệp dệt may bùng nổ" – bình luận đã bị Hội đồng các tổ chức dệt may quốc gia chỉ trích.

"Chúng ta không muốn sản xuất giày thể thao và áo phông. Chúng ta muốn sản xuất thiết bị quân sự. Chúng ta muốn sản xuất những thứ lớn lao. Chúng ta muốn làm trí tuệ nhân tạo (AI) với máy tính", ông Trump nói thêm.

"Thành thật mà nói, tôi không muốn sản xuất áo phông. Tôi không muốn sản xuất tất. Chúng ta có thể làm những thứ đó rất tốt ở những nơi khác. Chúng ta muốn sản xuất chip, máy tính và nhiều thứ khác, xe tăng và tàu chiến", ông Trump nhấn mạnh.

Tuần trước, ông Trump cũng tuyên bố Apple phải trả 25% thuế cho những chiếc iPhone được sản xuất bên ngoài nước Mỹ. “Tôi đã nói với Tim Cook từ lâu rằng tôi hy vọng iPhone bán tại Mỹ sẽ được sản xuất tại Mỹ, không phải ở Ấn Độ hay bất kỳ nơi nào khác. Nếu không, Apple phải chịu mức thuế tối thiểu 25%”, ông Trump viết trên nền tảng mạng xã hội của mình.

Không chỉ Apple, ông Trump còn tuyên bố sẽ áp thuế tương tự đối với Samsung và bất kỳ hãng điện thoại nào lắp ráp sản phẩm ngoài lãnh thổ Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump dọa áp thuế 25% với iPhone (Ảnh minh họa)

Động thái này là một phần trong loạt tuyên bố cứng rắn gần đây của ông Trump nhằm gia tăng áp lực chuyển chuỗi cung ứng lên các tập đoàn công nghệ Mỹ, trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Trung Quốc tiếp tục leo thang.

Trước đó, ông Trump từng đề xuất nâng thuế lên 145% với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc – nơi phần lớn iPhone hiện đang được lắp ráp. Tuy nhiên, sau đó, Mỹ đã tạm miễn thuế đối với điện thoại thông minh và máy tính.

Dù Apple vẫn giữ kín quy trình sản xuất, các chuyên gia ước tính khoảng 90% iPhone hiện vẫn đang được lắp ráp tại Trung Quốc. Mỹ là thị trường lớn nhất của Apple, với doanh số hơn 60 triệu chiếc iPhone bán ra mỗi năm. Vì vậy, bất kỳ thay đổi nào trong quy trình sản xuất cũng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của tập đoàn.

Trong khi đó, việc đưa toàn bộ dây chuyền sản xuất về Mỹ sẽ đặt Apple trước nhiều thách thức. Theo ước tính của công ty phân tích tài chính Wedbush Securities, nếu sản xuất tại Mỹ, mỗi chiếc iPhone có thể đội giá lên tới 3.500 USD – gấp 3 lần so với hiện tại do chi phí lao động và cơ sở hạ tầng cao hơn đáng kể.

Việt Nam – điểm đến chiến lược tiếp theo của Apple và các doanh nghiệp "chân rết"

Báo cáo từ Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài (VAFIE) ngày 16/4/2025 cho biết Apple đã hoàn tất chuyển 11 nhà máy sản xuất thiết bị nghe nhìn vào Việt Nam và không có dấu hiệu rút lui do thuế quan, nhờ chiến lược dài hạn tại Việt Nam.

Theo Nikkei Asia, Apple đã nâng tỷ lệ sản xuất iPad và Apple Watch tại Việt Nam lên 25%, vượt dự báo của JP Morgan, cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, Apple vẫn giữ 70% sản lượng tại Trung Quốc do lợi thế hệ sinh thái sản xuất. Kế hoạch sản xuất MacBook tại Việt Nam vào cuối năm 2025 phù hợp với định hướng đã nêu từ năm 2022.

Đáng chú ý, Foxconn, Luxshare và Goertek – những đối tác của Apple – cũng có kế hoạch mở rộng đầu tư tại Việt Nam. Cụ thể, Foxconn – một nhà cung cấp lớn cho Apple – có sự hiện diện đáng kể tại Việt Nam, đặc biệt tại tỉnh Bắc Giang, nơi công ty vận hành một trong những nhà máy lắp ráp iPhone lớn nhất. Hiện nay, đơn vị này có kế hoạch rót thêm 300 triệu USD vào nhà máy Bắc Giang để sản xuất iPhone.

3 doanh nghiệp chuyên sản xuất cho Apple tăng vốn và mở rộng nhà máy tại Việt Nam (Nguồn: BVSC)

Luxshare coi Việt Nam là một cứ điểm sản xuất chiến lược, đặc biệt trong gia công linh kiện điện tử cho Apple như tai nghe AirPods. Từ khi bắt đầu đầu tư vào năm 2016 tại KCN Quang Châu (Bắc Giang), Luxshare đã mở rộng lên 6 nhà máy tại Việt Nam, bao gồm Vân Trung (Bắc Giang) và VSIP Nghệ An, với tổng vốn đầu tư 600 triệu USD. Riêng tại Bắc Giang, công ty đã tăng vốn lên 504 triệu USD và tạo việc làm cho hơn 41.000 lao động tính đến năm 2024.

Goertek coi Việt Nam là trung tâm sản xuất lớn nhất ngoài Trung Quốc, đóng góp 30% sản lượng và doanh thu toàn cầu. Từ năm 2013, công ty đầu tư tại Bắc Ninh và đến năm 2023 đã nâng tổng vốn lên hơn 1,1 tỷ USD, gồm 600 triệu USD tại Bắc Ninh và 500 triệu USD tại Nghệ An. Việt Nam sản xuất AirPods, thiết bị thực tế ảo (VR) và thiết bị âm thanh cho Apple, Samsung, Amazon, Meta và là nơi đầu tiên ngoài Trung Quốc sản xuất AirPods từ năm 2019.

Những khu công nghiệp đang là "cứ điểm" của hệ sinh thái Apple

Việt Nam đang dần trở thành một trong những trung tâm sản xuất chiến lược của Apple tại châu Á, với hơn 35 nhà máy và văn phòng đối tác trải khắp cả nước (tính đến năm 2024). Trong đó, nhiều khu công nghiệp (KCN) đóng vai trò then chốt, không chỉ là nơi đặt chân của các “ông lớn” như Foxconn, Luxshare, Goertek... mà còn có sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp bất động sản công nghiệp đang niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam.

Nhà máy Foxconn ở Bắc Giang

Tại miền Bắc, Bắc Ninh và Bắc Giang là 2 địa phương dẫn đầu về số lượng nhà máy trong chuỗi cung ứng của Apple. Tại Bắc Giang, KCN Quang Châu nổi bật với sự hiện diện của Foxconn – đơn vị đã đầu tư hơn 15.400 tỷ đồng cho một nhà máy rộng 50ha chuyên sản xuất linh kiện điện tử. Chủ đầu tư hạ tầng KCN này là CTCP KCN Sài Gòn – Bắc Giang (SBG), công ty con của Tổng CTCP Phát triển Đô thị Kinh Bắc (KBC). Ngoài Quang Châu, các KCN như Vân Trung và Đình Trám tại Bắc Giang cũng đang được Luxshare và Fuhong (thuộc Foxconn) sử dụng làm nơi sản xuất thiết bị cho Apple.

Tại Bắc Ninh, KCN VSIP, Đại Đồng – Hoàn Sơn và Quế Võ lần lượt là địa điểm của nhiều nhà máy thuộc Goertek, Luxshare và Foxconn. Được biết, KCN VSIP là sản phẩm hợp tác giữa Becamex IDC (BCM) và Sembcorp (Singapore). Các nhà đầu tư này không chỉ cung cấp hạ tầng cho doanh nghiệp công nghệ nước ngoài mà còn liên tục mở rộng quỹ đất công nghiệp nhằm đón đầu làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu.

KCN Yên Phong, do Tổng CTCP Viglacera (VGC) phát triển, cũng là khu vực có tiềm năng lớn trong việc thu hút nhà cung ứng cấp 2 của Apple – đặc biệt khi xu hướng xây dựng hệ sinh thái phụ trợ tại chỗ ngày càng rõ rệt. Công ty con của VGC là CTCP Hạ tầng Viglacera (VIG) hiện đang trực tiếp vận hành một số khu công nghiệp tại Bắc Ninh.

Ngoài 2 địa phương đầu tàu, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Hưng Yên, Hải Phòng và Hà Nội cũng đang nổi lên như các điểm đến tiếp theo của dòng vốn công nghệ cao. Đơn cử như tại Hải Phòng, KCN Tràng Duệ (cũng do KBC đầu tư) là nơi LG Innotek sản xuất cụm camera cho iPhone. Trong khi đó, tại Hòa Bình, Tập đoàn Meiko (Nhật Bản) – nhà cung cấp bảng mạch in cho Apple – đang xây dựng nhà máy công nghệ cao trị giá 500 triệu USD tại KCN Bờ trái sông Đà, hứa hẹn tạo thêm một “cứ điểm” sản xuất mới trong tương lai gần.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đại biểu nhấn nút khởi công dự án Nhà máy sản xuất, chế tạo các loại bảng mạch in điện tử (PCB) tại Khu công nghiệp Bờ trái sông Đà, TP. Hòa Bình (Ảnh: VGP)

Các KCN nói trên không chỉ là điểm đến của chuỗi sản xuất Apple mà còn là động lực tăng trưởng dài hạn cho các doanh nghiệp bất động sản công nghiệp trong nước. Những cái tên như KBC, VGC, BCM đang trực tiếp hưởng lợi nhờ lượng nhu cầu thuê đất, thuê nhà xưởng và mở rộng nhà máy đến từ các tập đoàn đa quốc gia. Xu hướng này cho thấy Apple không chỉ mang công nghệ đến Việt Nam mà còn kéo theo một làn sóng dịch chuyển chuỗi giá trị sản xuất có khả năng định hình lại bản đồ công nghiệp phía Bắc trong nhiều năm tới.

>> Sức ép thuế quan Mỹ: Apple, Foxconn bám trụ tại Việt Nam - Samsung, LG và Intel tính đường rút