Dòng vốn tỷ đô sẵn sàng đổ vào Việt Nam khi thị trường được nâng hạng

Chính phủ đã phê duyệt Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, đánh dấu một bước tiến quan trọng để thị trường tiệm cận chuẩn mực quốc tế. Theo ước tính, trong ba năm tới, có thể xuất hiện làn sóng IPO trị giá khoảng 47 tỷ USD, mở ra cơ hội huy động vốn lớn cho doanh nghiệp và nhiều lựa chọn mới cho nhà đầu tư.

Việt Nam hiện vẫn ở nhóm “cận biên” theo phân loại của FTSE và MSCI. Khi được nâng lên nhóm “mới nổi”, thị trường sẽ có khả năng tiếp cận dòng vốn thụ động quy mô hàng trăm tỷ USD từ các quỹ chỉ số toàn cầu. Đây là bước đi phù hợp với định hướng phát triển thị trường vốn, cơ cấu lại nền kinh tế và hội nhập quốc tế.

Đến cuối năm 2024, vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam đạt trên 7,5 triệu tỷ đồng, tương đương hơn 80 phần trăm GDP, gấp bảy lần so với cách đây một thập kỷ. Thanh khoản bình quân mỗi phiên đã vọt lên gần 35.000 tỷ đồng, cao gấp mười lần so với giai đoạn 2013 đến 2015. Dù tăng trưởng nhanh, thị trường vẫn cần cải thiện thêm về minh bạch, chuẩn thanh toán và công bố thông tin để đạt chuẩn nâng hạng.

Kinh nghiệm từ Qatar năm 2014 và Pakistan năm 2017 cho thấy, khi được nâng hạng, dòng vốn ngoại thường đổ vào mạnh mẽ, giúp thị trường tăng thanh khoản và củng cố niềm tin của nhà đầu tư trong nước.

Làn sóng IPO được kỳ vọng bùng nổ

Trong chương trình Phố Tài chính trên VTV8, ông Trịnh Thanh Cần, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Kafi, nhận định việc nâng hạng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ cổ phần hóa và IPO. Theo ông, hàng hóa trên thị trường sẽ đa dạng hơn, tỷ trọng ngành nghề niêm yết sẽ sát hơn với cơ cấu thực tế của nền kinh tế.

Trong vài năm qua, IPO trầm lắng do ảnh hưởng của dịch Covid 19, khủng hoảng trái phiếu doanh nghiệp và một số vụ việc thao túng giá cổ phiếu. Định giá thị trường ở mức thấp khiến doanh nghiệp khó thành công nếu chào bán ra công chúng. Tuy nhiên, bối cảnh hiện nay đã thay đổi.

Nửa đầu năm 2025, GDP tăng 7,52 phần trăm, mức cao nhất trong năm năm gần đây. Lạm phát ổn định, dòng vốn nội ngoại dồi dào đã đẩy thanh khoản lên mức kỷ lục.

Từ nửa cuối năm, nhiều thương vụ IPO lớn được chờ đợi. Trong nhóm tài chính có TCBS, VPBS và VPS. Ngành bán lẻ có Bách Hóa Xanh. F&B có Highlands Coffee và Masan Consumer. Nông nghiệp có Hòa Phát Nông nghiệp. Công nghệ có Viettel IDC. Ngay cả Chứng khoán Kafi cũng dự kiến IPO trong quý IV năm nay hoặc đầu năm 2026.

“Những thương vụ quy mô lớn, chất lượng cao sẽ mang lại cơ hội đầu tư đáng chú ý cho thị trường và nhà đầu tư”, ông Cần nhấn mạnh.

Ông Trịnh Thanh Cần trao đổi cùng BTV Khánh Ly trong Talk show Phố Tài chính. (Ảnh: VTV)

Dòng vốn ngoại và khả năng hấp thụ

Theo FTSE Russell, khi được nâng hạng, các quỹ chỉ số sẽ phân bổ khoảng 3,4 tỷ USD vào thị trường Việt Nam. Sau khi trừ dòng vốn rút từ nhóm cận biên, dòng vốn ròng dự kiến đạt khoảng 1,7 tỷ USD.

Ông Cần cho rằng quy mô thị trường hiện tại hoàn toàn đủ sức hấp thụ. Tuy nhiên, do ngân hàng và bất động sản chiếm gần một nửa vốn hóa, việc phân bổ vốn có thể gặp khó khăn vì các quỹ thường ưu tiên cổ phiếu bluechip.

Song song với khối tư nhân, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đang đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Đây là nguồn cung quan trọng, góp phần đa dạng hàng hóa và nâng sức hấp dẫn của thị trường.

Các công ty chứng khoán như SSI và VCBS cho rằng việc nâng hạng không chỉ mang lại dòng vốn thụ động mà còn thu hút cả dòng vốn chủ động dài hạn. Khi thị trường được định giá tương đương các nước mới nổi, doanh nghiệp có cơ hội huy động vốn thuận lợi hơn, giảm phụ thuộc vào ngân hàng.

Tại Hàn Quốc, sau khi được nâng hạng, vốn hóa thị trường đã tăng gấp nhiều lần chỉ trong một thập kỷ. Việt Nam có thể kỳ vọng kịch bản tương tự nếu duy trì cải cách và ổn định vĩ mô. IPO sôi động cũng buộc doanh nghiệp phải minh bạch hơn, nâng chuẩn quản trị và tăng khả năng cạnh tranh.

Dù triển vọng tươi sáng, ông Trịnh Thanh Cần cho rằng áp lực điều chỉnh ngắn hạn là khó tránh. “Thị trường đã tăng dài từ tháng 4 đến nay, trong khi nhà đầu tư thận trọng trước kỳ đánh giá của FTSE. Một nhịp điều chỉnh sẽ lành mạnh và cần thiết để tái cơ cấu dòng tiền”, ông phân tích.

Về dài hạn, ông nhấn mạnh ba yếu tố hỗ trợ: môi trường vĩ mô thuận lợi, Fed hạ lãi suất giúp giảm áp lực tỷ giá và khả năng Việt Nam được nâng hạng ngay trong kỳ đánh giá tháng 9. Khi đó, định giá thị trường sẽ tiệm cận nhóm mới nổi, thu hút dòng vốn từ cả quỹ thụ động lẫn quỹ chủ động.

Chuẩn bị từ phía doanh nghiệp chứng khoán

Đại diện Kafi cho biết công ty đang nâng cấp nền tảng giao dịch, cung cấp dịch vụ margin linh hoạt và các phân tích chuyên sâu để hỗ trợ nhà đầu tư. Công ty cũng đẩy mạnh các hoạt động đào tạo qua tọa đàm và livestream nhằm phổ cập kiến thức tài chính.

Đối với chuẩn quốc tế, Kafi phối hợp cùng ngân hàng lưu ký triển khai chuẩn thanh toán NPF và DvP, hỗ trợ hồ sơ song ngữ cho nhà đầu tư nước ngoài, khuyến khích doanh nghiệp minh bạch thông tin và nâng chất lượng quản trị. Bên cạnh đó, Kafi cũng chuẩn bị kỹ lưỡng cho kế hoạch IPO vào năm 2026.

IPO sôi động sẽ mở ra kênh huy động vốn hiệu quả cho doanh nghiệp, giúp họ mở rộng quy mô và nâng cao sức cạnh tranh. Nhà đầu tư có thêm nhiều lựa chọn, giảm rủi ro nhờ danh mục đa dạng hơn. Với nền kinh tế, thị trường chứng khoán sâu rộng hơn sẽ giảm áp lực lên hệ thống ngân hàng, đồng thời thúc đẩy vai trò của khu vực tư nhân trong tăng trưởng.

Theo giới phân tích, nếu tận dụng thành công làn sóng IPO gắn với nâng hạng, Việt Nam có thể bước vào một giai đoạn phát triển mới của thị trường chứng khoán, nơi định giá phản ánh đúng tiềm năng kinh tế và niềm tin nhà đầu tư trong và ngoài nước được củng cố.