Dự án nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam có diễn biến mới

Ngày 8/9 vừa qua, UBND tỉnh Khánh Hòa đã chủ trì cuộc họp với các Sở, Ban, ngành, địa phương để nghe báo cáo về việc áp dụng đơn giá cây trồng liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án Nhà máy điện hạt nhân.

Tại buổi làm việc, đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường báo cáo về những khó khăn trong việc áp dụng đơn giá bồi thường đối với cây trồng. Một số loại cây của người dân chưa có bảng giá của tỉnh Ninh Thuận cũ, gây vướng mắc trong quá trình giải phóng mặt bằng.

Các địa phương kiến nghị UBND tỉnh Khánh Hòa cho phép áp dụng đơn giá theo Quyết định số 32/2024/QĐ-UBND của tỉnh, bổ sung cho những loại cây còn thiếu. Riêng với giống nho NH01-126 (nho kẹo), đề xuất được đưa ra là áp dụng đơn giá tương tự giống nho NH01-48 (nho xanh).

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Trịnh Minh Hoàng nhấn mạnh mọi phương án bồi thường phải đảm bảo chặt chẽ, thống nhất và đúng quy định.

Ông yêu cầu các Sở, ngành rà soát kỹ lưỡng, phối hợp chặt chẽ với cơ quan chuyên môn, thường xuyên làm việc trực tiếp với địa phương. Mục tiêu là xử lý kịp thời những khó khăn phát sinh, đồng thời tuyên truyền để người dân hiểu, đồng thuận và bàn giao mặt bằng.

Cùng ngày, UBND tỉnh Khánh Hòa cũng tổ chức cuộc họp bàn về việc điều chỉnh địa điểm khu tái định cư của dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2.

Theo phương án ban đầu, khu tái định cư này được quy hoạch tại thôn Thái An, xã Vĩnh Hải với tổng diện tích hơn 54ha. Tuy nhiên, qua khảo sát, một phần diện tích nằm trong vùng bảo vệ khẩn cấp của nhà máy, không đảm bảo an toàn để bố trí dân cư lâu dài.

Do đó, các cơ quan đề xuất chuyển khu tái định cư về thôn Nhơn Hải và thôn Thanh Hải (xã Vĩnh Hải). Vị trí mới này có quỹ đất rộng, đáp ứng nhu cầu đất ở, đất sản xuất và không gian cho dịch vụ thương mại, yếu tố quan trọng để người dân có điều kiện chuyển đổi nghề nghiệp. Đặc biệt, địa điểm này nằm ngoài vùng bảo vệ khẩn cấp, cách hàng rào nhà máy từ 3-5km, đúng khuyến cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Kết luận cuộc họp, ông Trịnh Minh Hoàng nhấn mạnh đây là nhiệm vụ cấp bách, bởi tiến độ giải phóng mặt bằng phải hoàn thành trước cuối năm 2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Ông yêu cầu khu tái định cư mới phải được quy hoạch đồng bộ, không chỉ đảm bảo hạ tầng và môi trường sống, mà còn tạo điều kiện sinh kế, văn hóa để người dân ổn định lâu dài và có cuộc sống tốt hơn sau khi di dời.

Đồng thời, UBND tỉnh Khánh Hòa giao Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp mời chuyên gia từ Bộ trực tiếp giải thích cho người dân về lý do thay đổi địa điểm, đặc biệt là các yếu tố liên quan đến an toàn hạt nhân. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng cũng phải công khai, minh bạch các thông tin về quy hoạch, hạ tầng và định hướng phát triển của khu tái định cư mới, giúp người dân yên tâm khi chuyển đến nơi ở mới.

Được biết, dự án Nhà máy điện hạt nhânđược quy hoạch với hai công trình nhà máy Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 có tổng công suất khoảng 4.000MW. Đây là các dự án điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam được phê duyệt năm 2009 do EVN và PVN làm chủ đầu tư, cùng sự hỗ trợ về thiết kế, tài chính và công nghệ từ Nga và Nhật Bản.

Tuy nhiên, tháng 11/2016, Quốc hội quyết định dừng dự án vì chi phí đầu tư tăng cao, lo ngại an toàn và hiệu quả kinh tế sau thảm họa Fukushima. Hai dự án rơi vào tình trạng “đình chỉ hoàn toàn” nhiều năm.

Đến cuối năm 2024 - đầu năm 2025, Quốc hội và Chính phủ đã thông qua chủ trương nghiên cứu khôi phục dự án. EVN và PVN được giao chuẩn bị kế hoạch triển khai với mục tiêu vận hành tổ máy đầu tiên vào cuối năm 2030 hoặc chậm nhất là năm 2031.