Dự án nhà máy điện phân nhôm tỷ USD đầu tiên của Việt Nam 'đắp chiếu' 10 năm đang ra sao?
Dự án nhà máy điện phân nhôm đầu tiên của Việt Nam được kỳ vọng mang lại bước đột phá quan trọng cho ngành nhôm và các ngành công nghiệp phụ trợ.
Được kỳ vọng tạo ra bước ngoặt quan trọng cho ngành nhôm và công nghiệp phụ trợ, nhưng hơn một thập kỷ trôi qua, dự án nhà máy điện phân nhôm đầu tiên của Việt Nam vẫn chưa hoàn thành.
Nhà máy điện phân nhôm Đắk Nông, tọa lạc tại Khu công nghiệp Nhân Cơ (xã Nhân Cơ, huyện Đắk R’lấp, Đắk Nông), do Công ty TNHH Luyện kim Trần Hồng Quân làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư xây dựng hơn 12.000 tỷ đồng. Đây là dự án nhà máy điện phân nhôm đầu tiên tại Việt Nam, được mong đợi sẽ mang lại bước đột phá quan trọng cho ngành nhôm và các ngành công nghiệp phụ trợ.
Năm 2014, UBND tỉnh Đắk Nông và nhà đầu tư đã tổ chức lễ khởi công dự án rất hoành tráng. Nhà máy này được xác định là một mắt xích quan trọng trong chuỗi sản phẩm từ alumin (sản phẩm của hai nhà máy alumin Nhân Cơ - Đắk Nông và Tân Rai - Lâm Đồng) và các ngành công nghiệp phụ trợ, nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ nhôm trong nước.
Dự kiến ban đầu, nhà máy sẽ đi vào hoạt động cuối năm 2016 với công suất từ 300.000-450.000 tấn nhôm mỗi năm, mang lại doanh thu ước tính khoảng 1,35 tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, đến nay, dự án vẫn chưa hoàn thành.
Theo UBND tỉnh Đắk Nông, dự án đã hoàn thiện phần xây dựng các hạng mục và hạ tầng kỹ thuật với tổng vốn đầu tư khoảng 2.100 tỷ đồng. Sự chậm trễ này chủ yếu do các khó khăn và vướng mắc khách quan.
>> Nhu cầu sụt giảm, các nhà máy ô tô tại Việt Nam phải cắt giảm hơn một nửa sản lượng
Dự án được hưởng chính sách ưu đãi đặc biệt theo Quyết định 822/2014 của Thủ tướng Chính phủ, tuy nhiên, trong quá trình triển khai vẫn tồn tại nhiều thông tin trái chiều, không rõ ràng về chính sách của dự án, gây bất lợi cho nhà đầu tư. Điều này đòi hỏi cần có sự kết luận từ Trung ương để thúc đẩy tiến độ.
Trước tình hình này, UBND tỉnh Đắk Nông đã đề nghị Chính phủ và các bộ ngành Trung ương thống nhất chủ trương cho tỉnh xây dựng chính sách miễn tiền sử dụng cơ sở hạ tầng tại Khu công nghiệp Nhân Cơ trong thời gian được giao và cho thuê đất đối với dự án nhà máy điện phân nhôm; đồng thời, thống nhất chỉ đạo về cơ chế và chính sách áp dụng cho dự án theo Quyết định số 822 của Thủ tướng Chính phủ.
Ông Lê Văn Chiến, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đắk Nông cho biết, dự án nhà máy điện phân nhôm Đắk Nông đang gặp rất nhiều khó khăn, đúng nghĩa "vạn sự khởi đầu nan". Đây là dự án đầu tiên của cả nước trong lĩnh vực điện phân nhôm.
Kể từ khi khởi công, dự án đã gặp phải nhiều khó khăn như thiếu hồ sơ thủ tục; phần hàng rào khu công nghiệp Nhân Cơ bị sạt trượt nghiêm trọng; và khi nhà đầu tư nhập khẩu hệ thống thiết bị từ nước ngoài thì lại gặp phải đại dịch COVID-19, khiến các chuyên gia không thể đến Việt Nam...
