Elon Musk bất ngờ chỉ trích chính sách thuế của ông Trump, nội bộ Nhà Trắng lộ dấu hiệu rạn nứt
Tỷ phú Elon Musk, một trong những cố vấn nổi bật và có tầm ảnh hưởng nhất với Tổng thống Trump, gần đây đã lên tiếng phê phán gián tiếp chính sách thương mại của Nhà Trắng, cho thấy những rạn nứt đang hình thành trong nội bộ chính quyền xung quanh các chính sách thuế quan quy mô lớn của ông Trump.
Sáng ngày 7/4, Musk đăng tải đoạn video nổi tiếng của nhà kinh tế Milton Friedman, trong đó giải thích tầm quan trọng của thương mại tự do thông qua câu chuyện về cách một chiếc bút chì được tạo ra từ chuỗi cung ứng phức tạp trên toàn cầu.
Trước đó vào cuối tuần, Musk cũng chỉ trích cố vấn thương mại hàng đầu của Trump, ông Peter Navarro, cho rằng định hướng tăng thuế và thiết lập các rào cản thương mại rộng khắp là sai lầm.
“Có bằng Tiến sĩ Kinh tế học từ Harvard không phải là điều tốt đẹp gì”, Musk đáp lại một người dùng trên X (Twitter) khi người này ca ngợi trình độ học vấn của Navarro. Là người đứng đầu nhiều công ty lớn, Musk còn bóng gió rằng Navarro thiếu kinh nghiệm thực tiễn trong nền kinh tế. “Ông ta chẳng xây dựng được cái gì cả”, Musk viết – sau đó đã xóa bài đăng này.
Chính sách thuế mới của ông Trump đã làm thị trường chứng khoán lao dốc và gây ra lo ngại về suy thoái kinh tế toàn cầu. Tổng thống tuyên bố người dân Mỹ nên chấp nhận “đau đớn ngắn hạn” để tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng giảm phụ thuộc vào hàng hóa nhập khẩu.
Tuần trước, ông Trump bất ngờ công bố áp thuế gần như toàn cầu, dựng lên một “bức tường thuế quan” khổng lồ bao quanh nền kinh tế Mỹ.
Điều này khiến nhiều người hoang mang, không rõ liệu ông Trump muốn giữ chính sách này lâu dài nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước, hay chỉ đang dùng nó như một đòn bẩy đàm phán với các nước khác.
Mức độ rối ren thể hiện rõ vào sáng thứ Hai, khi một bình luận mơ hồ của Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, ông Kevin Hassett, bị hiểu nhầm là ông Trump có thể tạm hoãn thuế trong 90 ngày, khiến thị trường tăng điểm trong thời gian ngắn. Sau khi Nhà Trắng đính chính rằng không có thay đổi chính sách nào, thị trường lại quay đầu giảm.
Một số thành viên trong liên minh ủng hộ Trump cũng bắt đầu tỏ thái độ không hài lòng. Tỷ phú đầu tư Bill Ackman, người từng ủng hộ Trump, đã kêu gọi tạm dừng thuế trong 90 ngày để đàm phán, cảnh báo nếu không, Mỹ sẽ tự đẩy mình vào “mùa đông hạt nhân kinh tế do chính mình gây ra”.
“Chúng ta đang dần phá hủy niềm tin của thế giới vào Mỹ, cả với tư cách đối tác thương mại, nơi đầu tư, và thị trường kinh doanh”, Ackman viết trên mạng xã hội.
Ông cũng chỉ trích Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, cho rằng ông này có xung đột lợi ích vì chiến lược đầu tư của mình. “Ông ta kiếm lời khi nền kinh tế Mỹ sụp đổ”, Ackman viết.
Cuối tuần qua, các trợ lý cấp cao của Nhà Trắng cũng có cách giải thích khác nhau về mục tiêu của chính sách thuế.
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent ngụ ý rằng mục tiêu là tạo lợi thế đàm phán, “Tổng thống đã tạo ra đòn bẩy tối đa cho mình”, ông nói trên chương trình Meet the Press của NBC.
Theo ông Bessent, hơn 50 quốc gia đã liên hệ với Nhà Trắng để bàn chuyện hạ rào cản thương mại, ám chỉ mục tiêu chính là mở ra các cuộc đàm phán.
Ngược lại, Lutnick lại tỏ ra cứng rắn hơn khi phát biểu trên chương trình Face the Nation của CBS, “Chúng ta không thể tiếp tục để các nước trên thế giới bóc lột mình mãi được”.
Cuối tuần qua, Musk cũng đề xuất ý tưởng thiết lập khu vực thương mại tự do giữa Mỹ và châu Âu.
“Tôi hy vọng cả châu Âu và Mỹ có thể cùng hướng đến việc loại bỏ hoàn toàn thuế quan, tạo ra một khu vực thương mại tự do giữa hai bên”, Musk nói trong buổi xuất hiện trực tuyến tại một sự kiện chính trị ở Ý.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu, bà Ursula von der Leyen, hôm thứ Hai cũng tuyên bố châu Âu sẵn sàng đàm phán với Mỹ, đề xuất phương án “zero-for-zero”, nghĩa là hai bên cùng miễn thuế cho hàng công nghiệp. Navarro gọi đây là “một khởi đầu tốt” nhưng nhấn mạnh rằng cần xử lý thêm các hành vi “gian lận phi thuế quan”.
Trả lời CNBC hôm thứ Hai, Navarro cho biết ông chưa nói chuyện với Musk, nhưng hy vọng sẽ gặp trong ngày tại Nhà Trắng. “Mọi chuyện với Elon vẫn ổn”, ông nói, đồng thời khen ngợi Musk đã giúp cắt giảm chi tiêu Chính phủ thông qua Bộ Hiệu quả Chính phủ.
Navarro cũng hạ thấp mức độ nghiêm trọng trong phát ngôn của Musk, nói rằng thương mại không nằm trong phạm vi công việc của ông này, và trong nội bộ chính quyền, Musk được xem như một “người lắp ráp và sản xuất ô tô.” Musk hiện là CEO của Tesla – một trong những hãng xe điện lớn nhất thế giới.
“Anh ta là người đam mê xe,” Navarro nói. “Đó là thứ anh ta yêu thích”.
Musk trước đây cũng từng chỉ trích các ưu tiên của Nhà Trắng, như việc ông phản đối dự án trị giá 500 tỷ USD với sự tham gia của OpenAI do tỷ phú Sam Altman dẫn đầu nhằm xây dựng trung tâm dữ liệu tại Mỹ. Musk nghi ngờ dự án này ngay sau khi ông Trump công bố, cho rằng các công ty liên quan không thực sự có đủ tài chính.
Ông Trump gạt bỏ sự bất đồng, cho rằng đây chỉ là mâu thuẫn cá nhân giữa Musk và Altman, “Ông ấy ghét một người trong thỏa thuận đó”, ông Trump nói.
Theo WSJ
